Okullar, 12 Eylül’de açılacak. Anaokulu ve ilkokul birinci sınıf öğrencileri ise bu hafta “uyum” için okullarına gidiyor. Okula başlamak pek çok minik için heyecanlı olsa da kimileri annelerinden ayrılma korkusu yaşıyor ve okula ahenk sağlamakta zorluk çekiyor. Çocukların yüzde 1-2’si okula gitmeyi reddediyor.
Hacettepe Üniversitesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Ana Bilim Dalı’nda vazifeli uzman ruhsal danışman Fatma Işık Aras Kemer, çocukların okula ahengini kolaylaştırmak yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
Öncelikle çocuğunuzu uygun tanıyın ve bu süreçte ona en uygun gelecek formda davranmaya çalışın.
Okul ve ailenin işbirliği içerisinde olması ve birlikte hareket etmesi kıymetli. Öğretmenler ve veliler çocuklara okulla ilgili olumlu iletiler iletmeli ve daima çocukla ilgili açık bağlantı halinde olmalıdır.
OLUMLU BAĞLANMA
- Yeni okula başlayan çocuğun sabit bir öğretmeninin bulunması olumlu bağlanma açısından epeyce kıymetlidir.
- Ailenin okula bakış açısı, okula duyduğu inancı çocuğa hissettirmesinin yanı sıra kendi telaşlarını denetim edebilmeleri çocukların korkularını denetim edebilmelerinde yardımcı olacaktır.
- Aile bireyleri okulla ilgili olumsuz anılarını çocukla paylaşıp onun telaşını yok yere artırmaktan kaçınmalıdır.
- Çocuklara okulla ilgili hususlarda net, yanlışsız ve fazla ayrıntıya girmeden, olumlu bir yaklaşımla bilgi verilmesi yarar sağlayacaktır. Çocuk, ailenin de bilmediği bir soru sorarsa ebeveyni “bunu biz de bilmiyoruz ancak birlikte araştırabiliriz” halinde yanıtlayabilir ve birlikte araştırabilirler.
- Okul girişinde vedalaşmalar çok uzun tutulmamalı, hangi saatte kimin çocuğu almaya geleceği söylenmeli ve söylenilen saatte orada olunmalıdır.
- Çocuklara tutulabilecek kelamlar verilmeli, palavra söylenmemeli. Örneğin okul çıkışında bir yere gidilmesi planlanıyorsa ve gidilebilecekse çocuğa kelam verilmelidir.
- Çocuklara “kaygılanacak/korkulacak bir şey yok. Orası okul, herkes gidiyor. Benim aslan oğlum/prenses kızım hiç korkmadan sarfiyat gelir” üzere cümlelerle konuşmak ona hem endişeyi hatırlatır hem de korkmaya/kaygılanmaya hakkı olmadığı iletisini verir. Bunun yerine “Bunun bir değişim süreci olduğu ve vakitle alışacağı” iletisi verilebilir.
- Çocukların yaşına uygun olacak formda onları kaygılandıran hususlar hakkında konuşulmalı, yanlış bilgileri düzeltilmeli, bu süreçte yalnız olmayacakları ve ailenin onları destekleyeceği hissettirilmelidir. Küçük yaş kümelerinde karşılıklı konuşmak yerine oyunlar, masallar, kukla gösterimleri, fotoğraf çizimleri üzere sistemler daha tesirli olabilir.
ÖDEVE KARIŞMAYIN
- Çocuklar okulla birlikte kuralların olduğu bir ortama ahenk sağlamaya çalışıyorlar. Bu sebeple okula başlamadan evvel meskende de kuralların, hudutların ve yaptırımların belirli olması, akran kümeleriyle kurallı oyunlar oynaması yararlı olacaktır.
- Okul rutin bir tertibi beraberinde getirir; uyuma-uyanma saatleri, yemek saati, ders saati, oyun saati… Okul dışında da tahminen bu kadar sıkı olmasa da çocuğun hayatının sistemli bir hale getirilmesi kıymetlidir.
- Ebeveynler, çocuğun derslerinde ve ödevlerinde çocuğu takip etmeli fakat çocuk yardım istemedikçe işine karışmamalıdır.
- Kitap okuma, bulmaca çözme, bilmeceler ve eğitsel etkinlikler vb. bir okul vazifesi üzere uygulanmasındansa hayat biçimi haline getirilir ve keyifle yapılırsa çocuk üzerinde ekstra bir yük oluşturmayacaktır.
- Çocuğunuzu konutta okulla ilgili paylaşımları için teşvik edin, destekleyin, eğlenceli sorularla bunu bir oyun haline getirin.
- Tüm bunlara dikkat edildiği halde 1-2 ay sonra çocuk hâlâ tasa belirtilerini ziyadesiyle gösteriyor, okula gitmek istemiyor, çok fazla direniyorsa, gece kâbusları, diş sıkma, alt ıslatma, parmak emme, tırnak yeme üzere davranışlar başladıysa çocukla ve öğretmeniyle konuşularak sebepleri araştırılmalı, gerekiyorsa bir uzman dayanağına başvurulmalıdır.