Andırın’daki Sanat Matbaası’nda kurşun harfleri tek tek elle dizilen eski bir makine ile basılıp yayımlanan Andırın Postası gazetesinin sanat eki İkindiyazıları’nın birinci nüshası okurla buluştuğunda Gazi Üniversitesi’nde ‘taze’ öğrenciydim.
İkindiyazıları’nın çıkış öyküsü güya bir destanın başlangıcı üzeredir: Birinci sayı Kahramanmaraş’ın Andırın ilçesinde yayımlanan Andırın Postası’nın içinde tek yaprak olarak 24 Nisan 1984’te çıkar. Üç yıl sonra iki yaprak (dört sayfa) ve bağımsız bir mecmua haline gelir. Dergiyi Kâmil Aydoğan (H. İsmail Yasin) yönetir. Genel tertipten de Mehmet Ali Zengin (Nedim Ali) sorumludur. 90. sayıdan itibaren direktörlük her sayı öteki bir isme geçer. Nizam ve düzelti sorumlusu ise değişmez. 126. sayıdan sonraysa yayıma iki aylık olarak devam eden mecmuayı Ömer Aksay yönetir. Yarım gazete uzunluğunda, sarı kağıda kapaksız ve fotoğrafsız basılan İkindiyazıları, bu tarihten itibaren taşra ve büyük kentlerde yaşayan şairlerle müelliflerin alâkasını çeker. Mecmuada, Adnan Özer, Ali K. Metin, Arif Ay, Cevdet Karal, Cihan Aktaş, Duran Boz, Ebubekir Kurban, Fatma Şengil, Gökhan Özcan, Halime Toros, Hakan Albayrak, Hasan Aycın, Hüseyin Akın, Hüseyin Atlansoy, İbrahim Kiras, İhsan Deniz, İlhami Atmaca, İrfan Çiftçi, Kâmil Doruk, Kâmil Yeşil, Kemal Sayar, Levent Sunal, M. Âkif Kireçci, Mevlana İdris, Mehmet Şeker, M. Ragıp Karcı, Mustafa Aydoğan, Mustafa Özçelik, Mustafa Ruhi Tatlı, Nazir Akalın, Nihat Genç, Nurullah Genç, Osman Özbahçe, Ömer Aksay, Recep Garip, Şaban Abak ve Yaşar Bedri üzere isimler yeralır.
Beş-altı yıl içinde tesirli, sevilir ve isminden sıkça sözedilir hale gelen İkindiyazıları, öykü, şiir, deneme ve portre üzere edebî çeşitlere yer vererek âdeta taşradan Türkiye’ye açılan bir pencere görevi görür. İşin mucizevî yanı şudur ki bütün bu çalışmalar (istisnalar dışında) yalnızca dört sayfaya sığdırılır! Böylece Andırın’dan çıkıp Maraş’a ulaşan cılız su, gürleşerek Türkiye ırmağı olur. Birçok genç kalem burada neşvünema bulur. 131 sayı çıkan ve son nüshası Ekim 1994 tarihini taşıyan mecmua, yaklaşık iki bine yakın aboneye fiyatsız olarak ulaşır. Yepyeni ve sivildir İkindiyazıları; alanında tek ve özdendir. Destanlaşan bir gayretin ismidir. İşte o destan, geçen yıl Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin himayesinde, Duran Boz’un editörlüğünde tıpkıbasımı yapılarak tek ciltte toplandı ve yitmekten kurtarıldı.
İnanmış birkaç adamla başlayıp küçük hayalleri büyüğe, ‘yokluk’ları ‘var’a çeviren ‘İkindiyazıları destanı’nın yalnızca bir ‘tıpkıbasım’da kalması üzücü. Bu süper öykünün şimdiye kadar kameraya yansıtılmaması Türk sinemasının bugünkü hal-i pürmelâlini gösteriyor herhâlde.
Merhum M. Ali Zengin’in kendisine yöneltilen, “İkindiyazıları neden fiyatsız?” sorusuna, verdiği, “Dergimizi parayla satmıyoruz. Çünkü bu emeği asla parayla satın alamazsınız.” yanıtını hatırlayalım ve destanlaşan yayınlarımızı, destanlaşan insanlarımızı unutmayalım.
