Antalya’nın Kumluca ilçesindeki Helenistik, Roma ve Bizans devirlerine ilişkin kalıntıları barındıran Olimpos Antik Kenti’nde 16 yıldır devam eden hafriyatlarda, kent dokusunu tanımlayabilecek bulgulara ulaşıldığı bildirildi.
Kent merkezine 85 kilometre arada bulunan Yazır Mahallesi’ndeki Olimpos’un, Likya uygarlığının en değerli yerleşim yerlerinden biri olduğu belirtiliyor.
Beydağları Kıyı Ulusal Parkı hudutları içinde kalan Olimpos’ta, 2006’ta başlayan hafriyatlar devam ediyor.
Orman içinde bitki örtüsüyle kaplı halde bulunan kentte, bugüne kadar 1 ve 3 nolu kilise, giriş kompleksi, Piskoposluk Sarayı, köprü, Lykiarkes Marcus Aurelius Arkhepolis Anıt Mezarı, mozaikli yapı, Antimakhos Lahdi ve Liman anıtsal mezarları üzere eserler tespit edildi.
Kalıntıları doğudan batıya yanlışsız denize akan ırmağın her iki yakasında yer alan antik kent, tarih ve kültür turizminin yanında tatil rotası için deniz, kum, güneş üçlüsünü tercih edenleri de cezbediyor.
Olimpos, esaslı tarihi, antik kent kalıntıları, eşsiz tabiatı ile konuklarına huzur veriyor. Etraftaki turistik tesislerde kalan yahut günübirlik bölgeye gelen yerli ve yabancı turistler, Olimpos plajına gitmek için antik kentin gizemli atmosferinde, tarihin izleri ortasından geçerek yaklaşık 20 dakika yürüyüş yapıyor.
Kazı çalışmasının devam ettiği antik kentte Helenistik, Roma ve Bizans devirlerine ilişkin günümüze ulaşan yapıtları de görmek mümkün. Antik kentte bu yıl yüklü olarak, onarım ve daha evvel ortaya çıkarılan yapıların sağlamlaştırılması için çalışma yürütülüyor.
“Yüzde 5’lik kısmı gün yüzüne çıkarıldı”
Antik kentte 2006 yılından bu yana hafriyat başkanlığını yürüten Anadolu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yelda Olcay Uçkan, AA muhabirine, arkeolojik kazıların sabır ve özveri istediğini söyledi.
Kazılarda yöre halkının takviyesini gördüklerini vurgulayan Uçkan, “Olimpos çok büyük bir kentti. Arkeolojik çalışmalar uzun soluklu yürütülür. Şimdi yüzde 5’lik kısmını gün yüzüne çıkarmamıza karşın kent dokusunu tanımlayabilecek noktadayız. Her tarafın hafriyatı bitmemiş olabilir ancak Roma periyodunda nasıl bir kentti, ana caddeleri nelerdi, nasıl bir kurgusu vardı, yapıların fonksiyonları nelerdi, erken Hristiyanlık sonrası Bizans periyodunda nasıl bir kent dokusu vardı, neler dönüştü, neler tekrar kullanıldı? Bunların karşılıklarını verebilecek noktada kente hakim olmak en değerli bulgu.” diye konuştu.
Kentteki Piskoposluk Sarayı’nın mimari kurgusuyla eşi olmayan bir yapıda bulunduğunu anlatan Uçkan, içerdiği yerler, fonksiyonları, bütüncül olarak kullanıma yönelik olması üzere ögeler bakımından sarayın başkalarına nazaran farklı olduğunu söz etti.
Antik kentte yapılan her çalışmanın yeni bir bilgiyi beraberinde getirdiğini lisana getiren Uçkan, şunları söyledi:
“7. yüzyıl sonrası kentin bir biçimde terk edildiğini düşünüyoruz, günümüze kadar yapılan çalışmalar bunu gösteriyor. Bilhassa Teke Yarımadası’nın Selçuklular tarafından alınmasından sonra burada yerleşim göstermediklerini biliyoruz. Hasebiyle kentin içinde bir Türk devri mimari vurgusu yok lakin Yörük kültürü kıymetli bir kültür bölge açısından. Olimposlu dostlarımızdan öğrendiğimiz kadarıyla kışlak olarak Yörüklerin burayı kullandıklarını biliyoruz. Burası sonra da ören yeri statüsüne kavuşmuş bir yer. Antik kent olmasının yanı sıra plajıyla da turistik bir yer. Hasebiyle öbür antik kentlere nazaran biraz daha farklılık içeriyor.”
Prof. Dr. Uçkan, Olimpos’un önümüzdeki süreçte de pek çok bilimsel sonuçlara ulaşılmayı sağlayacak zenginliğinin olduğunu kelamlarına ekledi.
“Yılı tasnif ve belgeleme çalışmalarıyla tamamlarız”
Bu yıl hafriyat başkanlığı vazifesini devralan Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Gökçen Kurtuluş Öztaşkın da son yıllardaki hafriyatları Piskoposluk Sarayı ile 3 nolu kilise olarak tanımlanan yapıda ağırlaştırdıklarını söyledi.
Olimpos hafriyatlarının 12 ay devam ettiğini söz eden Öztaşkın, “2022’yi hafriyat buluntularının tasnif ve belgeleme çalışmaları ile tamamlarız. Gelecek yıl mayıstan itibaren tekrar toprakta olacağız. Umarım biraz daha heyecanlı buluntularla karşılaşırız.” dedi.
“Molozlarla kaplıydı, hafriyat çalışmalarıyla yeni bir kent ortaya çıktı”
Olimpos Etraf Muhafaza ve Turizmi Geliştirme Derneği Lideri Halil Karataş da Olimpos Antik Kenti’nin bölgenin tanınırlığını arttırdığını ve yöre halkına da değerli bir katkı sağladığını söyledi.
Karataş, “Çocukluğum bu bölgede geçti. Burası bitkilerle, molozlarla kaplıydı, hafriyat çalışmalarıyla yeni bir kent ortaya çıktı. Her yıl çok sayıda yerli ve yabancı turist hem antik kenti gezmek hem de plaja gitmek için bu bölgeye geliyor. Buraya gelenlerin yüzde 90’ı bu kenti geziyor. Hem bölgenin turizm kıymetini artırdı hem de yöre halkı için ekmek kapısı oldu, istihdama katkı sağladı.” diye konuştu.