ABD eski Lideri Donald Trump’ın 2020 yılında Axios’tan Jonathan Swan’a verdiği röportaj çok ses getirdi. Trump, bu röportajda birçok mevzuya değindi fakat bir tanesi bilhassa dikkat çekti.
Trump, 10 Ağustos 2019 tarihinde New York Metropolitan Cezaevi’ndeki hücresinde meyyit bulunan Jeffrey Epstein’in hakikaten intihar edip etmediğini sorguluyordu. Bununla da kalmıyor, tıpkı yıl Temmuz ayında göz altına alınan Ghislaine Maxwell’in sıhhat durumuyla ilgili de korkulu olduğunu belirtiyordu.
“Arkadaşı ya da erkek arkadaşı, mahpusta öldürüldü ya da intihar etti. Artık o da mahpusta. Sana güzel dileklerimi gönderiyorum, uygun şanslar” diyen Trump, Swan’ın “Yani ‘Umarım mahpusta ölmez’ mi diyorsunuz?” sorusuna şöyle cevap veriyordu:
“Erkek arkadaşı mahpusta öldü ve beşerler hala nasıl olduğunu anlamaya çalışıyor. İntihar mıydı? Öldürüldü mü? Ona [Ghislaine Maxwell’e] âlâ dileklerimi yolluyorum. Kötülüğünü hiç istemem, hiç kimsenin kötülüğünü istemem. Bunu aldılar ve çok abarttılar.”
Swan’ın “Cinsel maksatlı çocuk ticareti yapmakla suçlanıyor” diye hatırlatması üzerine de Trump, “Ama sonuçta erkek arkadaşı öldü. Mahpusta öldü. Öldürüldü mü? İntihar mıydı?” diyordu.
Aşağı üst 2 yıl evvelki gerçekleştirilen ve Trump’ın eski dostu Epstein’e dair halinin ortaya çıkan tüm gerçeklere rağmen pek de değişmediğini gösteren bu röportaj, geçtiğimiz hafta Maxwell’in ceza duruşması vesilesiyle bir kere daha gündeme geldi.
Epstein’in yüzlerce genç bayanı ve çok sayıda reşit olmayan kızı içeren seks ticareti ağında sağ kolu olmakla suçlanan Maxwell, 20 yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Yargı süreci sırasında 55 yıla kadar ceza alabileceği belirtilen Maxwell, kararın açıklanmasından evvelki günlerde güvenlikli bir hücrede intihar nezaretine alındı. Bu da Epstein’in resmen intihar kabul edilen vefatıyla ilgili soru işaretlerini bir kere daha gündeme taşıdı.
Trump’ın Palm Beach Florida’da bulunan mülkü Mar-a-Lago ile Epstein’in konutu birbirine çok yakındı. Epstein ve Maxwell’in Mar-a-Lago’da Donald ve Melania Trump’la çekilmiş çok sayıfa parti fotoğrafı var. Hatta Epstein’e ve Prens Andrew’a yönelik suçlamalarıyla tanınan Virginia Giuffre, Maxwell’le tanıştığında Mar-a-Lago’da çalışan gencecik bir kızdı.
Trump’ın Palm Beach Florida’da bulunan mülkü Mar-a-Lago ile Epstein’in konutu birbirine çok yakındı. Epstein ve Maxwell’in Mar-a-Lago’da Donald ve Melania Trump’la çekilmiş çok sayıfa parti fotoğrafı var. Hatta Epstein’e ve Prens Andrew’a yönelik suçlamalarıyla tanınan Virginia Giuffre, Maxwell’le tanıştığında Mar-a-Lago’da çalışan gencecik bir kızdı.
CANAVARIN SON GÜNLERİNİ NEW YORK TIMES YAZMIŞTI
Kısaca özetlememiz gerekirse üstte da dediğimiz üzere, Epstein 10 Ağustos 2019 günü Manhattan’daki bir hapishanede tutulduğu hücrede dizlerinin üzerine çökmüş vaziyette meyyit bulundu. Boynunda yatak çarşaflarından yapılma bir halat vardı. Cezaevinin isimli tabibi, Epstein’in mevt nedeninin intihar olduğuna karar verdi.
