ANKARA – Merkez üssü Maraş Pazarcık olan ve 10 kenti etkileyen sarsıntının akabinde Cumhurbaşkanı kararıyla 3 ay müddetle İnanılmaz Hal (OHAL) ilan edildi. Meclis onayına sunulan OHAL ile ilgili Genel Kurul’da görüşmeler başladı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün Meclis’te görüşülmeye başlanan OHAL ile ilgili, “Bugün Meclis’te 3 ay müddetle OHAL’in ilanını yapacağız. Resmi Gazete’de yayınlandı. Türkiye’de süreci istismar eden, ticarette yolsuzluklara giden tüm tefecilere, fitne kümelerine karşı müdahale imkanını devlete vermiş olacaktır. Ayrıyeten yağmalamalar oluyor. Bu yağmalama olaylarına da OHAL ile devlet müdahale etme imkanını tanıyacak” dedi.
‘OLAĞANÜSTÜ DURUMLAR FEVKALÂDE ÖNLEMLERİN ALINMASINI GEREKTİRİR’
OHAL Kararının görüşüldüğü Meclis Genel Kurulu’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay açıklama yaptı. Zelzelenin büyüklüğü ve tesir alanına dair bilgilendirme yapan Oktay çalışmalardaki son durumu da anlattı. Oktay OHAL ilanını da “Olağanüstü durumlar harika önlemlerin alınmasını gerektirir” diyerek savundu, şunları söyledi:
“Olağanüstü bir idare sisteminin gerekli olduğu doğal afet, tehlikeli salgın hastalık ve kamu tertibini tehlike altına sokan yaygın şiddet olayları üzere durumlarda başvurulan OHAL uygulamasında maksat; yaraların en süratli biçimde sarılmasıdır. Acil ve hayati gereksinim gereçlerinin karşılanması, afet bölgesinde yıkılma riski olan binaların bulunduğu alanlara girişin sonlandırılması, tehlike arz eden binaların yıkılması ve mecburî gereksinimlerin dağıtımının düzenlenmesi üzere zarurî işler harika hal idaresi ile çarçabuk ve süratlice sağlanabilecektir. Mülki yönetim amirleri, tedavi, kurtarma, yedirme, giydirme ve barındırma üzere işlerle bu üzere işlerin gerektirdiği acil satın almaları ve kiralamayı direkt yapabilecektir. Konaklama tesislerinin harikulâde hal gereklerine nazaran kullanılabilmesi OHAL kapsamında mümkün olabilecektir.
OHAL KANUNU NE GETİRECEK?
Kanuna nazaran afet, salgın hastalık, yaygın şiddet hareketleri üzere durumlarda ilan edilen OHAL sürecinde vatandaşların, özel işletmelerin para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile ilgili yeni düzenlemeler yapmak, temel hak ve hürriyetleri sonlandırmak mümkün.
OHAL Kanununa nazaran kamu kaynakları ile yardımlardan gerekli harcama sağlanamadığında bölgedeki kredi kuruluşlarının imkanlarından yararlanılır. OHAL ilan edilen bölgede kurum ve şahıslar kendilerinden istenecek yahut yükümlülük konulacak arazi, arsa, bina, tesis, araç, gereç, yiyecek, ilaç ve tıbbi gereç ile giyecek ve başka unsurları vermek zorunda. Bunlar bölge sonları içinde sağlanamadığı takdirde en yakın bölgelerden yükümlülük yolu ile sağlanır. Natürel afet ve tehlikeli salgın hastalıklar sebepleriyle inanılmaz hal ilan edilen bölgelerde bulunan 18 – 60 yaşları ortasındaki bütün vatandaşlar, fevkalâde hal sebebiyle kendilerine verilecek işleri yapmakla yükümlü olur.
OHAL İLE ALINABİLECEK TEDBİRLER
OHAL Kanunu yöneticilere ayrıyeten şu önlemleri alma imkanı sağlar:
-Bölgenin belli yerlerinde yerleşimi yasaklamak, belli yerleşim yerlerine girişi ve buralardan çıkışı sınırlamak, muhakkak yerleşim yerlerini boşaltmak yahut diğer yerlere nakletmek,
-Resmi ve özel her derecedeki öğretim ve eğitim kurumlarında tahsile orta vermek ve öğrenci yurtlarını müddetli yahut süresiz olarak kapatmak.
