ANTALYA- Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca hazırlanan ve Antalya’nın Kemer ilçesinde Sa-Fa Onarım Sanayi İnşaat tarafından 30 Ocak tarihli ihale kararı ile imaline başlanan ‘Phaselis Antik Kenti Ören Yeri ve Bütünleyici Kıyı Alanı Etraf Düzenlemesi’ projesinin durdurulması talebiyle dava açıldı. TMMOB Mimarlar Odası Antalya Şubesi ve bölgede yaşayan 15 kişinin Kültür ve Turizm Bakanlığı projesine karşı Ankara Nöbetçi Yönetim Mahkemesi’nde açtığı davada, antik kente uygulanacak projenin iptali istendi.
Bakanlığın 47,7 milyon lira bütçe ayırdığı projenin uygulanmasına onay veren Antalya Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Müdürlüğü’nün kararının iptali için de Antalya Yönetim Mahkemesi’nde dava açıldı. Akdeniz fokları, deniz kaplumbağaları üzere ender görülen canlı çeşitlerinin ömür alanı olan ulusal park hudutları içindeki projeye, etraf derneklerinden siyasi partilere pek çok kısımdan itirazlar yükseldi.
Bölgede inşaat çalışmaları ve ihale panoları ‘BAKAN ERSOY, KENDİ KELAMLARIYLA ÇELİŞİYOR’
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un iki yıl evvel Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından özel bir firmaya 20 yıllığına kiralanan Cennet Koyu’ndaki yapılaşmaya karşı çıkarak, “Birinci derece arkeolojik sitlerde yapılaşma mümkün değil” kelamını hatırlatan dava avukatı Tuncay Koç, “Bakan Ersoy, kendi kelamlarıyla çelişiyor” dedi. Tuncay Koç, bakanlığın antik kentte denetimli bir çalışma yapıldığı, tabiata ve tarihe ziyan verilmediğine ait bir açıklama ile tanıttığı projenin arkeolojik sit alanlarını düzenleyen kanuna temelde karşıt olduğunu söyledi.
‘BİRİNCİ DERECE SİTE HİÇBİR SURETTE YAPILAMAZ’
Avukat Koç, şöyle bilgi verdi:
“Phaselis’te günübirlik alan yapılaşmasına karşı iki dava açtık. İhalenin iptali için Ankara Yönetim Mahkemesi’ne, Kültür Varlıkları Müdafaa Konseyi kararına karşı da Antalya Yönetim Mahkemesi’ne başvurup hukuksal süreci başlattık. Birinci derece arkeolojik sit alanına hiçbir surette günübirlik alan yapılamaz. Bu, 2863 sayılı kanuna terstir. Alanda beton dökümüne başlandı. İhaleye yalnızca bir inşaat firması girmiş. Alanın doğal ve kültürel miras özellikleri yok sayılmış. Yapılan işi hiçbir kurum üstlenmiyor.”
DERİN HAFRİYAT YAPILACAK, BETON KULLANILACAK
Birinci derece arkeolojik sit alanında uygulanacak proje için iş makinelerinin 20 Şubat’ta antik kente girdiğinin belirtildiği dava dilekçesinde, “İki başka koyda uygulanmaya başlanan bu proje kapsamında günübirlik tesisler, restoran, kafeterya, otopark, karşılama merkezi, cankurtaran ünitesi, duş ve tuvaletlerden oluşan çok sayıda yapı inşa edilecek. Bin metreküpten fazla beton gerecin de kullanılacağı projenin inşası için PVC, demir ve alüminyum üzere gereçlerin yanı sıra ağır olarak ahşap kullanılacak. İhale belgesinde yer alan bilgilere nazaran 2 bin 892 metreküplük derin hafriyat yapılacak yerde bin 139 metreküp beton kullanılacak. Burada 2863 sayılı kanun ve 658 sayılı unsur kararı açıkça ihlal edilmiştir. Bakanlık, kendi koyduğu karara uymamaktadır” denildi.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞE DİKKAT
Projeye itiraz eden sivil toplum kuruluşlarından Tabiat Derneği, projenin kültürel mirasın yanında jenerasyonu tükenmekte olan canlılara da konut sahipliği yapan bölgede hayatın sürekliliğini tehdit ettiğini vurguladığı bir açıklama yaptı:
“Tahtalı Dağları Kıymetli Tabiat Alanı ve Ulusal Parkı hudutları içinde bulunan proje alanı, kuşağı tehlike altında olan Akdeniz foku ve deniz kaplumbağalarının ömür alanında. Projenin bölgenin biyolojik çeşitliliğini göz önünde tutarak tekrar düşünülmesi gerekiyor.”