Geçen yıl 23 Kasım’da New York Times’da yayımlanan bir haber Epstein’in vefatından evvelki son birkaç haftada yaşananları gözler önüne seriyordu. Gazetenin, Bilgi Özgürlüğü Yasası kapsamında açtığı dava sonucu ortaya çıkan ve birinci kere medyada yer bulan 2000 sayfalık cezaevi evrakları Epstein’in vefatından evvelki ruh haline ışık tutuyordu.
23 Temmuz günü de bir intihar teşebbüsünde bulunduğuna hükmedilen Epstein, nezaret altına alınmıştı. Hücresi yarım saatte bir denetim ediliyordu. Kendisi de nizamlı olarak cezaevi psikoloğuyla görüşmeler yapıyordu.
New York Times psikoloğun bu görüşmelerde aldığı notları da aktarıyordu. Buna nazaran Epstein, birkaç gün evvel yaşanan olaya ve ömrünün sonuna kadar sürecek bir mahpus cezasıyla karşı karşıya olmasına karşın, “Mükemmel bir hayatım var” diyor, mutlaka intiharı düşünmediğini belirtiyordu: “Kendimi öldürmek üzere bir fikrim hiç yok. Ben bir korkağım, canım da değerlidir. Kendime bu türlü bir şey yapamam. Üstelik Yahudilik inancında intihar yasaktır.”
KOMPLO TEORİLERİNİN SONU GELMİYOR
Bu konuşmadan yalnızca iki hafta sonra meyyit bulunması Epstein’in kimliği bilinmeyen şahıslar tarafından öldürüldüğü ve cinayete intihar süsü verildiği istikametindeki komplo teorilerini ayyuka çıkardı. Öteki yandan bunu, hayatı boyunca karşısına çıkan herkesi manipüle etmeyi başarmış bir kandırmaca ustasının son günlerinde de gardiyanları, danışmanları ve kendisini 24 saat boyunca nezaret altında tutmak için görevlendirilmiş özel eğitimli mahkûmları aldatması olarak yorumlayanlar da vardı. Kimileri da Epstein’in vefatının arkasında New York adalet sistemindeki kurumsal yanlışlar ve ihmalkârlıklar silsilesinin yattığını düşünüyordu.
Her ne olursa olsun, Epstein’in vefatıyla ilgili tartışmalar 3 yıldır devam ediyor. Bu mevzuya odaklanan çalışmaların sayısı her geçen gün artıyor. İnternette Epstein’le ilgili 200’den fazla kitap bulmak mümkün. Seks ticareti suçlamalarıyla ilgili 24 hukuk davası 3 de ceza davası açıldı. Özetle hala bilmediğimiz çok ayrıntı olabilir.
Business Insider geçtiğimiz günlerde, Epstein’in vefatına ait hala aydınlatılamamış birtakım değerli soru işaretlerini gündeme taşıdı. Bunların kimileri düzgün bilinen kimileri ise daha gölgede kalmış noktalar. Lakin bunların hiçbirinin “Epstein şu formda öldü” demek için kâfi olmadığını ve birer kuşkudan öteye geçmediğini de vurgulayalım.
Epstein bu cezaevinde tutuluyordu
SORU İŞARETİ 1: GARDİYANLAR
Epstein’in özel nezaret alanındaki gardiyanlarla olan ilgisi birinci günden tartışma konusu oldu. Zira Michael Thomas ve Tova Noel isimli gardiyanların Epstein’i gereken sıklıkta denetim etmedikleri ve geçmişte Epstein’e düşmanca davrandıkları anlaşıldı.
Thomas’ın Epstein’le olan etkileşimi oldukça sonluydu. Epstein, 23 Temmuz’da hücresinde baygın halde boynunda bir morlukla bulunduğunda, birinci müdahale edenlerden biri Thomas’tı. Epstein cezaevi yöneticilerine hücre arkadaşı Nicholas Tartaglione’nin saldırısına uğradığını söylemiş, Tartaglione ise bu iddiayı reddetmişti.
