Cumhurbaşkanlığının ‘2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programının Onaylanması Hakkında Karar’ı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Liralaşma stratejisi kapsamında uygulanacak aktif para ve maliye siyasetlerinin, üretim ve verimlilik artışları ile enflasyonu gelecek yıl sonunda yüzde 24,9’a indirilmesi hedeflenirken, işsizlikte de düşüş öngörüldü.
2023 yılında GSYH büyümesinin yüzde 5,0 olması hedeflenirken, bu yıl sonu 47,3 milyar dolar olarak gerçekleşmesi beklenen cari süreçler açığının, 2023 yılında 22 milyar dolara gerilemesi bekleniyor.
BOTAŞ ve TEİAŞ yatırımlarının finansmanının bir kısmının dış proje kredilerinden karşılanması hedeflenirken, 2023 yılında blokzincir (blockcain) tabanlı dijital Merkez Bankası parasının uygulamaya konulması ve Dijital Türk Lirası’nın ödemeler için kullanım testlerine başlanması da planlandı.
TÜFE artış suratının 2023 yıl sonunda %24,9’a indirilmesi hedefleniyor.
Programa nazaran, 2023 yılında, Orta Vadeli Program kapsamında öngörülen iç ve dış talep ortasında istikrarlı görünümün sürdürülmesinin yanı sıra, büyüme potansiyelinin istikrarlı ve sağlıklı bir biçimde artırılarak güçlü, kapsayıcı ve istihdamı destekleyen büyümenin sağlanması gayesiyle para, maliye ve gelirler siyasetlerinin tam uyum içerisinde yürütülmesi hedefleniyor.
Büyümenin kaliteli, kapsayıcı ve sürdürülebilir olması için makroekonomik istikrarları gözeten uygulamalara devam edilecek. Tasarrufların büyümenin finansmanı hedefiyle kullanılmasında aktiflik, istikrar ve rekabetçilik prensipleri gözetilerek nitelikli büyüme kompozisyonunun sürdürülmesi ve makro finansal risklerin en aza indirilmesi sağlanacak.
2023 yılında ekonomik faaliyetler üzerinde salgının olumsuz tesirlerinin geride bırakılmasıyla, ihracat odaklı büyüme stratejisinin verimli ve rekabetçi bir formda sürdürülmesi bekleniyor.
Programda, ‘İç ve dış talebin dengelendiği büyüme kompozisyonunun sürdürülmesiyle istihdamın ve özel kesim yatırımlarının artması sağlanacaktır. Bu gelişmelerle birlikte, 2023 yılında, sanayi kesimi GSYH’nin üzerinde artarak ekonomik büyümeye kıymetli katkı verecektir. Ayrıyeten, ekonomik ve toplumsal aktivitenin canlılığını sürdürmesiyle turizm kesiminin katkısıyla hizmetler dalı büyümeye dayanak olmaya devam edecektir. Bu periyotta tarım bölümünün ise GSYH büyümesine uzun devir ortalaması civarında katkı vermesi beklenmektedir.’ denildi.
İşsizlikte düşüş bekleniyor.
2023 yılında, ekonomik aktivitedeki güçlü seyrin devam etmesi ve ima ettiği yüksek büyüme oranları çerçevesinde istihdamın bir evvelki yıla nazaran 865 bin kişi artacağı öngörülüyor. İşgücüne katılma oranının da 0,5 puan artarak 2023 yılında yüzde 53,6’ya ulaşması bekleniyor. Yıl genelinde güçlü istihdam artışının işgücüne iştirak ve nüfus artışı tesirlerine baskın gelmesi sonucunda işsizlik oranının yüzde 10,4 seviyesine gerileyeceği iddia ediliyor.
Büyüme beklentisi yüzde 5 oldu.
2023 yılında yüzde 5,0 olması hedeflenen GSYH büyümesinin, öngörülen yurt içi talep artışının yanı sıra sabit sermaye yatırımlarının da katkısıyla istikrarlı bir yapıda gerçekleşmesi öngörülüyor.
2023 yılında bir evvelki yıla nazaran özel ve kamu kesiti tüketim harcamalarında sırasıyla yüzde 3,9 ile yüzde 3,6 oranlarında gerçek artış olması bekleniyor. Bu devirde özel kesim sabit sermaye yatırımlarının yüzde 4,5, kamu kesiti sabit sermaye yatırımlarının ise yüzde 1,0 oranında gerçek olarak artacağı iddia ediliyor. Böylelikle, toplam sabit sermaye yatırım harcamalarının gerçek olarak yüzde 4,2 artması öngörülüyor.
2023 yılı GSYH büyümesine; özel tüketim harcamalarının 2,7 puan, özel kesim sabit sermaye yatırım harcamalarının ise 1,0 puan katkı yapması bekleniyor.