Proje alanı, jenerasyonu tehlike altında olan Akdeniz fokları ve deniz kaplumbağalarının ömür alanında MİLLİ PARK PLANINDA YAPILAŞMA UYARISI
İhaleye ‘olur’ kararı verilmeden evvel, Antalya Kültür Varlıklarını Müdafaa Bölge Şurası’nın 16 Ekim ve 15 Kasım tarihli iki kararla projeye müsaade vermiş olmasına dikkat çekilen dilekçede, şu tabirler yer aldı:
“Kurulun bu kararları hukuk dışıdır. Ayrıyeten Beydağları Uzun Devreli Gelişim Planı’nda alanla ilgili bu türlü bir kullanım bulunmamaktadır. Yani proje Ulusal Parklar Kanunu’na da alışılmamıştır. Gelişim planında, ‘Turizm ve rekreasyon faaliyetlerinin, alanın doğal pahaları üzerinde baskı oluşturmaması sağlanmalıdır. Ulusal Park içinde mevcut ve kullanım potansiyeli çok yüksek alanlar dışında, yeni turizm alanları açılmamalıdır’ görüşü yer almaktadır.”
BUDAK: MEMLEKETLER ARASI YAPTIRIMLAR GELİR
Phaselis Antik Kenti içerisinde üretimine başlanan projeyi TBMM gündemine taşıyan CHP Antalya Milletvekili Çetin Osman Budak, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un öncelikli vazifesinin ülkenin kültürel zenginliğini korumak olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Bu rant hırsı ülkemizi milletlerarası arenada da yaptırımlarla karşı karşıya bırakabilir. 2002 yılında Akdeniz’de Özel Muhafaza Alanları ve Biyolojik Çeşitliliğe Ait Protokol, TBMM’de onaylanarak yürürlüğe koymuştur. Bu protokol nedeniyle Akdeniz kıyılarındaki özel muhafaza bölgelerini müdafaayı taahhüt etmiş durumdayız. Ne ülke içindeki yasal düzenlemeler ne de memleketler arası taahhütlerimiz dikkate alınmıyor. Bakan, açıkça cürüm işliyor.”
BAKANLIĞA PHASELİS SORULARI
“Phaselis Antik Kenti’ne çivi çakmak bile yasak” diyen Budak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yanıtlaması talebiyle şu soruları yöneltti:
Sit alanında iş makineleri hangi mevzuata nazaran ağaç kısmı yapmaktadır? Phaselis’te kıyı alanı etraf düzenlemesi kapsamındaki yol açma çalışmalarında kaç ağaç kesilecektir? Birinci derece arkeolojik sit alanı olan Phaselis Antik Kenti’ndeki tarihi kalıntıların korunması için ne tıp tedbirler alınmıştır? Etraf düzenlemesi kapsamında yapılacak tesislerde, 85 bin metrekarelik alanın ne kadarında betonlaşmaya sebebiyet verilecektir? Phaselis Antik Kenti’nde yapılan çalışmalar öncesi Dışişleri Bakanlığından görüş alınmış mıdır? Protokolü ihlal edilecek yaptırımlar sonrası ülkemizin karşılaşabileceği milletlerarası cezai yükümlülükler göz önünde bulundurulmuş mudur?
ÇOK SAYIDA YAPI İNŞA EDİLECEK
Antik kentte başlatılan inşaat çalışmasının durdurulması için davet yapan TKP Antalya Vilayet Örgütü de hususla ilgili açıklama yaptı:
“İhalesi özel bir inşaat şirketine verilen plana nazaran, antik kent içerisinde yer alan Bostanlık Koyu ile Cennet Koyu olarak da bilinen Alacasu Koyu’nda toplam 85 bin metrekarelik alanda çok sayıda yapı inşa edilecek. Ülkemiz zelzele bölgesinde ranta dayalı yapılaşma nedeniyle yaşanan yıkımın ortasındayken, muhafaza alanı içerisindeki doğal varlıklar özel inşaat şirketlerine peşkeş çekiliyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı, antik kentin bütün tarihi ve doğal yapısını bozacak olan projeyi derhal iptal etmeli, alanda yaratılan tahribatın giderilmesi için gerekli çalışmaları başlatmalıdır.”