Çanakkale’nin Biga ilçesine bağlı Kemer köyü hudutlarında yer alan 2 bin 700 yıllık liman kenti Parion’da, 2005 yılında kurtarma kazısıyla başlayan çalışmalar, 2015’ten itibaren Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Vedat Keleş başkanlığındaki grup ile sürdürülüyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesiyle Türk Tarih Kurumu dayanağıyla Parion Antik Kenti’nde 2022 çalışmaları, nisan ayından beri devam ediyor. Bu yılki hafriyatlarda 17’si Rusya’dan olmak üzere toplam 80 kişilik takım çalışıyor. Hafriyatlarda, yeni buluntular da ortaya çıktı. Bu buluntulardan en dikkat çekeni ise 2 bin yıllık anne ve çocuğa ilişkin mezar oldu.
‘Roma Devri’nde çok faal rol oynadı’
Parion Antik Kenti hafriyat çalışmalarının 4 dalda odakladıklarını söylen Hafriyat Lideri Prof. Dr. Vedat Keleş, “Birincisi Roma hamamı, ikincisi tiyatro, agora ve dükkanlar ve güney nekropolde çalışmalarımız devam ediyor. Bu vakte kadar yapılan çalışmalarda yaklaşık olarak 100’e yakın envanterlik eser, bine yakın da etütlük eser ele geçti. Bu da bizim için epeyce kıymetli. Bu eserler çalışmaların sonunda Troya Müzesi’ne teslim edilecek. Yapmış olduğumuz çalışmalarda ele geçen yapıtlarla birlikte, bu yılki çalışmaları değerlendirdiğimizde Parion’un bilhassa Roma devrinde bölgesinde en değerli kentlerden biri olduğu bir defa daha belgelenmiş oluyor. Zira sahip olduğu 2 limanı ve varlıklı hinterlandı ile birlikte antik devrin en kıymetli su yollarından bir olan Çanakkale Boğazı üzerinde konumlanan Parion’un, bilhassa Roma periyodunda bölgede son derece faal bir rol oynadığı bu sene ki buluntularla da tespit edildi” dedi.
‘Burada birinci kere tuğla örgü mezar tipiyle karşılaştık’
Kentin güney nekropolünün milattan evvel 6’ncı yüzyıldan milattan sonra 4’üncü yüzyıla kadar daima kullanıldığını belirten Prof. Dr. Keleş, şöyle konuştu:
Bu yılki çalışmalarda şu ana kadar yaklaşık 25 mezar açıldı. Bu mezarlardan 2 tanesi bize son derece varlıklı buluntular verdi. Bu mezarlar 270 ve 275 numaralı mezarlar. Bunlardan bir tanesi yetişkin bir bireye ilişkin bir bayan mezarı, başkası ise 9-11 aylık bir çocuk mezarı. Bunlar kremasyon mezarlar ancak ele geçen buluntulara baktığımız vakit ölüler yakıldıktan sonra meyyit ikramlarının mezara konulduğunu anlıyoruz. Bu buluntular içerisinde çeşitli pişmiş toprak kaplar, gözyaşı şişeleri, bilhassa çocuk mezarında ele geçirilen 2 adet çıngırak, biri metal, başkası pişmiş toprak. Bunun yanında kandiller, birtakım Eros figürleri hayli varlıklı bir mezar olduğunu gösteriyor.
Yaklaşık 25 adet mezar Parion’un bilhassa Roma devrinde meyyit gömme adetlerini yeni datalar katması bakımından bizim için son derece kıymetli. Burada birinci kez tuğla örgü mezar tipiyle karşılaştık. Bu nedenle son derece değerli. Bütün mezarlardan bir Şaron geleneğine ilişkin, ölülerin ağzında ya da ellerinin kenarında, dizlerinde sikkeler ele geçirildi. Onlar da Şaron geleneğinin yani sandalcı dediğimiz, yer altı dünyasında ölüleri karşı kıyıya geçiren sandalcıya verilen paralar çabucak hemen bütün mezarlarda ele geçirildi. Bu mezarlar Parion’un milattan sonra bilhassa 1’inci yüzyıl periyodu hakkında bize kıymetli bilgiler veriyor. Bu iki mezar anne ve çocuğuna ilişkin bir mezar.