POSTA ÇIKINI
İkindiyazıları bahsi açılmışken Posta Çıkını’nı atlamak güzel olmaz. İkindiyazıları’nın irtibat eki olarak yayımlanıyordu ‘çıkın’. Bir nevî mektup mecmuasıydı ve mizahî yanı vardı. Vaktinin toplumsal medyasıydı, ‘sosyal matbuat’ı yani. Bu ekte dergiye katkı verenlerin iletileri ve okuyucuların küçük mektupları yeralıyordu. O mektuplaşmaya Sûhte müstearıyla katılan biri olarak hatırladığım onlarca müstear isim var. Bir Garip Asker, Farz-ı Mahal Ben, İpucu R., Kardeşin Grand, Kasımpaşalı, Kendileri, Mesture Abla Bacınız, Mim Ye, Mugâyir Sosyolog, Muhtar, Senin Tabirinle Şâir, Slogancı, Toplumsal Biri ve Üç Kitapşörlerden Biri bunlardan kimileri. Tıpkıbasıma Posta Çıkını da dahil edilebilseydi ne hoş olurdu. Çıkın’ın Slogancı’sından bir alıntıyla bitirelim: Kahrolsun alışveriş ve paranın soysuz imparatorluğu!
Hepimizin ‘Hamle’si
Gazetedeydim. Mesaiye orta vermiş, Luan Starova’nın Keçiler Dönemi’ni (Dergâh Yayınları) okuyordum. Yeni Şafak’ın işçilerinden Gökhan Görkay arkadaşımız aradı. “Sana bir şeyler geldi abi” dedi, “Maraş’tan.” Gittim, paketi teslim aldım. Duran Hoca göndermiş. İkindiyazıları’nın akabinde bir öbür hoşluk: Hamle. Yeni, hem de tek ciltte!
70 yıl öncesinin mecmuasıdır Atak. Yönetim yeri Maraş Lisesi’dir. 22 sayı yayımlanan mecmuanın istikrarlı bir çizgi sürdürmediği, sahibinin sık sık değiştiği, kimi yıllar çıkamadığı görülür. Birinci çıktığı yıl (1952) iki sayı, ikinci yıl dört sayı, üçüncü yıl yedi sayı, dördüncü yıl beş sayı çıkar mecmua. İki yıl orta verdikten sonra 1958’de üç sayı daha yayımlanır. 22 sayıdan biri kayıptır! (18. sayı). Cahit Zarifoğlu, Jacques Prevert, M. Nuri Pakdil, Özdemir İnce, Salah Birsel, Samim Kocagöz, Sezai Karakoç, Şevket Yücel, Y. Kadri Karaosmanoğlu ve Y. Nabi Nayır üzere değişik isimlere yer veren Atılım, ‘güzel adamlar’ın ‘atılım’ yaptığı bir mecmua olur, edebiyat ve fikir dünyasına kıymetli katkılar sağlar, gençlerle ustaları buluşturur.
Hamle’nin var olan 21 sayısı, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi’nin kültür dairesi tarafından tekrar basılıp tek ciltte toplandı. İkindiyazıları’nda olduğu üzere bu tıpkıbasımın da editörlüğünü yapan isim Duran Boz. Kahramanmaraş Belediyesi’ne, Duran Hoca’ya ve tıpkıbasıma emek verenlerin cümlesine şunu söylemek istiyorum: Dergiseverlerin kalbinde ‘özel’ bir yeriniz var, unutmayın!.
BİR EDEBİYAT ÂŞIĞI: DURAN BOZ
Duran Boz Hoca ile tanışıklığımız ‘gönül’den. Telefonla görüşürüz ortada bir. Çalışmanın ve azmin insan suretine girmiş hâlidir. Bir edebiyat âşığıdır. Okur, muharrir, derler, yayımlar. Bıkmadan usanmadan çalışır, gayretler. 1958’de Maraş’ta doğan Hoca, tahsilini bitirir, öğretmen olur. Altı çocuk büyütür. Bir yandan da yazı ve şiirler muharrir. Edebiyata baş yorar. Mecmualar yönetir, editörlük yapar. Yahya Kemal, Mehmet Âkif, Necip Fazıl, Sezai Karakoç üzere kıymetli isimler üzerine çalışmalar yürütür. Şiir ve yazılarında Ömer Erinç ismini kullanan Boz, Turna Gözleri ve Karanfil (şiir-1991), Geniş Vakit Süvarileri (şiir-1999), Seferi Yazılar (günlük-2010) isimli yapıtları kaleme alır. Köksal Alver ile birlikte Mekân Hikâyeleri’ni (İz Yayıncılık-2017) hazırlar. Daha birçok çalışmada (derleme, biyografi vs.) onun imzasını görmek mümkündür. Hocalığa ve edebî uğraşlarına devam eden Boz’u muhabbetle selâmlıyorum: Kalemine kuvvet Hocam!..