Orucu bozan durumlar, Ramazan ayı nedeniyle merak edilmeye başladı. Oruç tutarken unutarak yemek içmek, diş fırçalamak ve sakız çiğnemek üzere yapılan şeylerin, oruca tesiri vatandaşlar tarafından sorgulanıyor. İşte detaylar.
ORUCU BOZAN DURUMLAR NELERDİR?
Orucun temel ögesi, yeme, içme ve cinsel münasebetten uzak durmak, nefsi bunlardan yoksun bırakmak olduğu için, oruçlu iken bunlar ve bu manaya gelecek davranışlar orucu bozar.
Yemek ve içmek, yenilip içilmesi mûtat olan her şeyi kapsamı içine alır. Sigara, nargile üzere keyif veren tütün kökenli dumanlı hususlar ile uyuşturucular ve tiryakilik gereği alınan tüm unsurlar oruç yasakları kapsamına girer (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 386-387).
Her ne sebeple olursa olsun, ağızdan alınan ilaçlar da birebir karara tabidir.
UNUTARAK YEMEK İÇMEK ORUCU BOZAR MI?
Unutarak yemek içmek orucu bozmaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Zira onu, Allah yedirmiş, içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 26) buyurmuştur.
Unutarak yiyip içen kimse, oruçlu olduğunu hatırlarsa çabucak ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkamalı ve orucuna devam etmelidir. Oruçlu olduğu hatırlandıktan sonra mideye bir şey inerse, oruç bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 253-254).
Oruçlu olduğunu unutarak yiyip içen kişi, yaşlı, hasta, zayıf ve oruç tutmaya güç yetiremeyecek durumdaysa onu gören kişi oruçlu olduğunu hatırlatmamalı, aksi durumda hatırlatmalıdır (Şürünbülâlî, Merâkı’l-felâh, 238).
EŞLERİN ORUÇLUYKEN SONU NE OLMALI?
Oruçlu olan kimse orucu bozacak şeylerden kaçındığı üzere orucun sevabını azaltacak kuşkulu durumlardan da kaçınmalıdır. Ramazanda oruçlu olduğunu bile bile cinsel ilgide bulunmakla oruç bozulur, hem kaza ve hem de keffâret gerekir (Buhârî, Savm, 30).
Eşlerin birbirlerini öpmeleri yahut sarılmalarıyla oruçları bozulmaz. Lakin bu durumda boşalma meydana gelirse oruç bozulur ve güne gün kaza gerekir (Merğınânî, el-Hidâye, II, 256).
ORUÇLUYKEN SAKIZ ÇİĞNEMEK ORUCU BOZAR MI?
Ağız ve burundan alınıp mideye ulaşan her şey orucu bozar. Bu prestijle, ağız kokusunu önlemek yahut diş ağrısını gidermek niyeti ile ağza sıkılan sprey ve gibisi hususlar yutulur da mideye ulaşırsa orucu bozar, yutulmazsa bozmaz.
Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı hususları bulunduğundan, ne kadar dikkat edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınmak mümkün değildir. Bu sebeple bu çeşit sakız çiğnemek orucu bozar (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, III, 395, 396).
Öte yandan, hangi sakızın orucu bozmayan çeşitten olduğu bilinemeyeceğinden oruçlu iken sakız çiğnemekten sakınılmalıdır.
AĞDA YAHUT EPİLASYON YAPTIRMAK ORUCU BOZAR MI?
Vücuttaki kılların hangi yolla olursa olsun alınması orucu bozmaz. Zira oruç, bir şey yemek, içmek ve cinsel münasebette bulunmaktan ötürü bozulur. Kıl almak yahut aldırmak bunların kapsamında olmadığından orucu bozmaz.
AŞI OLMAK ORUCU BOZAR MI?
Oruç; yemek, içmek, cinsel bağlantı ve bunların kapsamına giren şeylerle bozulur. Bu sebeple, besin pahası taşımayan aşılar orucu bozmaz.
Tedavisi devam eden hastalar, sıhhatlerine kavuşup tedavileri sona erinceye kadar oruçlarını erteleyebilirler. Bununla birlikte, Ramazan ayında herkesle birlikte oruca devam etmeyi istek ediyorlar ve oruç tutmalarına da öbür bir mahzur bulunmuyorsa iğnelerini iftardan sonra yaptırmaları yerinde olur. Bu imkâna sahip olmayanlar, tedavi ve aşı hedefli iğne yaptırabilirler.
Ancak, oruçlu iken besin ve vitamin iğneleri yaptıranların, ağızdan aşı alanların damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Daha sonra bu oruç kaza edilir.
ORUÇLUYKEN DİŞ TEDAVİSİ YAPTIRILIR MI?
Orucun bozulması için yeme, içme ve cinsel münasebet ya da bu manaları tabir eden bir fiilin işlenmesi gerekir. Bu sebeple yalnızca dış tedavisi sebebi ile oruç bozulmaz. Tedavinin ağrısız gerçekleşmesi için yapılan enjeksiyonlar da beslenme gayesi taşımadığı için orucu bozmazlar. Lakin tedavi sırasında yapılan öteki süreçler sebebi ile -mesela ağız su ile çalkalanırken- boğaza su, kan yahut tedavide kullanılan hususlardan biri kaçarsa oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
DİŞ FIRÇALAMAK ORUCU BOZAR MI?
Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı üzere diş fırçalamakla da oruç bozulmaz. Bununla birlikte, diş macununun, misvak kesimlerinin yahut suyun boğaza kaçması halinde oruç bozulur.
Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsakten evvel ve iftardan sonra fırçalanması uygun olur.
DUŞ ALMAK ORUCU BOZAR MI?
Ağız ve burnundan su girip sindirim aygıtına ulaşmadıkça oruçlu kimsenin yıkanması orucuna ziyan vermez. Hakikaten Hz. Aişe ve Ümmü Seleme validemiz Hz. Peygamber (s.a.s.)’in Ramazan’da imsaktan sonra yıkandıklarını haber vermişlerdir. Bu prestijle, ağız ve burnundan su kaçırmamak kaidesiyle oruçlu kişi yıkanabileceği üzere, havuz yahut denize de girebilir.
Ancak yüzme esnasında su yutmaktan kaçınmak güç olduğu için ihtiyatlı davranmak uygun olur.