Siyasi istikrarın sağlanamadığı Peru’da sol görüşlü Devlet Lideri Perdro Castillo’ya düzenlenen darbenin altından ABD çıktı. Nisan 2021’de seçimle gelen ülkenin 63. Devlet Lideri Castillo, Kongre üyelerinin kendisine karşı adapsız bir teşebbüste bulunacağını belirterek meclisi feshettiğini açıkladı. Merkezi Sağ’ın tartıda olduğu Kongre, Castillo’nun kararını tanımadığını duyurdu ve gensoru ile Peru önderini azlettiklerini duyurdu. Ordunun Kongre’yi desteklemesi sonrası Castillo tutuklanarak cezaevine gönderildi. Ülke basınından Multipolarista haber sitesinden Ben Norton’ın haberine nazaran, eski bir CIA casusu olan Peru’nun ABD Büyükelçisi Lisa Kenna, darbeden bir gün evvel Castillo hükümetinin Savunma Bakanı Gustavo Bobbio Rosas ile görüştü. Darbe günü Rosas, Castillo’nun Kongre’yi feshetme kararına reaksiyon olarak istifa etmiş ve orduyu Peru başkanına karşı vazifeye çağırmıştı.
FOTOĞRAF PAYLAŞTILAR
Darbeden bir gün evvel 6 Aralık 2022’de Kenna, Castillo tarafından 5 Aralık’ta Savunma Bakanı olarak atanan emekli tuğgeneral Gustavo Bobbio Rosas ile bir ortaya geldi. Peru Savunma Bakanlığı, görüşmeye ait bir fotoğraf paylaşarak dostça bir görüşme gerçekleştiğini duyurdu. 7 Aralık 2022’de, Castillo’ya muhalif olan sağın çoğunlukta olduğu Peru Kongresi, Anayasa’nın 113 hususunu münasebet göstererek Castillo’nun misyondan alınmasını talep etti. Castillo da darbe teşebbüsüne karşı, Anayasa’nın 134. unsuruna istinaden Kongre’yi feshettiğini ve ülkenin erken seçime gideceğini duyurdu.
ORDUYU MİSYONA ÇAĞIRDI
Habere nazaran, Castillo’nun bu atağı sonrası Savunma Bakanı Rosas paylaştığı bir görüntü ile istifa ettiğini duyurdu. Castillo’nun fesh kararını kınadığını söz eden Rosas, Devlet Başkanı’na karşı orduyu misyona çağırdı. “Castillo’nun darbe yaptığını” argüman eden Rosas, askerlere Kongre’yi desteklemesi davetinde bulundu. Rosas’ın açıklamasının akabinde Kenna’da bir tweet paylaşarak, “ABD, Lider Castillo’ya, Kongre’yi kapatma kararını geri alması için davette bulunuyor” dedi. Akabinde ABD Peru Büyükelçiliği, Kenna’nın kelamlarını destekleyen resmi bir bildiri yayınladı.
ABD DARBECİLERİ DESTEKLEDİ
Ordunun daveti sonrası, Castillo tutuklanarak cezaevine gönderildi. Kongre, Lider Yardımcısı Dina Boluarte’nin Lider olarak atandığını duyurdu. Boluarte’nin vazifeye gelmesi sonrası Beyaz Saray’dan çok sayıda üst seviye isim tebrik iletisi yayınladı. ABD’nin Batı Yarımküre İşlerinden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Brian A. Nichols, “ABD, Lider Boluarte’yi memnuniyetle karşılıyor ve daha demokratik, müreffeh ve inançlı bir bölge elde etmek için onun idaresiyle birlikte çalışmayı umuyor. Peruluları alkışlıyoruz” açıklamasında bulundu.
TRUMP ATADI BIDEN DOKUNMADI
Daha evvel Mike Pompeo’nun yöneticiliğinde CIA Kıdemli Danışmanı olarak 9 sene misyon yapan Kenna, 2020 yılında, Eski ABD Lideri Donald Trump periyodunda Peru Büyükelçisi olarak atandı. 2021 yılında Trump’ın yerine vazifeye gelen ve selefinin takımını tasfiye eden ABD Lideri Joe Biden ve idaresi, alışılmışın dışında bir karar alarak Kenna’nın Peru’da vazifeye devam edeceğini açıkladı.
LATİN HÜKÜMETLER TANIMADI
Boluarte, yemin merasiminde darbeyi gerçekleştiren “Sağ partilerle” muahede yapmayı vadetti ve sağın da temsil edileceği yeni bir “Birlik hükümeti” kuracağına kelam verdi. Kenna, Boluarte’nin yemin merasimi sonrası yaptığı paylaşımda, “Sağcı birlik hükümeti kurma” vaadine övgüde bulunarak, “İkili ilgilerimizi güçlendirmeyi umuyoruz” dedi. Başta Meksika, Arjantin, Bolivya, Kolombiya, Honduras, Venezuela ve Küba olmak üzere çok sayıda Latin hükümeti, Castillo’yu desteklediklerini ve Boluarte’yi tanımadıklarını duyurdu.
Gösterilerde 18 meyyit 426 yaralı
Castillo’nun tutuklanması sonrası başta başşehir Lima olmak üzere Apurimac, Ancash, Ayacucho, Cajamarca, Cusco, Moquegua, Puno ve San kentlerinde sokaklara inen göstericiler, polisle çatıştı. Resmi açıklamaya nazaran 18 kişi öldü, 216’sı polis, 210’u sivil toplam 426 kişinin yaralandı. Darbe rejimi 30 gün mühletle ulusal seviyede “olağanüstü hal” ilan etmişti. Öte yandan devrik başkan Castillo’ya 18 ay mahpus cezası verildi.