Küresel iktisattaki yavaşlama işaretlerine karşın Türkiye, güçlü büyümeye devam ediyor. Türkiye’nin dünyadaki olumsuz havadan olumlu ayrışması üretim, yatırım, istihdam ve ihracat üzere temel göstergelere yansıyor. Büyümeyi sırtlayan özel dal, yeni yatırımlar için yer tahsislerinin süratlice yapılmasını istiyor. Yatırım iştahının güçlü biçimde devam ettiğini belirten Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Lideri Memiş Kütükcü ile OSB’lerdeki yatırım taleplerinin nasıl karşılandığını konuştuk.
OSB’LERDEKİ ÜRETİM ARTARAK DEVAM EDİYOR
OSB’lerde üretim faaliyeti artarak devam ediyor. Tüm OSB’lerimizde hummalı bir üretim çalışması var. Bu çalışmalar ülkenin büyümesine, ihracatına, istihdamına müspet yansıyor. OSB’lerde üretim yapan firmalarımız Türkiye’nin büyümesini, ihracatını inşa ediyor. Şu anda bütün dünyada bir zorluk devri yaşanıyor. Dünya yüksek enflasyon gerçeği ile gayret ediyorken, Türkiye’de de yüksek enflasyonla gayret sürecindeyiz. Bu süreç olağan ki iş dünyamızı da kaçınılmaz olarak zorluyor. Ayrıyeten finansa ve hammaddeye erişimde hala zorlanıyoruz. Lakin bu zorluklara karşın üretimimiz artarak devam ediyor.
BÜROKRATİK SÜREÇ HALA ÇOK UZUN
En değerli gündem unsurunuz nedir?
Şu an bütün dünyada ve ülkemizde yaşanan zorluklara karşın, sanayicilerimizin yüksek bir yatırım iştahı var. OSB’lerimizin değerli bir kısmı genişleme alanı açıp, büyüme uğraşında. Başka taraftan yeni OSB’ler de kuruluyor. Fakat bu yatırım ve üretim iştahına karşın, ülke olarak yatırım alanı oluşturmakta çok geç kalıyoruz. Planlı sanayi alanları olan organize sanayi bölgelerimizde yer seçimi ve kamulaştırma ile ilgili bürokratik süreçler çok uzun sürüyor. Meğer ki yatırımcı talebi varken, süratle planlı sanayi alanları üretip, yatırım yapmak isteyen sanayicilerimize yer gösterebilmeliyiz. OSB’lerin yer seçimi ve kamulaştırma süreçlerini hızlandırmamız gerekiyor. Bu süreçler çok vakit alıyor. 4-5 yılı geçen bu müddetleri kısaltmalıyız.
YATIRIMCIYI KÜSTÜRMEYELİM
Yatırım alanları üretme konusunda mutlaka daha süratli olmalıyız. Yatırımcıyı bekletmeden, kaçırmadan, küstürmeden süratle alan gösterebilmemiz lazım. Bir yandan yeni OSB’ler kurarken, birebir vakitte mevcut OSB’lerimizin yatırıma açmak için genişleme alanı taleplerini süratli sonlandırmamız ve bu süreçleri ülke olarak desteklememiz gerekiyor. Lakin maalesef şu anda, OSB’lerde genişleme alanı açmak, güya sıfırdan, yeni bir OSB kuruyor üzere bir sürece tabi. Mahkemeler karar verene kadar yıllar geçiyor. Bu da yatırım iştahını zayıflatıyor. Halbuki genişleme alanı açmak çok daha kolay, süratli ve pratik olmalı.
DIŞARIDAN GELEN İLGİYİ ISKALAMAMALIYIZ
OSB’lere yabancı yatırımcı ilgisini nasıl?
Yabancı yatırımcı ilgisi de her geçen gün artıyor. Avrupalı şirketler üretim üssü olarak Türkiye’yi tercih etmeye devam ediyor. Türkiye’den şirket alma talepleri ya da ortak yatırım talepleri sürüyor. İtalya’dan Çin’e kadar düz bir çizgi çekseniz, Türkiye bu çizgi üzerindeki en güçlü sanayi üretim ülkesi. Üretim alt yapımız bütün dünyaya mal satabilme kalitesini yakalamış durumda. İnsan kaynağımız bu yetkinliğe sahip. Devletimiz de üretimi destekliyor. Lakin küçük meselelerimiz var, onları aşmalıyız. Bunları da aşarsak, önümüzde fırsat devri var. Uzak Doğu’dan kayan taleplerin büyük çoğunluğu ülkemize geldi. Ülke olarak bu fırsat devrini ıskalamamamız lazım.