Thomas’ın Epstein’le iki üç söz konuşmak dışında bir irtibatı olmadığı düşünülüyor. Noel için de misal bir durum geçerli. Bilinen kıymetli ayrıntılardan biri Noel’in Epstein’in yemeklerinden sorumlu olması. (Bunu aşağıda bahsedeceğimiz bir nottan anlıyoruz.)
Mahkeme kayıtlarına nazaran, öldüğü gece Thomas ve Noel nizamlı olarak Epstein’i ziyaret ettiklerini bildiren raporlar kaleme aldı. Fakat bu gerçek değildi ve aslında Epstein 10 saat 40 dakika boyunca kendi kendine bırakılmıştı.
Gardiyanların neden bu türlü davrandıkları tam olarak açıklanamadı. Haklarındaki iddianameye nazaran Thomas ve Noel, kontrollü alanda devriye gezmek ve hem Epstein’i hem de başka mahkûmları denetim etmek yerine internette dolanıp şekerleme yaptı. Ağustos 2019’a kadar lekesiz sicillere sahip olan iki gardiyanın o günlerdeki davranışları ise kabul edilir üzere değildi.
Örneğin, intihar nezaretindeki Epstein’in kontrollü alanda bulunan hücresinde kesinlikle bir arkadaşı olması gerekiyordu. Durum birinci günlerde böyleydi lakin Epstein’in hücre arkadaşı birkaç gün sonra diğer bir yere nakledildi. Ne var ki Thomas da Noel de bu yanılgılı durumu yetkililere bildirmedi. Dahası Epstein’in hücresinde intiharda kullanılabilecek birçok eşya vardı. (Uyku apnesi nedeniyle kullandığı teneffüs aygıtının uzun kablosu üzere.) Ancak gardiyanların ikisi de bu sıkıntıyı çözmek için bir teşebbüste bulunmadı.
Üçüncü olarak da Epstein meyyit bulunduktan sonra Thomas ve Noel olay yerinin dokunulmazlığını korumak için hiçbir şey yapmadı. İçeri girenlerin ya da dışarı çıkanların kaydı tutulmadı. İki gardiyan da standart protokole muhalif olan bu duruma değinmedi.
Thomas ve Noel hakkındaki suçlamalar Aralık 2021’de düşürüldü. Savcılar ikilinin soruşturmadan muafiyet mukavelesine uygun hareket ettiğini belirtti.
SORU İŞARETİ 2: ZİYARETÇİ LİSTESİ
Başta New York Times’ın üstte bahsettiğimiz haberi olmak üzere çeşitli kaynakların aktardığına nazaran, Epstein son günlerinde neredeyse daima dört avukattan oluşan savunma takımıyla birlikte vakit geçiriyordu. O yüzden bir toplantı odası kendisine tahsis edilmişti. Hatta bu avukatlardan ikisi Epstein’in ölmeden iki gün evvel imzaladığı vasiyetnamesine tanıklık da etmişti.
Epstein’in diğer ziyaretçisi olup olmadığı aşikâr değil. Ölümünden bir hafta sonra, çeşitli medya kuruluşları Epstein’in bu dört avukat dışında genç bir bayanla sık sık görüştüğünü yazdı. Bu bayanın Epstein’i temsil eden şirketlerden birinde çalışıyor olabileceği argüman edildi.
Kadının kimliği ve Epstein’le yaptığı toplantıların içeriği hala bir sır. Epstein’in eski avukatları ve cezaevi yetkilileri, bu hususta ve cezaevi sürecinin öteki ayrıntıları konusundaki sorulara karşılık vermeyi reddediyor.
Epstein’in vefatından sonra hücresinin durumu… Fotoğraf New York Times’ın ulaştığı dokümanlar ortasında yer alıyor
SORU İŞARETİ 3: HÜCRE
Epstein öldüğü sırada hücresindeki şartları bilmemiz neredeyse imkânsız. Zira gardiyanlar Epstein’in cansız vücudunu hücreden alıp yakınlardaki bir hastaneye nakletti. O esnada hücreye öteki vazifeliler girdi ve içerideki eşyaların yerlerinde ve durumlarında değişiklikler yaşandı. Münasebetiyle hücreden alınan ya da hücreye sonradan getirilen bir eşya olup olmadığını iddia etmek mümkün değil.