-Gazino, lokanta, birahane, meyhane, lokal, taverna, diskotek, bar, dansing, sinema, tiyatro ve gibisi cümbüş yerleri, oyun salonları, otel, motel, kamping, tatil köyü ve gibisi konaklama tesislerini denetlemek ve bunların açılma ve kapanma vaktini tayin etmek, sınırlamak, gerektiğinde kapatmak ve bu yerleri fevkalâde halin icaplarına nazaran kullanmak.
-Bölgede harika hal hizmetlerinin yürütülmesi ile misyonlu çalışanın yıllık müsaadelerini sınırlamak yahut kaldırmak.
-Bölge sonları içerisindeki tüm haberleşme araç ve gereçlerinden yararlanmak ve gerektiğinde bu gayeyle süreksiz olarak bunlara el koymak.
-Tehlike arz eden binaları yıkmak; sıhhati tehdit ettiği tespit olunan taşınır ve taşınmaz mallar ile sıhhate ziyanlı besin hususlarını ve mahsullerini imha etmek.
-Gerekli görülen zorunlu muhtaçlık unsurlarının dağıtımını düzenlemek.
-Halkın beslenmesi, ısınması, paklığı ve aydınlanması için gerekli besin unsur ve eşyalarla her türlü yakıtın, sıhhatin korunmasında, tedavide ve tıpta kullanılan ilaç, kimyevi unsur, alet ve başka şeylerin, inşaat, sanayi, ulaşım ve tarımda kullanılan eşya ve hususların, kamu için gerekli başka mal, eşya, araç, gereç ve her türlü hususların imali, satımı, dağıtımı, depolanması ve ticareti bahislerinde gerekli önlemleri almak, bu yerlere gerektiğinde el koymak, denetim etmek ve bu malları satıştan kaçınan, saklayan, kaçıran, fazla fiyatla satan, imalatını durduran yahut yavaşlatanlar hakkında fiilin işleniş formu yahut niteliği de nazara alınarak işyeri bulunduğu mahal için hayati kıymet taşımadığı takdirde işyerini kapatmak,
-Kara, deniz ve hava trafik sistemine ait önlemleri almak, ulaştırma araçlarının bölgeye giriş ve çıkışlarını kayıtlamak yahut yasaklamak.
YAYINLARA CEZALAR
-Olağanüstü hal ilan edilen yerlerde bölge valisi yahut vilayet valisi tarafından alınan önlemlere muhalif hareket edenler, buyrukları dinlemeyenler yahut istekleri yerine getirmeyenler yahut kimliklerine dair taammüden gerçeğe karşıt bilgi verenler yahut bilgi vermekten çekinenler, fiilleri diğer bir kabahat oluştursa bile ayrıyeten üç aya kadar mahpus cezasıyla cezalandırılırlar.
-Özel niyetle kamunun telaş ve heyecanını doğuracak biçimde temelsiz, mübalağalı havadis ve haber yayan yahut nakledenler, fiilleri öteki bir cürüm oluştursa bile ayrıyeten üç aydan bir yıla kadar mahpus ve beş bin liradan az olmamak üzere ağır para cezasıyla cezalandırılırlar. Şayet fiil, fail tarafından bir yabancı ile mutabakat sonucu işlenmiş ise mahpus cezası bir yıldan ve ağır para cezası otuz bin liradan aşağı olamaz. Bu hatalar basın ve yayın organları vasıtasıyla işlenirse fail ve mesulleri hakkında verilecek cezalar bir misli artırılır.
-Devlet Memurları Kanunu kapsamına giren bütün çalışana OHAL kanunu uyarınca verilen misyonları yapmamaları yahut savsaklamaları yahut alınan önlemlere uymamaları halinde, tabi oldukları disiplin mevzuatında bu fiillerin disiplin cezasını gerektirip gerektirmediğine bakılmaksızın, durumun tartısını dikkate alarak uyarma, kınama ve aylıktan kesme disiplin cezalarını direkt doğruya vermeye ve uygulamaya yetkilidirler. (DUVAR)