Hristiyan aleminin kutsal günlerinden birisi olan Noel‘in ne olduğu vatandaşlar tarafından araştırılıyor. Pekala, Noel (Christmas) nedir? Noel ne vakit ve neden kutlanır? Noel ve yılbaşı birebir şey mi? İşte ayrıntılar haberimizde…
NOEL (CHRISTMAS) NEDİR?
Noel sözcüğünün kökeni Latince Natalis (doğum) sözüdür. Türkçeye Fransızca Noël sözcüğünden geçmiştir.
Noel, her yıl 25 Aralık tarihinde İsa’nın doğumunun kutlandığı Hristiyan bayramıdır. Ayrıyeten Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş yahut Milat Yortusu olarak da bilinir.
NOEL HANGİ TARİHTE KUTLANIYOR?
Hz. İsa’nın doğumuna dair net bir tarih olmasa da Batı Hristiyan Kilisesi 4’üncü yüzyılın ortasından itibaren doğumu 25 Aralık Noel günü olarak kabul etmiştir. Günümüzde Hristiyan aleminin büyük bir çoğunluğu Miladi Takvim’e nazaran 25 Aralık’ta Noel’i kutlamaktadır. Doğu Hristiyan Kiliseleri de Noel günü için Jülyen Takvimi’ndeki 25 Aralık tarihini temel alır. Bu tarih Miladi Takvim’de 7 Ocak tarihine tekabül eder. 6 Ocak tarihi de Batı Hristiyan Kilisesi için Epifani bayramıdır.
Hristiyan aleminde Noel günü için bir uyuşmazlık bulunmamaktadır fakat genel olarak 25 Aralık tarihi baz alınır.
NOEL NEDEN 25 ARALIK’TA KUTLANIYOR?
Noel’in neden 25 Aralık günü kutlandığına dair bir bulgu olmasa da birtakım sebepler 25 Aralık tarihini seçmeye yöneltmiş olabilir. Romalılar 25 Aralık tarihini yılın en uzun gecesi ve en kısa gündüzünün yaşandığı gün dönümü olarak kabul ederdi. Bu tarihten itibaren gündüz mühleti uzuyor ve Güneş daha çok görünüyordu. Eski bir ahit dizesinde Hz. İsa, Güneş olarak betimlenmiştir ve 25 Aralık günü, 25 Mart’ta kutlanan Beşaret’ten 9 ay sonrasına da işaret etmektedir.
Antik Roma’da yılın bitmesine yakın birtakım pagan şenlikleri düzenlenirdi. Noel tarihi de bu şenliklerle bir arada belirlenmiş olabilir. Birtakım bilim insanları pagan şenliği açıklamasına katılmıyor. Onlara nazaran Roma İmparatoru Aurelianus, Hristiyan Kilisesi’nin yükselişine karşı olarak 25 Aralık’ta bir pagan şenliği düzenlenmesne karar vermiş bu bir mühlet sonra bu tarih Noel olarak kutlanmaya başlanmıştı.
NOEL GÜNÜ NE YAPILIYOR? NOEL NASIL KUTLANIYOR?
Günümüzde birçok ülke Noel’i, Hristiyanlık öncesi periyot, Hristiyanlık ve Laiklik temaları ile kutlamaktadır. Noel için birçok kişi birbirine ikram alıyor, çam ağacı süslüyor, dini inançlara nazaran ibadet ediyor.
Noel günü ile özdeşen Noel Baba (Santa Claus ya da Saint Nicholas) figürleri de Noel süslemeleri ve ikramları için çokça kullanılan bir simge.
Noel kutlamaları ayrıyeten çok büyük bir ekonomi de yaratıyor.
NOEL VE YILBAŞI BİREBİR ŞEY Mİ?
Noel sık sık yılbaşı ile karıştırılıyor. Yılbaşı 31 Aralık’tan 1 Ocak tarihine geçişi ve miladi yılın sonunu belirten bir gündür. Yılbaşı tüm dünyada kutlanır ve Noel ile rastgele bir ilgisi yoktur.
NOEL BİRİNCİ DEFA NE VAKİT KUTLANDI?
Dünya’da birinci Noel kutlaması Roma’da 336 yılında yapılmıştır. Orta Çağ’da Noel Epifani bayramının gölgesinde kalmıştır. 800 yılından sonra Noel, Şarlman’ın Noel günü imparatorluk tacı giymesiyle tekrar ehemmiyet kazanmaya başlamıştır. Alkol tüketimi ve makus davranışla özdeştirildiği için bağnaz Protestanlar 17’inci yüzyılda Noel kutlamalarını yasakladı ve 1660 yılında resmi tatil günü olarak ilan edildi. 19’uncu yüzyılın başlarında Anglikan Kilisesi’nde gerçekleşen Oxford Hareketi ile bir arada Noel tekrar kıymet kazandı. Charles Dickens ve öbür değerli müellifler Noel gününü aile, din, armağan alışverişi ve toplumsal barış üzere kavramlarla özdeştirdi.