Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı hammadde kıtlığı periyodun en büyük araba şirketlerinden Ford’u ‘madenci’ yapmıştı. Madenlerden son esere kadar tüm tedarik zincirine sahip olmak için harekete geçen Henry Ford, 1920’larde Michigan’da bir demir-çelik fabrikası, Amazon’da kauçuk tarlaları ve ABD genelinde kömür madenlerine yatırım yapmıştı. Bir asır sonra araba kümeleri yeniden, bu defa gelecekteki batarya metali tedarikini garanti altına almak için madenlere yöneldi.
Küresel elektrikli araç (EV) filosunu büyütme yarışı hızlanıyor. Fakat EV’lerin bataryalarında kullanılan lityum, nikel ve kobalta erişim konusunda duydukları tasa büyüyor. Ekonomim.com’un haberine nazaran, bu nedenle gelecekte arzı garanti altına almak için klasik tedarik zincirini terk ederek zincirin birinci halkası olan madenlerle direkt tedarik muahedesi yapmayı hatta madencilik şirketlerine ortak olmayı tercih ediyorlar.
EV araç tedarik zincirine bakıldığında batarya üreticileri, katot üreticileri ve mineral sürece şirketleri aslında araba kümeleri ile madencilerin ortasında yer alıyor. Son devirde ise araba üreticileri, hem materyalleri ucuza temin etmek hem de kendi üretim standartlarının karşılandığından emin olmak için tedarik zincirlerini by-pass ediyor.
SEKTÖRDE ÖRNEĞİ ARTIYOR
Sektördeki çabucak tüm büyükler yani General Motors, Peugeot ve Fiat markalarının sahibi Stellantis, Tesla, Ford, Volksagen, BMW, Mercedes Benz ve Toyota’nın bu istikamette adımlar attığı görülüyor.
- General Motors, Nevada’daki Thacker Pass projesinin gelişimini finanse etmeye yardımcı olmak için Lithium Americas Corp’a 650 milyon dolarlık yatırım yapacağını duyurdu. GM, yerli bir madenden da yılda 40.000 ton lityum için münhasır haklar alıyor.
- Stellantis, Arjantin’deki Los Azules projesinin sahibi olan Kanadalı McEwen Mining’in bir yan kuruluşu olan McEwen Copper’ın yüzde 14,2’lik payı için 155 milyon dolar ödeyecek. İtalyan-Fransız iştirakindeki satışlara nazaran dünyanın üçüncü büyük şirketin yatırım yaptığı yatağın, 2027’de öngörülen başlangıç tarihinden itibaren yılda 100.000 ton rafine katot üretmesi bekleniyor. Stellantis’in bakır sürece zincirindeki atılımı, Almanya’nın lityumu için Vulcan Energy ve manganez için Avustralya’nın Element 25 ile yaptığı muahedeleri takip ediyor.
- Tesla, tedarik zinciri gereksinimlerini karşılayamadığı vakit, kritik hammaddelerin madenciliği ve işlenmesine direkt dahil olacağının sinyalini veren şirketlerden biri. Tesla’nın CEO’su Elon Musk’un İsviçre emtia kümesinden pay almak için Glencore ile görüştüğü sav ediliyor.
- Mercedes-Benz, madencilerle mutabakat imzalayan şirketlerden biri. Alman kümenin CEO’su Ola Källenius, FT’de yers alan açıklamasında, “Bana beş yıl evvel sorsaydınız, bunun emtia piyasalarının işi olduğunu söylerdim” diyerek, yaklaşan sıkışıklık nedeniyle direkt muahedeler yapmanın artık “mantıklı” olduğunu söylüyor. Şirketin, Kanada’da lityum madenciliği yapan Rock ile muahedesi bulunuyor.
- BYD, dünyanın en büyük MESKEN üreticisi ve Afrika ile Şili’deki lityum madenlerine erişimi garanti altına almaya çalışıyor. Ayrıyeten dünyanın en büyük batarya üreticisi CATL, sonbaharda kobalt üreticisi CMOC’nin yaklaşık yüzde 25 payını yaklaşık 3.7 milyar dolara satın almak için anlaşmıştı.
LİTYUM TELAŞI BAKIRA SIÇRAYACAK
Fitch Solutions bilgilerine nazaran EV’ler 2030’de global nikel talebinin sırf yüzde 19.3’ü ve lityum talebinin yüzde 80’inden fazlasından sorumlu olacak. Memleketler arası Güç Ajansı da artan KONUT batarya talebinin 2030 yılına kadar 50 yeni lityum projesi, 60 nikel madeni ve 17 kobalt alanı geliştirilmesi gerektireceğini varsayım ediyor. Bu da tek bir proje geliştirilmesi için çoklukla 15 yıl yahut daha uzun süren bir sanayi için büyük bir zorluk.
1 ARAÇTA 83 KG GEREKİYOR
Otomobil üreticilerinin madencilik dalı atağında şimdiye kadar büyük ölçüde lityumda öne çıkıyordu. Fakat bugün lityumun olduğu yerde gelecek yıllarda bakır olabilir. Bakır, KONUT bataryalarında kritik bir rol oynuyor. Tüm batarya kimyasalları değişen derecelerde de olsa bakır gerektirir. Milletlerarası Güç Ajansı’na (IEA) nazaran, MESKEN pazarının gelişen bir kesimi olan lityum-demir-fosfat bataryalar, nikel-mangan-kobalttan yaklaşık yüzde 50 daha fazla bakıra gereksinim duyuyor. Batarya paketinin dışında bakır, elektrik motorunda ve kablolamada da kullanılıyor. Memleketler arası Bakır Birliği’ne nazaran, tipik bir akülü elektrikli araçta kullanılan bakır ölçüsü 83 kilogramken, içten yanmalı bir araçta yalnızca 23 kilogramdır.
OTOMOBİLLER İÇİN DÜŞÜK KARBONLA ÇELİK ÜRETİMİ
Lüksemburglu çelik üreticisi ArcelorMittal, arabalar ve kamyonlarda kullanılmak üzere düşük karbonlu çelik geliştirmek emeliyle Almanya merkezli Kirchhoff Automotive ile mutabakat mutabakatı imzaladı. şirketler, Kirchhoff ’un Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’ya tedarik ettiği yüksek güçlü otomotiv modüllerinde ArcelorMittal’in XCarb teknolojisiyle ürettiği Usibor1500 eserinin kullanımını geliştirecek ve test edecek. Usibor 1500 geri dönüştürülmüş çelikten ve büsbütün yenilenebilir elektrik ile üretiliyor. Kirchhoff Automotive; Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da olmak üzere 11 ülkede 27 tesise sahip.