Hücrenin kendisi de mümkün açıklamaları sonlandıran özelliklere sahip. Örneğin o geceye ilişkin güvenlik kamerası imajlarından bir kısmının silinmiş olmasına rağmen, Epstein’in hücresinin bulunduğu bloğa ulaşmayı sağlayan tek kapıdan kimsenin geçmediğini katiyetle söylemek mümkün. Dışarıdan birinin pencere üzere alternatif bir yolla hücreye ulaştığına dair de hiç kanıt yok.
Bu tablo olasılıkları üçe indiriyor: Birincisi Epstein’in intihar etmiş olması. İkincisi birebir blokta kalan bir diğer mahkûmun kendi hücresinden kaçıp Epstein’in hücresine girmesi, cinayeti işleyip intihar süsü verdikten sonra kimseye görünmeden kendi hücresine dönmesi.
Üçüncü ihtimal ise Epstein’in bilinmeyen bir üçüncü şahıs tarafından, müfettişlerin belirleyemediği ya da şimdi anlayamadığı bir halde öldürülmesi. Bu kulağa çok saçma geliyor lakin olağan şartlarda başka senaryoların da yaşanmış olması mümkün değil. Zira Metropolitan Cezaevi’nin geneli, bilhassa de Epstein’in kaldığı kontrollü kısım, hücrelerin nizamından yatakların haline ve mahkûmların giysilerine kadar, şahısların kendilerine ziyan vermelerini ve intihar etmelerini önleyecek biçimde tasarlanmış. Hal bu türlü olunca, ölen kim olursa olsun intihara kuşkuyla yaklaşmak gerekiyor.
SORU İŞARETİ 4: EL YAZISIYLA YAZILMIŞ NOT
60 Minutes programı 2019 yılında Epstein’in hücresinde çekilmiş çeşitli fotoğraflar yayınladı. Bunlardan biri Epstein’in elinden çıkmış üzere görünen bir notun fotoğrafıydı. Notta şöyle deniyordu:
[İsim buzlanmış] beni 1 saat boyunca kilitli bir duş kabininde tuttu.
Noel bana yanık yemek yolladı.
Kocaman böcekler ellerimin üzerinde dolanıyor.
HİÇ EĞLENCELİ DEĞİL!!
Bu notun kaynağı ve bağlamı muhakkak değil. 60 Minutes’e fotoğrafı isimsiz bir kaynak ulaştırdığı biliniyor. Lakin o kaynağın da çok fazla şey bilmediğine inanılıyor.
Notun içeriğine gelirsek, bilhassa iki ayrıntı dikkat alımlı. Bunlardan biri birinci satırdaki buzlanmış isim. 60 Minutes o ismin neden buzlandığını açıklamadı lakin kelam konusu kişinin bir cezaevi çalışanı olduğu kestirim ediliyor. İsmi gizleyenin fotoğrafın birinci kaynağı mı yoksa 60 Minutes muhabirleri mi olduğu da aşikâr değil. (Sosyal medyada fotoğrafın buzlanmamış versiyonu da dolanıyor. Kaynağı bilinmeyen o görselde ismi geçen kişinin kim olduğu da anlaşılabilmiş değil.)
İkinci ayrıntı ise üçüncü satır, yani böcekler. Bu cümleyi iki formda okumak mümkün. Birincisi Epstein’in hücresinde nitekim böcekler dolaşıyor olabilir. Gerçekten Metropolitan Cezaevi hamam böcekleri ve fareleriyle ünlü. Lakin daha farklı bir okuma da yapılabilir. Çeşitli uyuşturucu unsurların tesirinde olan insanların derilerinin üstünde ve altında böcekler gezdiğine ait halüsinasyonlar gördüğü biliniyor. Yani Epstein bu cümleleri yazdığında rastgele bir hususun tesirinde olabilir.
Hangisi geçerli olursa olsun, notun 23 Temmuz’da başlayan tutarsız ve açıklanamayan olaylar silsilesinin bir kesimi olduğu söylenebilir.
