Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) bağlı ortaokullarda, 2023-2024 eğitim ve öğretim yılında seçmeli derslerin tercih süreci 10 Şubat’a kadar devam edecek. Öğrencilerin seçmeli dersler ortasında yer alan ‘yaşayan lisanlar ve lehçeler’ (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) dersi kapsamında, Kürtçenin Kurmancî ve Kirmançkî/Zazakî lehçelerini tercih etmesi için Kürtçe lisan kurumları tarafından davetler yapılıyor, okul önlerinde ve mahallelerde broşürler dağıtılıyor.
HANGİ SİYASİ PARTİ KÜRTÇE’YE NASIL YAKLAŞIYOR
Seçmeli Kürtçe derslerin başlamasıyla birlikte çok sayıda sanatçı, muharrir, akademisyen, aydın ve siyasetçi ‘Kurdî hilbijêre’ (Kürtçe seç) daveti yaptı. Öte yandan Kürtçe Lisan Hareketi yöneticilerinden Fevzi Bulgan, bir heyet ile Ankara’ya gitti. HezKurd heyeti, anadilde eğitim taleplerini içeren yedi unsurluk mektup ve 2022’de hazırladıkları ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin Kürtçe Politikaları’ başlıklı 23 unsurluk raporunu AKP, CHP, HDP, UYGUN Parti, DEVA, Gelecek Partisi, Saadet Partisi, Ses Partisi ve HÜDAPAR yetkililerine sundu.
7 UNSURLUK MEKTUP
Gazete Duvar’dan Ferhat Yaşar’ın haberine nazaran HezKurd heyeti, teklif ve taleplerini içeren mektubunda, “Türkiye halkalarının barış ve huzur içinde yaşamasının önündeki en büyük mani anadilde eğitim hakkının çok geç ve hudutlu verilmesidir. Anadilde eğitimden kaynaklı problemler Türkiye’nin en can alıcı gündemidir” denilerek 7 unsurluk tahlil tekliflerini sıraladı:
Yaşayan Lisanlar ve Lehçeler dersi, seçmeli ders olmaktan çıkartılarak ilkokuldan lise son sınıfa kadar haftada en az iki saat mecburî yapılmalı.
Teknik olarak Yaşayan Diller’in mecburî okutulması konusunda biz de sivil toplum olarak elimizi taşın altına koymaya hazır ve istekliyiz. Kâfi ki bu mevzuda sizler tahlil iradesi ortaya koyun.
Vatandaşların kendi benliklerini muhafaza ve geliştirme hakkı ile birlikte anadil eğitimini alması da temel insan hakları ortasında yer almaktadır. Bu durum milletlerarası mukaveleler ile kabul edilmiştir. Bu nedenle Yaşayan Diller’in eğitiminden devletin hukukî kişiliği sorumludur.
Biz vatandaşlar, devletin bu tarihi sorumluluğunu eksiksiz ve gereksinimlere karşılık verebilecek formda yerine getirmesini talep ediyoruz. Yeri geldiğinde İngilizce için, ‘Vatandaşların dünya ile entegre olma, yakınlaşma aracı’ olduğu söz edilir. O halde Türkiye Cumhuriyeti’nde öteki milletlerin lisanları de pekâlâ zarurî olarak okutulabilir, öğretilebilir. Çünkü vatandaşlarımızın dünya ile entegre olup yakınlaşmasından daha değerlisi kendi içinde yakınlaşmasıdır.
Bize nazaran bu lisanlar mecburî ders olarak okutulursa bu durum; ülkemizde yaşayan farklı etnik kümelere mensup vatandaşlar ortasında bir yakınlaşma ve kaynaşma vesilesi olacaktır. Zira yeni bir lisan öğrenen, o lisanda konuşanlara daha da yakınlık duyar.
Tüm siyasi partilerin, bu hakkın kullanılması konusundaki beyanları çok değerlidir fakat bu beyanlar, lisana karşı uygulanan yasakların verdiği ziyanı engellemiyor. Bu ziyan fakat kelam konusu lisanlara, örgün eğitim içinde yer verilmesiyle giderilebilir.
Kolay erişilebilir bir kentte, bütün tarafların (hükümet, partiler, sivil toplum kuruluşları, sanatkarlar…) katılacağı bir toplantı düzenleyelim. Sizlerin de bu toplantıya katılmak isteyeceğinizi ve karşılıklı etkileşime girmek isteyeceğinizi umuyoruz.”