Bu periyotta, kamu kesiti sabit sermaye yatırım harcamalarının büyümeye katkısının 0,02 puan olması bekleniyor. GSYH büyümesine net mal ve hizmet ihracatının katkısının ise 0,8 puan olacağı kestirim ediliyor.
Kamu harcanabilir gelirinin GSYH’ye oranının 2023 yılında 2,1 puan artarak yüzde 9,2 oranında gerçekleşeceği öngörülürken, kamu tasarruflarının ulusal gelire oran olarak yüzde 0,4, kamu yatırımlarının ise evvelki yıla nazaran 0,5 puanlık düşüşle yüzde 3,4 düzeyinde olması bekleniyor.
2023 yılında özel tasarrufların GSYH’ye oranının 0,8 puan azalarak yüzde 32,0, özel yatırım harcamalarının da 2,1 puan azalarak yüzde 30,3 olması beklenirken, 2023 yılında toplam yurt içi tasarrufların GSYH’ye oranının bu gelişmeler sonucunda yüzde 31,6, toplam tasarruf- yatırım farkının GSYH’ye oranının ise yüzde -2,2 olması bekleniyor.
Cari süreçler açığının, 2023 yılında 22 milyar dolara gerileyeceği kestirim ediliyor.
Programda, ‘2023 yılında, dış talebin bir evvelki yıla nazaran daralması sonucunda ihracat artışındaki ivme kaybına karşın, güç ithalatında kademeli düşüş ve seyahat gelirlerinde artış beklentisiyle birlikte, cari süreçler istikrarında güzelleşme yaşanması öngörülmektedir. Cari süreçler istikrarındaki güzelleşme sonrasında dış finansman ihtiyacında azalış yaşanacağı iddia edilmektedir. Ayrıyeten, cari süreçler açığının finansmanında uzun vadeli direkt yabancı yatırımların hissesinin artırılması hedeflenmektedir.’ denildi.
2023 yılında ihracatın yüzde 3,9 artarak 265 milyar dolar, ithalatın ise yüzde 4,2 azalarak 345 milyar dolara ulaşması ve böylelikle dış ticaret açığının 80 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmesi öngörülüyor.
Bu devirde ihracat ve ithalat fiyatlarının 2023 yılında sırasıyla yüzde 0,3 ve yüzde 7,6 oranlarında azalması beklenirken, gerçek ihracatın ve ithalatın ise sırasıyla yüzde 4,2 ve yüzde 3,7 artacağı iddia ediliyor.
2023 yılında seyahat hareketliliğinin artmasıyla birlikte seyahat gelirlerinin 45 milyar dolara düzeyine yükselmesi, hizmetler istikrarının ise 58 milyar dolar fazla vermesi iddia ediliyor. Birincil gelir istikrarında 12,5 milyar dolar açık öngörülürken, ikincil gelir istikrarında 0,9 milyar dolar fazla bekleniyor.
Söz konusu varsayımlar altında cari süreçler açığının 2023 yılında 22 milyar dolar düzeyine gerilemesi, böylelikle cari süreçler açığının GSYH’ye oranının ise yüzde 2,5 düzeyinde gerçekleşmesi öngörüüyor.
2023 yılında Boru Çizgileri İle Petrol Taşıma AŞ (BOTAŞ) ve Türkiye Elektrik İletiş AŞ (TEİAŞ) yatırımlarının finansmanının bir kısmı dış proje kredilerinden karşılanacak.
Buna nazaran, KİT’lerin ve özelleştirme portföyünde izlenen kuruluşların 2023 yılında 97,2 milyar TL finansman açığı vermesi programlandı.
Programda ‘OVP makroekonomik büyüklükleri ile güç ve besin fiyatlarının öngörülen düzeyde seyretmesi kelam konusu maksada ulaşmada değer arz etmektedir.’ denildi.
KİT’lerin 2023 yılında 163,4 milyar TL meblağında sabit sermaye yatırımı yapması hedefleniyor.
Toplam KİT yatırımları içerisinde kıymetli hisseye sahip olan TPAO Karadeniz’de keşfettiği doğal gaz rezervine yönelik Sakarya Doğal Gaz Alanı Geliştirme Projesine devam edecek olup birinci gazın 2023 yılı içerisinde kullanıma sunulması hedefleniyor.
Akkuyu Nükleer Güç Santralinden birinci elektriğin 2023 yılı içerisinde üretilmesi gayeler ortasında yer alıyor.
2023 yılında Dijital Türk Lirasının ödemeler için kullanımı testlerine başlanacak.
Programa nazaran, Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda, Dijital Türk Lirasının ödemeler için kullanımı testlerine başlanacak.
Dijital Türk Lirası sistemlerinin dijital kimlik ve FAST sistemleri ile araştırma-geliştirme kapsamında entegrasyon çalışmaları tamamlanacak.
Toptan dijital para çalışmaları kapsamında bankalar ile araştırma, geliştirme ve test çalışmaları yapılacak.