Yukarıda belirttiğimiz üzere Epstein neredeyse her gün avukatlarıyla görüşüyor ve mahkemeden kendi lehine bir sonuç çıkacağına dair optimistliğini hiç kaybetmiyordu. Avukatlarına kendine ziyan verme niyetinde olduğuna dair bir işaret vermemişti. Dahası kendi geliştirdiği bir sistemle cezaevindeki öbür mahkûmları cezaevi kantini aracılığıyla adeta maaşa bağlamıştı.
Epstein’in cezaevi şartlarını kendi istediği üzere şekillendirme hüneri, bu notun lisanına hiç uymuyor. Kolay bir lisan kullanması, kısaltmalar yapması Epstein’in notu zorlama altında yazmış olabileceğine işaret ediyor.
SORU İŞARETİ 5: LİSAN KEMİĞİ
Epstein’in erkek kardeşi tarafından kanıtları incelemesi için tutulan New York City eski İsimli Tabibi Michael Baden, yaptığı açıklamalarda daima tıpkı noktaya vurgu yapıyordu: Epstein’in lisan kemiğindeki kırıklar intihardan çok boğulmaya işaret ediyordu.
Hiyoid de denen lisan kemiği insanlarda çenenin altında ve ardında bulunan U halinde bir kemik. Bu kemik isimli bilimler bağlamında epey değerli zira hiyoid kırıkları birçok vakit intiharla değil boğularak öldürülmeyle özdeşleştiriliyor. Yeniden de intiharla ölen bireylerde de hiyoid kırıklarının görüldüğü hadiseler mevcut. Hasebiyle yalnızca bu kemiğe bakarak çok fazla şey söylemek mümkün değil.
Epstein’in otopsisinde, resmi anlatıyla çelişen öbür kimi ayrıntılar da ortaya çıktı. Örneğin Epstein’in boynunda açık kesikler vardı lakin hücresinde bulunan çarşaflarda kan lekesine rastlanmadı. Dahası üstte da dediğimiz üzere teneffüs aygıtının kablosu çarşaflardan yapılmış bir urgana kıyasla daha kolay bir intihar aracı olabilirdi.
Ne var ki bu ayrıntıların hiçbiri, var olduğu düşünülen katilin Epstein’in hücresine nasıl girebildiği sorusunu yanıtlamaya yetmiyor. Özetle lisan kemiği lakin birilerinin Epstein’in hücresine girdiğinin doğrulandığı durumda değerli olabilir. Elde bu türlü bir müdahaleye ait delil olmadığından, kemik de değerini kaybediyor.
Yüksek güvenlikli bir cezaevinde bir intihar yaşanması üstelik ölen kişinin bu kadar tanınmış bir mahkûm olması başlı başına bir skandal olarak görüldü.
Yüksek güvenlikli bir cezaevinde bir intihar yaşanması üstelik ölen kişinin bu kadar tanınmış bir mahkûm olması başlı başına bir skandal olarak görüldü.
SORU İŞARETİ 6: KAYIP GÜVENLİK KAMERASI GÖRÜNTÜLERİ
Epstein’in vefatıyla ilgili en tuhaf ve açıklanamayan noktalardan biri de hücresinin dışındaki iki güvenlik kamerasının arıza yapması ve 9 Ağustos’u 10 Ağustos’a bağlayan gece çekilen imajların bir kısmının silinmesiydi.
Bu olay bilhassa baş karıştırıcı zira cezaevinden yapılan birinci açıklamada hem Epstein’in intihar ettiği söylenen 23 Temmuz tarihindeki imgelerin hem de 10 Ağustos’taki imgelerin kayıp olduğu belirtildi. Federal vazifeliler 23 Temmuz manzaralarını bulmayı bir halde başardı lakin 10 Ağustos’a dair görüntü ortaya çıkmadı.
Arızanın ne olduğu da net değil. Sistemde manzaraların kaybına neyin yol açtığına dair kesin bir açıklama yapılmadı. Manzaraları biri taammüden mi sildi, bu yetki kimin elindeydi üzere soruların cevapları da bilinmiyor. Dahası birebir geceden öteki imgelerin de kaybolup kaybolmadığı konusunda net bir bilgi bulunmuyor.