Hande Atılgan – Ankara / DİSK’in çalışmalarına nazaran, 2022 prestijiyle Türkiye’de 10 milyonu aşkın sigortalı çalışan var. Muhalefet partilerinin temsilcilerinin tezlerine nazaran ise özel bölümdeki taban fiyatlı oranı yüzde 47’yi buldu. Çalışan kesitinin yıllardır şikayetçi olduğu taban fiyatta yığılma, piyasada maaşların tabanda sıkıştırılması sorunu, taban fiyattaki son güzelleştirmelerle birlikte daha da büyüme sinyalleri veriyor.
‘Toplumsal talep gerekir’
Hacattepe Üniversitesi İşletme Kısım Lideri Prof. Dr. Mustafa Kılıç, Milliyet’e yaptığı değerlendirmede, “Yeni taban fiyat ile en düşük ve en yüksek fiyatlar ortasındaki fark kapandı. Minimum fiyata bu kadar odaklanılması bile tartışmalarda bir sorun olduğunu gösteriyor” dedi. Kılıç şöyle devam etti:
“Topyekün toplumsal bir talep gerekir tahlil için. Zira işletmeler güzel durumda ve bunu paylaşmıyor değil. İşletmeler yeterli olacak ki çalışana yansısın. Hükümetin son düzenlemelerle fiyat meselesini çözdüğüne inandığını düşünüyorum. Bu artırımlar hiç yapılmamasından düzgündür ancak sorun, satın alma gücünde. Satın alma gücünde net düzgünleşme olmazsa bu sorun büyür.”
En düşük memur maaşı 9140 TL
Özel kesimde çalışanların birçok, bilhassa yapılan son orta artışla ‘asgari ücretli’ olmuşken kamu tarafında ücretlerin görece yüksek ve istikrarlı seyrettiği görülüyor. Maaş artışlarının, toplu görüşmelerle enflasyon ve bu orana ek refah hissesi hesabıyla yapıldığı kamuda, temmuz itibarıyla en düşük memur maaşı 9 bin 140 lira seviyesinde. Özel bölümde bilhassa beyaz yakalı çalışanların büyük kısmı, fiyatlarının, en düşük memur maaşının altında kaldığını, yalnızca bu durumun bile orta artışın gerekliliğini ortaya koyduğunu lisana getiriyor.
Akademiye nazaran, ‘siyaset ücreti’
Asgari fiyatın belirlenme süreci akademik çalışmalara da husus oluyor. Bursa Uludağ Üniversitesi’nden Betül Uzunoğlu, çalışmasında, minimum fiyat siyasetinin son periyottaki seyrini şöyle tanım etti: “Asgari fiyatın yoksulluk hududunun altında kalması, hayatını taban fiyatla idame ettiren kesitlerin insan onuruna yakışır bir hayat düzeyi yakalayamamasına neden olmaktadır. Çalışma ayrıyeten Türkiye’de taban fiyatın belirlenmesinde siyasi faktörlerin ağır bastığını ve bunun sonucunda taban fiyatın ‘siyaset ücreti’ haline geldiğini ortaya koymaktadır.”