Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın hazırladığı yayında Mali Transfer Mekanizması şöyle açıklanmıştır: 1980’li yıllardan itibaren nakdî transfer sisteminin işleyişini ortaya koyacak çalışmalar sürat kazanmıştır. Merkez bankaları, 1980’li yıllardan itibaren para siyasetlerinin iktisada nasıl bir süreç ve yoğunlukla tesir ettiğini anlamak ve kamuoyu ile paylaşmak için nakdî değişkenlerin toplam talebi, çıktı açığını ve enflasyonu hangi kanallarla ve ne ölçüde etkilediğini gösteren “parasal transfer mekanizması”nı tahlillerinde kullanmaya başlamıştır.
PARASAL TRANSFER DÜZENEĞİ EVRELERİ NELERDİR?
Parasal transfer düzeneği genel olarak üç kademe ile açıklanmaktadır. Birinci basamak, para siyaseti uygulamalarındaki değişikliklerin faiz oranları, varlık fiyatları, beklentiler ve döviz kuru üzere değişkenlere transferini belirlemektedir. İkinci basamakta kelam konusu değişkenler yurt içi ve ithal mallara olan talebi etkilemekte, üçüncü etapta ise toplam talep ve yurt içi fiyatlama davranışları belirlenmekte ve yurt içi fiyatlar ile ithalat fiyatları enflasyonu şekillendirmektedir. Bunlara ek olarak, faiz oranlarının enflasyon; döviz kurlarının ise ithal mallara olan talep ve mahallî para cinsinden ithalat fiyatları üzerinde direkt tesirleri bulunmaktadır.
PARASAL TRANSFER SİSTEMİ İŞLEYİŞİ
Parasal transfer sisteminin işleyişi ülkeler ortasında farklılıklar göstermektedir. Sisteme yönelik belirsizlikler daha çok gelişmekte olan ekonomilerde görülmektedir. Yüksek kur geçişkenliği, varlık ve yükümlülük dolarizasyonu, banka ve şirket bilançolarındaki vade ve kur uyumsuzluğu, dış finansman kısıtları ve mali baskınlık dışa açık gelişmekte olan iktisatların genelinde gözlenen temel problemlerdir. Bu doğrultuda kredi ve toplam talep kanalları faiz oranındaki değişimlere gelişmiş ülkelerde gözlenen formda reaksiyon vermeyebilmektedir. Sonuç olarak, bu ekonomilerde faiz kanalının işleyişi klâsik transfer sistemi işleyişinden farklılaşabilmektedir.