‘TALEPLER OLUMLU KARŞILANDI’
Fevzi Bulgan parti yetkilileriyle yaptığı görüşmede, anadilde eğitim taleplerinin olumlu karşılandığını söyledi. Bulgan, yaptığı toplantılarda lisana getirdiği meseleleri şöyle sıraladı: “Raporu sunduk, kıymetlendirme yapmalarını istedik. Anadilde eğitim taleplerine ait teklifimizi de sunduk. Mahzurlara karşı ise seçmeli dersler konusunda takviye olmalarını istedik. Okul müdürleri korkuyorlar. Valiliklerce seçmeli derslerin görünür kılınması engelleniyor. Öğretmen atamalarının artması gerekiyor. Tüm bu problemlerin tahlile kavuşmasını istedik.”
AKP: MAHZURLARA KARŞI ÇALIŞIYORUZ
AKP Milletvekili Abdurrahman Kurt ve Zeynel Alkış ile yaptığı görüşmelere değinen Bulgan, konuşulanları şöyle aktardı: “Kurt, manilere karşı çalışmalar yaptıklarını, vilayet ulusal eğitim müdürlüklerine ‘Kürtçe’yi görünür kılın, seçmek isteyenlere mahzur olmayın’ dediklerini söyledi. Bize takviye olacaklarını da eklediler.”
CHP: LİSANA ULAŞIM KOLAY OLMALI
CHP Genel Lider Yardımcısı Mehmet Bekaroğlu ile görüştüğünü belirten Bulgan, şöyle konuştu: “Dil problemini çok değerli bulduklarını, bunun bir an evvel çözülmesi gerektiğini, devlet eliyle bunun yapılması gerektiğini, dışarda yapılan davetlerin yetersiz kaldığını, lisana ulaşımın kolaylaşmasını gerektiğinin altını çizdi.”
HDP: TAKVİYE VERECEĞİZ
HDP Eş Genel Lideri Pervin Buldan, HDP milletvekilleri Ömer Öcalan, Meral Danış Beştaş ve Hüseyin Kaymaz ile de görüşen Bulgan şu sözleri kullandı: “Seçmeli dersler kampanyasına dayanak vermesini talep ettik. Dayanak vereceklerini söylediler. HDP’nin 2012’de seçmeli dersleri veto ettiğini, bunun o periyot için bir manası olduğunu, buna katıldığımızı söyledik. Zira o devirde bir masa ve süreç vardı. O vakit bir partinin elbette seçmeli derslere razı olmaması gerekiyordu. Lakin masa devrildi, durum değişti. Bu üzere hakları da kullanmamız gerekiyor. HDP alt teşkilatlarına bunu teşvik ederek yaygınlaştırması gerektiğini söyledik. HDP’nin teşkilatları da dayanak olursa Kürtçe seçenlerin sayısı 400 bini bulur. Bu da anadilde eğitim talebinin alt yapısını oluşturur.”
Bulgan, şöyle devam etti:
İYİ PARTİ: DAYANAK OLACAĞIZ: İYİ Parti Genel Lider Yardımcısı Salih Ensarioğlu’na da raporu teslim ettik. Ensarioğlu çok olumlu yaklaştı. Bizleri takip ettiğini, dayanak olacağını söyledi.
GELECEK: KÜRTLERİN HAKKIDIR: Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu ile görüştük. Davutoğlu, lisan problemine hakkaniyet noktasından baktığını söyledi. ‘Kürtçenin resmi lisan olması Kürtlerin hakkıdır. Bu çalışmaları yaparken de mümkün olandan başlayarak bunları genişletmeliyiz. Elimizden geldiği sonuna kadar takviye vereceğiz’ dedi.
DEVA: ÇÖZECEĞİZ: DEVA Partisi’nden Mehmet Emin Ekmen, Helun Fırat ve Mesut Aydoğan ile görüştük. Kürtçe eğitim talebinin temel insan hakları olduğunu, bu problemin çözülmesi gerektiğini söylediler, Ali Babacan’ın anadilde eğitim ile ilgili konuşmalarına değindiler. Kürtçe anadilde eğitim problemini çözeceklerini tabir ettiler.
SAADET’LE GÖRÜŞME OLUMLU GEÇTİ: Raporumuzu ve mektubumuzu Saadet Partisi Genel Lider Yardımcısı Fatih Aydın’a da sunduk. Görüşme olumlu geçti. Karamollaoğlu’nun daha evvel Kürtçe ile ilgili söylediklerine değindiler.
SES PARTİSİ: DAYANAK OLACAĞIZ: Ses Partisi Genel Lideri Ayhan Bilgen ve Genel Sekreteri Müslüm Doğan ile görüştük. Çalışmalarımızı destekleyeceklerini, anadilde eğitimin en temel hak olduğunu belirttiler.
HÜDAPAR: ALLAHIN AYETİDİR: HÜDAPAR Genel Sekreteri Şehzade Demir ile görüştük. Demir, anadilde eğitimin parti programlarında olduklarını, bunu lisana getirdiklerini anlatıp çalışmalarından kelam ettiler. Lisanın Allah’ın ayetlerinde olduğunun altını çizdiler.”