SERVET YILDIRIM – Çalıştığımız ofisler enerjiyi ve suyu tüketiyor; atmosferi kirletiyor. Hemen yeşillenmeleri ve akıllanmaları gerekiyor.
Küresel çapta karbon emisyonunu artıran en önemli beş alan var: Sanayi, güç, tarım, ulaşım ve binalar. İstatistiklere nazaran dünyadaki karbon emisyonunun yaklaşık yüzde 40’ı binalardan, inşaatlardan ve ticari ofis binalarından kaynaklanıyormuş. Bu sayı toplam karbon emisyonun 6’da birinden fazlasını oluşturuyor.
Yine bir öbür istatistiğe nazaran ABD’deki toplam güç kullanımının yüzde 20’si bu yapılarda gerçekleştiriliyormuş. Ve kullanılan bu gücün yüzde 30’u ise boşa gidiyormuş. Türkiye’de de sayılar çok farklı değil.
Bu sayılar ve istatistikler binaların ve ofislerin sıfır güç kullanımına nazaran tasarlanmalarının ve çalışanların daha az güç kullanımı konusunda motive edilmelerinin gerekliliğini ortaya koyuyor. Elhasıl iş dünyasının önünde binalarının etraf üzerindeki tesirlerini azaltmak üzere bir ödev duruyor. Bunu gerçekleştirmek hem iklim değişikliği ve global ısınma ile gayrete takviye hem de daha maliyetleri düşürmek demektir. Başlangıçta yatırım maliyeti yüksek üzere görünse de 50-60 yıl hatta daha uzun ömür mühletleri olan binalar için geri dönüşüm ve daha az güç kullanımı çok büyük tasarruflar sağlayacaktır.
Amaç sıfır karbon
Bu sorumluluğu ve birebir vakitte fırsatı gören çok sayıda şirket her yıl “yeşil ofis” ya da “net sıfır ofis” üzere teşebbüslerle güç verimliliğini artırmak ve karbon emisyonunu azaltmak için farklı uygulamalar geliştiriyorlar. Kimileri çatılara güneş gücü panelleri yerleştirerek muhtaçlıkları olan enerjiyi pak güç kaynaklarından sağlamaya başladılar. Kimi şirketler ofisleri için LEED Sıfır Sertifikası aldılar ve binalarının “net sıfır”ı hedeflediğini resmen açıkladılar. Binalarda güç verimliliği kontratlarına taraf olmak da kıymetli bir adımdır.
Bu amaç aslında farklı basamakları olan bir süreçtir. Düşük güç tüketimi, düşük su tüketimi, verimli ulaşım, sıfır atık değerli orta amaçlardır. Çabucak bir anda karbon sıfır olabilmek kolay olmayabilir. İşe evvel yeşil bina olma amacı ile başlayıp, buna uygun kimi düzenlemeler yapılmalı ve aksiyon alınmalıdır. Akabinde gelecek amaç ise sıfır güç tüketen bir bina haline gelebilmektir. Ve kesin hedef ise karbon sıfır olabilmektir.
Devlet teşvik etmeli
Devletlere düşen ise yeşil ya da net sıfır ofis teşebbüslerini çeşitli yollarla teşvik etmektir. Şu anda güç performansı verimsiz olan çok sayıda yaşlı bina var. Bu verimsiz binaların tükettiği güç birçok hükümet için daha fazla güç ithalatı ve daha yüksek cari açık demektir. Hükümetler hem iklim konusundaki sorumlulukları hem de ekonomik maksatlarla çeşitli düzenlemeleri yaparak bu süreçleri hızlandırmalıdırlar.
Çalışanları sürece dahil edin
Yeşil ofis projeleri ile tüketilen kağıttan kullanılan suya kadar tüm tüketimlerin gözden geçirilip buna uygun aksiyonların alınması gerekiyor. Çalışanların birtakım alışkanlıklarının değişmesi gerekebilir. Bu tıp teşebbüsler başladıktan sonra çalışanlardan birinci anda kimi itirazlar gelebilir, memnuniyetsizlik ortaya çıkabilir. Bu itirazları aşmanın yolu sonuncu maksadı çalışanlara gerçek anlatmak, onları sürece dahil etmek ve onlarla her kademede paylaşmaktır.
Bu iş artık bir tercih olmaktan çıkıyor. Dünya bu yola girmeye başladı. Sıfır güç, hatta sıfır karbon binaları tasarımı yaygınlaşıyor. Binalar akıllı hale geliyor. Bu akıllı binalarda ve ofislerde iklimlendirmeden yalıtıma, aydınlatmadan ısıtmaya kadar tüm sistemler denetim edilip, verimsizlikler giderilebiliyor. Yapay zekâ teknolojileri devreye giriyor. Otomasyon sistemleri değer kazanıyor. Hem maliyetler hem de karbon salımı ve güç tüketimi azalıyor.