İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yeni raporu, Türkiye’de 9 yaşlarındaki çocukların plastik atık geri dönüştürme merkezlerinde, ömür uzunluğu sürebilecek önemli sıhhat riskleri altında çalıştığını ortaya çıkardı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Krista Shennum “Türkiye’de hükûmet maddelerini uygulamakta başarısız oluyor” dedi.
‘Türkiye’ye rekor derecede plastik atık gönderiliyor’
The Guardian’ın aktardığı habere nazaran, İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün yeni raporu Türkiye’de hükûmeti geri dönüşüm tesislerinde sıkı lisans kuralları uygulamamak ve nizamlı kontrolleri gerçekleştirmemekle suçladı. Rapora nazaran, kontrol ve lisans denetimi yetersizliği nedeniyle emekçilerin sıhhati ve etrafa yönelik olumsuz tesirlerin önü açılıyor.
Rapora nazaran, 9 yaşına kadar çocukların da çalıştığı tespit edilen plastik atık geri dönüşüm tesislerinde personeller ve etrafta yaşayan sakinler, cilt bozuklukları, teneffüs problemleri ve ağır baş ağrıları yaşadıklarını söylüyor.
Rapor, 2017 ve 2021 ortasında Türkiye’ye en çok plastik atık ihraç eden Avrupa Birliği ve tıpkı periyotta Britanya’nın da mevcut sıhhat ve etraf hakkı ihlallerinde sorumluluğu olduğu belirtiliyor.
Çin’in plastik atık ithalatını 2018’de yasaklamasının akabinde Avrupa’dan Türkiye’ye gönderilen plastik atıklar rekor derecede artmış, 2021 yılında 446 bin 432 tona ulaşmıştı.
‘Avrupa’nın en varlıklı ülkeleri çöpünü Türkiye’ye gönderiyor’
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nden Krista Shennum hazırlanan raporla ilgili “Türkiye’de hükûmet maddelerini uygulamakta başarısız oluyor. İnsanları ve çevreyi koruyan düzenlemeler var lakin uygulama yok ve bu durum önemli sıhhat problemlerinin önünü açıyor” dedi.
“Avrupa’nın en güçlü ülkeleri çöpünü Türkiye’ye gönderiyor” diye devam eden açıklamasında Shennum, “Bu yolla, Türkiye’nin en dezavantajlı kümelerinden olan çocuklar, sığınmacılar ve göçmenler önemli etraf ve ve sıhhat risklerinin altında bırakılıyor” dedi.
İnsan Hakları Örgütü, Britanya ve Avrupa Birliği’ni atıklarını kendi ülkeleri içinde yönetmeleri davetinde bulunurken Türkiye’nin de 2021’in Haziran ayında uygulanan fakat süratlice kaldırılan plastik atık ithalatı yasağını yine uygulaması davetinde bulundu.
‘Nefes alırken zorlanıyorum’
İnsan Hakları İzleme Örgütü, Adana ve İstanbul’da 24’ü geçmişte ya da artık plastik geri dönüştürme tesislerinde çalışan 64 bireyle konuştu. Konuşulan bireylerin üçte birinin çocukken çalışmaya başladığı ya da hâlâ çocuk olduğu belirtildi.
Son beş yıldır Adana’da plastik atık geri dönüştürme merkezinde çalıştığını söyleyen 20 yaşındaki Ahmet, tesiste çıkan gazları emen “dev bir kazandan” bahsetti. Ahmet, “Bu gazı içime çektiğimde ciğerlerimin sıkıştığını hissediyordum. İki ay evvel orada çalışmayı bıraktım lakin nefes alırken hâlâ zorlanıyorum” dedi.
Evlere “tehlikeli derecede” yakın
Araştırmacılar, tesislerde sığınmacılar ve kayıtsız göçmenlerin de çalıştığını tespit etti.
Tesislerin yakınlarında yaşayanlar ise konutlarına koku geldiğini ve hava kirliliği nedeniyle camlarını açamadklarını söyledi. Tesislerden kimilerinin okullara, hastanelere ve meskenlere “tehlikeli derecede” yakın olduğu belirtildi.
Türkiye Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne yaptığı açıklamada 2017-2021 yılları ortasında 105 tesisin kontrole girdiğini, 26’sının maddeyi çiğnediğinin tespit edildiğini söyledi.