ÜRETİME ELİ DEĞECEK BEŞERE MUHTAÇLIK VAR
İnsan kaynağı sorunumuz devam ediyor. Devletimiz mesleksel eğitimi destekleyen teşvik eden, bir siyaset uyguluyor. Biz de endüstriciler olarak taşın altına elimizi koyduk. Şu anda tüm OSB’lerimizdeki Mesleksel Teknik Anadolu Lisesi sayımız 85’e ulaştı. 85 meslek lisemiz OSB’lerin içinde eğitim hayatına devam ediyor. OSB’lerimizin içindeki meslek liselerimizdeki öğrenci sayısı ise 61 bin 300. Ayrıyeten OSB’lerimizde 17 tane de meslek yüksekokulumuz var. Bunların da sayılarını artırmaya çalışıyoruz. Kendi insan kaynağımızı kendimiz yetiştirmeye çalışıyoruz. Üretime eli değecek insan kaynağına muhtaçlığımız var.
NOTER ÇEKİLİŞLİ YER TAHSİSİ SÜRÜYOR
Arsa tahsisinde noterli çekiliş devam ediyor mu?
Şu anda Konya OSB’de sanayicimize tahsis edecek yerimiz yok. Düşünebiliyor musunuz, yatırımcı var, yatırıma açık arsa yok. Farklı metotlarla, çok az sayıda ürettiğimiz 8-10 sanayi parselini tahsise açtığımızda çok ağır talep oluyor. Hasebiyle, yatırımcı talebi fazla olunca da yer tahsisi için hala noter huzurunda kura çekmeye devam ediyoruz. Misal durumda olan çok sayıda da OSB’miz var. Ben buradan Tarım ve Orman Bakanlığı’mız başta olmak üzere tüm bakanlıklarımıza, OSB’lerimizin ülkemize yeni yatırım alanları kazandırma çalışmalarına dayanak olmaları davetinde bulunuyorum. Yeni periyodun mottosu Sayın Cumhurbaşkanı’mızın ilan ettiği üzere yatırım, üretim, istihdam ve ihracat. Bu mottonun gereğini devlet olarak, bakanlıklar olarak, iş dünyası olarak daima birlikte yapmak zorundayız.
FAİZ ORANLARI ÇOK YÜKSEK
Ham husus girdilerindeki artışlardan ötürü daha evvel 10 ünitelik iş için 100 lira sermayeye muhtaçlık duyarken artık bu sayı en az 250 liraya çıktı. Bu yalnızca mevcut işletme kapasitenizi koruyabilmek için. Devletimizin uyguladığı finansal dayanak programlarının büyük çoğunluğu, yeni yatırımlara takviye programları formunda veriliyor. Bu yatırım teşviklerinin yanı sıra, var olan işletmelerimizi yaşatmaya ve işletme sermayesi açıklarını destekleyerek, rezervlerini müdafaalarına hatta artırmalarına yönelik takviyelerin de artırılmasını istiyoruz. İşletme sermayesi dayanağında kamu bankalarının kaynakları hudutlu. Özel bankaların faizleri çok yüksek. İşletme sermayesi açısından kamu yüklü bir dayanak sistemini oluşturmaya, özel bankaları da buna dahil etmeliyiz.
SANAYİDEKİ İSTİHDAMIN YARISI OSB’DE
OSB sayısı kaç oldu?
81 Vilayetimizde 374 OSB’miz var. Bunlardan 268’i işletmeye geçti. Başkaları yer seçimi, planlama, kamulaştırma üzere süreçlerine devam ediyor. Organize sanayi bölgelerimizde toplam 67 bin sanayi işletmemiz üretim yapıyor. 2 milyon 495 bin bireye de istihdam sağlıyoruz. Bu endüstrideki toplam istihdamın yarısıdır. Ayrıyeten OSB’lerimizde son 2 yılda 5 bin yeni tahsis yapıldı. Talepler de hala devam ediyor. Şu anda 48 OSB’miz ilçe bazlı teşvik sisteminden yararlanabilir durumda.
OSB projesi cumhuriyet tarihimizin en başarılı projelerinden birisidir. Bu projeyi ihraç ediyoruz. Bilhassa dost ve kardeş ülkeler bizden OSB projelerimizdeki bilgi birikimini kendi ülkelerine transfer etmek istiyorlar. Biz de Türki Cumhuriyetler başta olmak üzere çalışmalar yürütüyoruz.