Türkiye’nin OECD Daimi Temsilcisi Prof. Dr. Kerem Alkin bugünkü yazısında ‘neoliberal ortodoks’ modeli savunanların ‘Keynesyen Model’i savunanlara karşı haline dikkat çekti.
Sabah gazetesi müellifi Kerem Alkin’in yazısı şöyle:
“Tüm memleketler arası ekonomik teşkilatlarda, iktisat bazlı niyet kuruluşlarında ekonomik model ve iktisat teorisine dayalı yaklaşım tartışmalarının kalitesine ve üslubuna bakıyorum; Türkiye’de ‘neoliberal ortodoks’ modeli savunanların ‘Keynesyen Model’i savunanlara karşı tutumu, üslubu ne acıdır ki bu kadar pespaye olmamıştır. Halbuki, 1929 Büyük Buhranı’ndan bu yana, sayısız defa, en taze olarak 2008 global finans krizi ve akabinde global pandemi ve Rusya-Ukrayna Savaşı süreçlerinde, ‘neoklasik liberal’ modelin, anlayışın tekraren acziyetine, çaresizliğine, yetersizliğine şahit olundu. Zira, mahallî, bölgesel ve global ekonomi-politik krizlerde, kamunun iktisada kaçınılmaz müdahale gereğini asla kabul etmeyen ‘neoliberal ortodoks’ model, gerisinde her seferinde ağır bir sakinlik, iflas etmiş on binlerce firma ve yüz binlerce işsiz bırakıyor. ‘Neoliberal ortodoks’ anlayış kapitalizmin ‘vahşi’ yüzü.
John Maynard Keynes bugün yaşasaydı, kendi yaklaşımını, anlayışını hiç elbet, bugün Türkiye’nin izlediği, İktisat İdaresi’nin büyük bir titizlikle uyguladığı ‘Mali Disiplin’e dayalı Keynesyen Model istikametinde geliştirirdi. Lakin, Sir Keynes ne yapsın? 1883’de doğup, 1946’da vefat etmiş ve iktisat literatürüne tartışmamız bir damga vurmuş bir iktisatçı olarak, onun yaşadığı periyotta, merkez bankaları fakat altın rezervine dayalı mali genişleme yapabiliyorlardı. Keynes, ABD’nin tüm dünyayı davet ettiği Bretton Woods Modeli’nin lakin bir iki yılını görebildi. Bu nedenle, ABD, Birleşik Krallık ve bugün Euro Bölgesi’nin ‘rezerv para’ imkânını kullanarak, altın rezervine dayalı para arzı modelini yıkarak, gerçekleştirdikleri limitsiz kamu harcamalarını finanse etmek için çıkardıkları devlet tahvillerinin bütünüyle finansmanına dayalı bir ‘karşılıksız para basımı’ modeline dayalı bir anlayışı dikte ettiklerini görseydi, iktisada ‘kamu müdahalesinin kaçınılmazlığı’na dayalı anlayışını kesinlikle ‘mali disiplin’ ile taçlandırırdı.
Türkiye bugün, AB’nin Maastricht Kriterleri içerisinde vazgeçilmez bir yeri olan ve ‘mali disiplin’i temsil eden bütçe açığının GSYH’ya oranı ve kamu borç stokunun GSYH’ya oranında yalnızca AB’ye üye ve aday ülkeler ortasında değil, OECD ve G20 ülkeleri ortasında da ‘alkışlanacak’ bir istisnai muvaffakiyete imza atmakta. Zira, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde, son 21 yıldır, AK Parti iktidarlarının Türkiye İktisadı için en vazgeçilmez gördükleri makro ihtiyati önlemin (macro prudential) ‘mali disiplin’ olduğunu ve bu husustaki kararlılık ve muvaffakiyetin Türkiye Ekonomisi’ni gerek global pandemi, gerekse de Rusya- Ukrayna Savaşı’nda nasıl koruduğunu; Türkiye’nin bu sayede sürdürülebilir olumlu büyümeyi önemli bir mali disiplin başarısı ile yürütebildiğini birlikte gözlemledik. Bu nedenle, iktisat idarelerinin para ve maliye siyaseti setini oluşturur ve yürütürken, en kritik önceliği ‘mali disiplin’e vermeleri ve Türkiye’nin performansı müspet olarak milletlerarası raporlara da yansıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın liderliğinde, 2020-2022 devrini, Türkiye ‘Mali Disiplin’e dayalı bir ‘Keynesyen Model’le yönetmeseydi; son 3 yılı on binlerce işletmenin, şirketin iflas ettiği, işsizliğin en az 1,5 milyon daha arttığı; müspet büyüme trendini kaybetmiş bir Türkiye ile karşı karşıya kalacaktık. Global ticaret ve tedarik zincirindeki rolümüz aralıksız artarken, ‘Keynesyen Modeli’ uygulamasaydık, bilakis değerli kayıplar yaşadığımız; iktisadın çarkları durma noktasına geldiğinden, kaybedilen vergi gelirinin bütçe açığını büyütmesi nedeniyle, ‘mali disiplin’ başarımızın yerle yeksan olduğu bir tablo önümüzde olacaktı. Bu nedenle, ‘vahşi kapitalizm’in savunucusu demode ‘neoliberal ortodoks’ görüşün tersine, ‘Mali Disiplin’e dayalı Keynesyen Model ile, Türkiye ‘insanı’, ‘girişimciliği’, ‘üretimi’, ‘katma değeri’, ‘yatırımı’ ve ‘ihracatı’ önceliklendiren bir model ile yola devam ediyor. Türkiye’nin ulusal teknoloji atağı derinleştikçe de, global büyüme ve ticaretteki hissemizi evvel yüzde 1,5’e, akabinde da yüzde 3’e taşıyacağız.”