YÖK Lideri Erol Özvar, TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde sunum yaptı. Özvar, artan yükseköğretim kurumu sayısı nedeniyle, YÖK ve üniversiteler ortasında diyaloğu ileri evrelere taşıma emeliyle ziyaretler gerçekleştirdiklerini söyledi.
BÖLGESEL ODAKLI ÜNİVERSİTE SAYIMIZI 22’YE YÜKSELTTİK
Üniversitelerin misyon farklılaşmasına büyük kıymet verdiklerini belirten Özvar şöyle konuştu: “Bu emelle geçtiğimiz yıl, 20’si devlet 3’ü de vakıf olmak üzere 23 üniversitemizi ‘araştırma üniversitesi’ olarak ilan ettik. ‘Araştırma Üniversiteleri Dayanak Programı’ ismi altında özel bir mali takviye programı başladık. 2023 yılı bütçesi için de gerekli hazırlıklar tamamlandı. Birebir formda bölgesel kalkınma odaklı üniversitelerimize, 2006 yılından sonra kurulan 7 üniversitemizi daha ek ederek, proje kapsamındaki üniversite sayımızı 22’ye yükseltmiş olduk. Üniversitelerimizin devlet yahut vakıf olsun; kendi içinde farklılaşarak, faaliyetlerini sürdürmelerini bekliyoruz. Güçlü ve rekabetçi taraflarını öne çıkararak, rekabet edebilmelerini sağlamak en değerli stratejilerimizden biridir. Üniversitelerin farklılaşması ismine 3’üncü bir kategori olarak ‘öncelikli alanlarda uzmanlaşan üniversiteler’ biçiminde rekabet gücü yüksek, bilimsel çalışmalarda temayüz eden üniversiteleri, başka bir küme altında YÖK olarak desteklemeye karar verdik. Bu sene prestijiyle bu çalışmamız da hayata geçecek.
OKULLAŞMA ORANI YÜZDE 44,7
Yükseköğretime erişimin yeni kurulan üniversitelerle süratli bir biçimde arttı. 2002 yılında erkeklerde yüzde 15,7, bayanlarda yüzde 13,5 ve toplamda yüzde 14,7 olan net okullaşma oranı, 2021 yılında erkeklerde yüzde 40,3, bayanlarda yüzde 49,2 ve toplamda yüzde 44,7 olarak gerçekleşti. Yükseköğretim kurumları sayısı açısından bakıldığında ise 2002-2003 eğitim öğretim yılında 53 devlet ve 23 vakıf üniversitesi olmak üzere toplamda 76 yükseköğretim kurumunda 1 milyon 885 bin öğrenci tahsil görürken; 2021-2022 eğitim öğretim yılı prestijiyle 129 devlet, 75 vakıf üniversitesi, 4 vakıf meslek yüksekokulu ile birlikte toplamda 208 yükseköğretim kurumunda 8 milyon 297 bin öğrenci tahsil gördü.
ÖNEMLİ BİR TALEP ARTIŞI OLDU
Yükseköğretim Kurumları İmtihanı’nda (YKS) baraj uygulamasının kaldırılmasıyla birlikte yükseköğretim kurumlarına değerli bir talep artışı oldu. 2002 yılında üniversiteye giriş sistemine başvuran aday sayısı, 1 milyon 540 bin civarındayken; 2022 yılı prestijiyle bu sayı, 3 milyon 243 bin ile yükseköğretim tarihinin en yüksek düzeyine ulaştı. Bu artış, bize veri temelli ve yükseköğretim alanındaki arz talep istikrarını gözeterek, aldığımız kararların rasyonel sonucunu gösterdi. Daha değerlisi; geçen yıl açıköğretim hariç toplam 690 bin kişi yükseköğretim kurumlarımıza yerleşirken; bu sayı, bu yıl 850 bine ulaştı. Geçen yıla nazaran, yaklaşık 160 bin daha fazla bireye yükseköğretim imkanı sağlandı.
YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ İSTİHDAM ORANI 20 PUAN DAHA FAZLA
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2021 yılı datalarına nazaran, lise ve dengi okul mezunlarının yıllık geliri 47 bin lirayken; yükseköğretim mezunlarının yıllık ortalama gelirinin 68 bin liradır. Üniversite mezunlarının istihdam oranları, lise mezunlarına nazaran daha yüksek olmaya devam ediyor. 2021 yılının son çeyreği prestijiyle lise mezunları için yüzde 53,5 seviyesinde olan iş gücüne iştirak oranı, yükseköğretim mezunlarında yüzde 77,3’tür. Yükseköğretim mezunlarının istihdam oranı yüzde 68,1 iken; genel lise mezunlarının istihdam oranı yüzde 46,5’tir. Türkiye’de yükseköğretim mezunlarının genel lise mezunlarına nazaran, istihdam oranı da yaklaşık 20 puan daha fazladır. Yükseköğretim mezunlarının işsizlik oranları, genel lise mezunlarına nazaran daha düşüktür. İşsizlik, lise mezunları için yüzde 13 iken; yükseköğretim mezunları için yüzde 11,9’dur.”