Parayı faize değil yatırıma harcıyoruz: ‘Türkiye Ekonomi Modeli’nin olumlu etkileri makroekonomik göstergelere yansıdı

Bir yılı dolduran ‘Türkiye İktisat Modeli’nin olumlu tesirleri makroekonomik göstergelere yansımaya başladı. Geride kalan müddet zarfında üretimi destekleyecek yatırımlar önceliklendirilirken, paradan para kazanmayı temel alan faiz öncelikli siyasetlerin yerine hem istihdam oluşturacak hem de ihracat gelirlerini tırmandıracak olan adımlar atıldı. Bu müddet zarfında Merkez Bankası’nın kararlı siyaseti sayesinde faiz de tek haneye indirildi. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Türkiye iktisadında yaşanan yapısal dönüşüme ait bilgi verdi.

Nebati, “Alın teriyle artırdığımız ulusal gelirimizin büyük kısmı artık faize değil yatırıma harcanıyor. Türkiye borçla faizle değil, yatırımla üretimle büyüyor” sözlerini kullandı. Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, faiz harcamalarına ait bilgi veren Bakan Nebati, 2002 yılında faiz harcamalarının ulusal gelire oranının yüzde 14,3 olduğunu, bu oranın 2021 yılında yüzde 2,5’e, 2022 yılında ise yüzde 2,3’e kadar düşmesini beklediklerini belirtti. Nebati, 2002’de toplanan her 100 lira vergi gelirinin 85,7 lirasının faiz harcamalarında kullanıldığını, 2021’de 15,5 lirasının ve 2022’de ise sırf 13,2 lirasının faiz ödemelerinde kullanıldığı bilgisini paylaştı. 2002’de her 100 liralık bütçe harcamasının 43,2 lirasının faiz ödemelerine gittiğini vurgulayan Nebati, “2021’de 11,3 lirası, 2022’de ise sırf 10,6 lirası faiz ödemelerinde kullanıldı. Türkiye borçla faizle değil, yatırımla üretimle büyüyor” sözünü kullandı.

Nebati, toplumsal medyadan yaptığı paylaşımda ayrıyeten şunları kaydetti: “Faiz harcamalarına ait bir kıymetlendirme yapılırken, faiz harcamalarının nominal büyüklüğündeki artış ya da azalıştan çok, faiz harcamalarının iktisattaki makro büyüklükler (bütçe, GSYH) ile birlikte ele alınması daha hakikat ve karşılaştırılabilir sonuçlar vermektedir. Bu açıdan bakıldığında faiz harcamalarının hissesinin önemli halde düştüğü görülecek.”

2022 yılında gerçekleşen toplam bütçe harcamalarının yüzde 10,6’sını faiz ödemelerine, yüzde 11,1’i ise kamu yatırımlarına yapıldı. 2001 yılında faizin bütçedeki hissesi yüzde 51 ile tarihin en yüksek düzeyindeyken bu sayı 2002 tarihinden itibaren gerilemeye başladı. Siyasi istikrar, güçlü görünüm ve makro ekonomik istikrarla kademli olarak düşüşe geçen bütçedeki faiz yükü, 2004’de yüzde 40, 2005’te yüzde 30, 2009’da ise yüzde 20’nin altına indi. Türkiye’nin parası faize giderken, yatırımların bütçeden aldığı hisse ise 2001’de yalnızca yüzde 5,7 düzeyindeydi. İzlenen yatırım ve üretimle büyüme siyaset ile yıldan yıla yatırımların bütçeden aldığı hisse artarken, 2022’de yatırımın bütçedeki hissesinin yüzde 11,1’le faizi geçmesi ile yatırım/faiz istikrarında tekrar lehte bir seyir oluştu.

Aralık ayına ilişkin yatırım teşvik evraklarının açıklanmasıyla 2022 yılının genel tablosu da ortaya çıktı. Aralık ayında 2 bin 62 Ocak-Aralık 2022 devrinde 13 bin 653 yatırım teşvik evrakı düzenlendi. Bu evraklarla, 578,6 milyar liralık yatırım gerçekleştirilecek ve 357 bin kişi istihdam edilecek. 2022 ile 2021 karşılaştırıldığında doküman adedinin 12 bin 635’ten 13 bin 653’e, sabit yatırım fiyatının da 403 milyar liradan 579 milyar liraya çıktığı görüldü. Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sayıların yatırımcıların Türk iktisadına olan inancının bir göstergesi olduğunu belirtti. Varank, “Özel kesimi, ekonomik büyümenin lokomotifi olarak görüyoruz. Devletin öncülüğünde özel dalı destekleyerek yatırımların önünü açmayı sürdüreceğiz” dedi.