Türkiye araba ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2022 yılı Ocak-Haziran devrinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 9,3 oranında azalarak 357 bin 904 adet olarak gerçekleşti. Araba satışları 2022 yılı Ocak – Haziran devrinde geçen yıla nazaran yüzde 10,3 azalarak 278 bin 282, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 5,6 azalarak 79 bin 622 adet olarak gerçekleşti. Aylık bazda ise Haziran ayında yüzde 1’lik artış görüldü. Bu artışla Haziran ayında 80 bin 652 adet satılmış oldu. Bu sayı ile 10 yıllık Haziran ayı ortalaması rekoru kırıldı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) 2022 yılının birinci altı ayına ait “Otomobil ve Hafif Ticari Araç Pazar Kıymetlendirme Raporu”nu yayınladı. Yayınlanan raporda satılan arabaların yüzde 77,8’inin otomatik şanzımanlı, yüzde 22,2’sini manuel şanzımanlı arabalar olduğu görüldü.
Özel tüketim vergi dilimlerine ve motor tiplerine nazaran incelendiğinde satışların yüzde 83’ü benzin/dizel motor tipinde ve yüzde 80’lik vergi diliminde, yüzde 7,2’si benzin/dizel motor tipinde ve yüzde 70’lik vergi diliminde yer aldı.
“Otomobilin bir lüks değil, muhtaçlık olduğunu gördük”
2022 yılının birinci altı ayı datalarına ait bilgilerin paylaşıldığı toplantıda ODD İdare Şurası Lideri Ali Haydar Bozkurt otomotiv dalıyla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Bozkurt, “Geçtiğimiz yıl yaşanan kahırların devam etmesiyle birlikte enflasyonist bir ortamdan geçiyoruz ve kurların yanı sıra vergi kaynaklı çarpan tesiriyle fiyat istikrarında dertler sürüyor. Birkaç yıl öncesine nazaran araba fiyatları şaşırtan boyuta gelmesine karşın markadan markaya değişiklik olsa da, yüksek taleple birlikte araba alımlarında bekleme müddetleriyle karşı karşıyayız. Bu da bize arabanın, yani taşınabilir olmanın sahiden bir muhtaçlık olduğunu gösteriyor. Birtakım markaların birtakım modellerinde aydan aya rahatlamalar olsa da, kesim genelinde meşakkatler devam edecek üzere görünüyor zira herkesin taşınabilir olma gereksinimi var” dedi.
“Bin bireye düşen araba adetlerinde AB sayılarını yakalamayı hedefliyoruz”
ODD olarak araç bulunurluğunun yanı sıra dalın gelişimine odaklandıklarını belirten Bozkurt, “Amacımız dalın gelişerek 1000 şahsa düşen araba adetlerinde AB’deki sayıları yakalayacak halde ilerlemek. Elbette araç bulunurluğun artması tarafında birçok çalışma yapıyoruz. Bununla birlikte otomotiv kesimi, istihdam, üretim, yan sanayi, dolaylı ve direkt oluşturduğu vergilerle iktisada birçok manada hizmet eden bir alan. Son 16 yıla baktığımızda 70 milyar dolar civarında bir cari fazlası vermiş durumda ve ihracat konusunda genel olarak birinci sırada yer alarak iktisada büyük katkı sağladı” diye konuştu.
“Otomobilde üretim üssü olmaya aday bir ülkeyiz”
Otomotiv dalının Türkiye iktisadında stratejik bir pozisyonda bulunduğunu belirten Bozkurt, “Otomotiv Türkiye’de kendisini kanıtlamış bir kesim. Dünyada çağı yakalama konusunda dinamik ve daima olarak kendisini yeniliyor. Bugün Türkiye, dünyada 100’den fazla ülkeye otomotiv ihracatı yapıyor. Şu anda üretim adetleri açısından Avrupa’da birinci sıralarda yer alıyoruz ve bunu birinci dörde, birinci üçe nasıl çıkarabileceğimizin planlarını yapıyoruz. Bu bahiste çalışmalarımızı artıracağımız bir sürece girdik ve Türkiye’nin sanayi atılımı yapmak için değerli bir fırsatı var. Biz üretim üssü olmaya aday bir ülkeyiz. Bu açıdan kısa vadeli değil, orta ve uzun vadeli adımlar atarak bunu başarabiliriz. Vergilendirmenin yanı sıra üretim teşvikleri ve finansman kaynaklarının planlanması dahil olmak üzere önümüzdeki 10-20 yıllık yol haritamızı ortaya koymalıyız. Maliyet avantajımızın yanı sıra ön görülebilir bir iç piyasa ortaya koyduğumuzda pozisyonu, kaliteli iş gücü, yan endüstrisi ve tecrübesiyle üretim konusunda bizden daha güzel aday olabilecek bir ülke yok. Otomotiv bir ağır sanayi yatırımıdır ve geri dönüş süreci uzun solukludur. Bu sebeple yüksek maliyetli ve uzun soluklu yatırım için cazip bir yatırım fırsatı sunmak gerekiyor” biçiminde konuştu.
Bozkurt kelamlarını şu formda tamamladı: “Burada üretilen bir eserin en az yüzde 15’ini bu piyasada satılabilmesiyle kurulan fabrikanın mevcudiyetinin bir manası olacaktır. İşte bu yüzden Türkiye’de iç pazarı büyütmemiz değer taşıyor. Türkiye’deki nüfusa ve yaş ortalamasına baktığımız vakit gerçek potansiyelimizin çok gerisinde bir iç pazar konuşuyoruz. Biz ODD olarak dalla ve kamuyla bunları paylaşacağız. Akademik beşerlerle bir ortaya gelip bu yol haritasını oluşturup takibini yapacağız. Ekonomik olarak cari açığın kapanmasına milyar Euro’luk katkılar sağlayan bir bölümden bahsediyoruz ve tek muhtaçlığımız olan dalı stratejik bir yol haritasıyla ileriye taşımak.”