T24 Dış Haberler
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi, Çin’in askeri tehdit ve protestolarına karşın gittiği Tayvan’da Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen ile görüşerek Washington’un adada demokratik olarak seçilmiş hükümete dayanağını gösterdi.
Başkent Taipei’de yapılan görüşmenin akabinde açıklamalarda bulunan Pelosi, Çin’in baskıları karşısında ABD’nin “Tayvan’ı terk etmeyeceğini” söz etti.
“Tayvan’a bağlılığımızdan vazgeçmeyeceğiz ve uzun müddettir devam eden dostluğumuzla gurur duyuyoruz” diyen Pelosi, “ABD’nin Tayvan’la dayanışma içinde olması artık hiç olmadığı kadar değerlidir. Bugün verdiğimiz ileti bu” tabirlerini kullandı.
Tsai de Pelosi’nin Çin’in uzun müddettir devam eden baskısına karşın Tayvan’a değerli dayanak gösterdiğini belirtti.
Çin’in üzerinde hak sav ettiği ada ülkesinin başkanı, “Bilinçli olarak artırılan askeri tehditler karşısında Tayvan geri adım atmayacaktır” dedi.
Tsai, görüşme sırasında Pelosi’ye “Şeref Madalyası” da takdim etti.
Pelosi’nin çarşamba günü ilerleyen saatlerde Tayvan’dan ayrılması bekleniyor.
Çin, Pelosi’nin Tayvan’a inmesinin akabinde salı akşamı itibariyle ada yakınlarında tatbikatlara başlayacağını duyurmuştu.
Çin-Tayvan anlaşmazlığı
Çin’de İkinci Dünya Savaşı’nın akabinde çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949’da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kay-şek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının Ada’da devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti.
Bu teşebbüs Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971’e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Heyetinde Çin’i temsil etmişti. 1950’ler ve 1960’larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilgi tercihini Çin Cumhuriyeti’nden Çin Halk Cumhuriyeti’ne çevirmesinin akabinde 1971’de BM Genel Konseyinde yapılan oylamada Pekin hükümetinin Çin’in tek yasal temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvan’ın milletlerarası örgütlerdeki pozisyonu belgisiz hale gelmişti.
Pekin idaresi, “Tek Çin” prensibini benimseyerek Tayvan’ın kendi topraklarının modülü olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve etrafındaki askeri varlığının yanı sıra Tayvan’ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik münasebetler kurmasına, Birleşmiş Milletlerde ve öteki memleketler arası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.