Norveç Nobel Komitesi 2022 Nobel Barış Ödülü’nü Belarus’tan insan hakları savunucusu Ales Bialiatski, Rus insan hakları örgütü Memorial ve Ukraynalı insan hakları örgütü Center for Civil Liberties’e verme kararı aldı. Norveç Nobel Komitesi aday listesini kapalı tutsa da listede 251 kişi ve 92 kuruluş olmak üzere 343 ismin yer aldığı biliniyordu.
Akademi yaptığı açıklamada, “Nobel Barış Mükafatı sahipleri kendi ülkelerindeki sivil toplumu temsil etmektedir. Uzun yıllar boyunca iktidarı eleştirme ve vatandaşların temel haklarını muhafaza hakkını desteklediler. Savaş hatalarını, insan hakları ihlallerini ve gücün berbata kullanımını belgelemek için harikulâde efor sarf ettiler. Birlikte, sivil toplumun barış ve demokrasi için değerini ortaya koymaktadırlar” sözlerine yer verdi.
‘Gergin bir dünya’
Norveç Nobel Komitesi Lideri Berit Reiss-Andersen NRK’ya yaptığı açıklamada, “zor bir güvenlik durumunda ve gergin bir dünyada yaşadığımızı” belirterek, kararın bu yıl “belki daha da zor” olduğunu söylemişti.
Geçtiğimiz yıl Barış Mükafatı, basın özgürlüğü açısından Filipinli gazeteci Maria Ressa ve Rus meslektaşı Dmitri Muratov‘a verilmişti.
10 milyon kronluk ödül
Barış Mükafatı Oslo’da verilen tek Nobel olup, öteki mükafatlar Stockholm’de açıklanıyor. Nobel dönemi pazartesi günü Nobel İktisat Mükafatı ile sona erecek.
Ödülleri kazananlara 900 bin dolara karşılık gelen 10 milyon İsveç kronu verilecek. Mükafatlar 10 Aralık’ta sahiplerine dağıtılacak.
Diğer mükafatların sahipleri
Pazartesi günü Tıp Mükafatı, Neandertal DNA’sını ve daha evvel bilinmeyen Denisova homininini keşfeden İsveçli paleogenetikçi Svante Paabo‘ya verilerek 2022 dönemini başlattı.
Salı günü Fizik Mükafatı, kuantum dolaşıklığı alanındaki keşifleri nedeniyle Fransa’dan Alain Aspect, Avusturya’dan Anton Zeilinger ve Amerika Birleşik Devletleri’nden John Clauser‘e verildi.
Çarşamba günü Kimya Mükafatına, moleküllerin birbirine bağlandığı ve klik kimyası olarak isimlendirilen daha fonksiyonel bir kimya formunun temelini attıkları için ABD’den Carolyn Bertozzi ve Barry Sharpless ile Danimarka’dan Morten Meldal layık görüldü.
Fransız muharrir Annie Ernaux ise dün Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanarak 1901’den bu yana edebiyat mükafatını kazanan 17’nci bayan oldu.