Kapıkule’ye yalnızca 20 kilometre uzaktaki Svilengrad’da buralardan biri. Lafı uzatmaya gerek yok, eski Osmanlı toprağı. Balkan savaşlarında kaybedilmiş, lakin üzerindeki Türk kültürünü, çokça Bulgar, biraz da Yunan kültürünü korumuş. Osmanlı periyodunda kullanılan ismiyle Cisr-i Mustafapaşa. Bulgaristan’ın Türkiye hududunda ve Meriç Irmağı kıyısında bulunan, Hasköy vilayetine bağlı bir yerleşim alanı.
Arabayla tatil yapmayı sevenlerin de uğrak yeri.
Öncelikle Türk Lirası’nın yabancı para üniteleri karşısında alaşağı olmasına rağmen, hâlâ bir şeyler yiyip, içip dolaşılıcak bir yer.
Elbette gitmişken görülecek yegâne alan Matoçina köyü yanındaki Bukelon (Vukelon) kalesi. Neredeyse 20 metreyi bulan duvarları, sizi 5 ile 10. yüzyıllar ortasındaki kent savaşlarına götürüyor.
Kimbilir, ne hücumlar gördü, keza ne savunmalar.
Kalenin içi de dışı da tarih kokuyor adeta. Ana kısımdaki müşahede ve okçu kulesi, “barut icat olup mertlik bozulmadan” evvelki devrin değerli yapıtı.
Keza, haç formundaki genel yapı, sonraki yıllarda eklenen topçu atış alanları onca yürüyüşe değiyor. Rehberin anlattığı şövalye savaşları ise sinema sahnelerinin gözünüzde canlanmasını sağlıyor. Ki mahallî halk da Batılı şövalyelerin nasıl hezimete uğratıldığını ballandıra ballandıra anlatıyor.
Kale cinsinin akabinde sizi çabucak kent merkezindeki köfte, salata, yanında buz üzere biranın bulunduğu set mönü bekliyorsa, gel keyfim, gel…
Kent merkezinde Türkçe konuşan da var, Yunanca konuşan da. Elbette biraz Bulgarca ve İngilizce ile hayli keyfli bir Svilengrad tipi yaparsınız.
Türkçe bilenlere denk gelirseniz, kentin farklı yüzünü de görüyorsunuz. Biz Muharrem Dayı’ya rastladık, anlattı da anlattı.
Onun teklifiyle üzerinden yalnızca yol olarak geçtiğimiz köprünün aslında Osmanlı mirası olduğunu öğrendik. Mustafa Paşa Köprüsü’nden geçerseniz durun ve ırmağa bakın. Türk kültürü iliklerinize kadar hissedersiniz inanın. Mimar Sinan’ın kıymetli yapıtlarından olan köprü Meriç Irmağı üstüne1500’lü yılların başlarında inşa edilmiş, su baskınları temellerini sarssa da 20 kemer ve 300 metreden oluşan köprü, hale kentin değerli bir yapı taşı.
Elbette Svilengrad’a gelinmişken Mezek köyündeki Trak tümülüsünü de görmelisiniz. M.Ö. 4. yüzyıla kadar inen tarihi ölüleri yakma odası, kesme taş duvarları ilgi çekecek bir tarihi dokuya sahip. Orta Avrupa’yı İstanbul’a bağlayan tarihi Maritsa yolu artık unutulsa da kent sözlüğündeki yerini koruyor.
Svilengradlılarca “Kırmızı okul” olarak isimlendirilen yer de Bulgar şiirine taraf veren isimleri yetiştirmiş.
Evet, Kapıkule’yi hareket noktası alırsanız ve otomobiliniz varsa Svilengrad, Edirne merkeze nazaran daha yakın. Gidin, görün…