İspanya’nın başşehri Madrid’de düzenlenen NATO Parlamenterler Asamblesi (NATO-PA) 68. Genel Konseyinde konuşma yapan Stoltenberg, İstanbul’da geçen hafta yaşanan “vahşi terör saldırısını” kınadı.
Stoltenberg, NATO Parlamenter Asamblesi Türk Kümesi Lideri ve AK Parti Rize Milletvekili Osman Aşkın Bak’ın Karadeniz Tahıl Koridoru Mutabakatı’nın mühletinin uzatılmasıyla ilgili Genel Heyette yönelttiği bir soruya, “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahıl koridoru mutabakatının uzatılmasında, esir değiş tokuşlarında çok kilit ve kıymetli bir rol oynadı. Türkiye NATO’nun kıymetli ve tesirli bir üyesi. Türkiye terörizme karşı uğraşta de çok güçlü bir NATO ülkesidir. Geçen hafta İstanbul’da yabanî bir terör saldırısı oldu. Bunu da kınıyoruz.” cevabını verdi.
Tahıl koridoru mutabakatıyla şimdiye kadar 9,2 milyon tonu aşkın tahıl sevkiyatı yapıldı. Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelik süreçlerine de değinen Stoltenberg, “Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliklerinin ülke meclislerinde onaylanma sürecinin sona erdirilmesinin vakti geldi. Bu ülkeler, terörizmle gayretinde gelecekte de Türkiye ile en yakın biçimde çalışmaya devam edeceklerdir. Finlandiya ve İsveç, NATO’ya üyelik süreçlerinde Türkiye ile imzaladıkları memorandumun gerekliliklerini yerine getirdi. Bu süreç artık tamamlanmalı.” dedi.
Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerinin müracaat anından bu yana çok süratli biçimde işlediğini vurgulayan Stoltenberg, şöyle devam etti:
“Bu iki ülkenin üyelik süreçleri NATO tarihinde şu ana kadar görülmemiş bir süratte oldu. Finlandiya ve İsveç şu anda çok daha farklı bir konumdalar. ABD ve İngiltere bu ülkelere garanti verdi. Rusya tarafından Finlandiya yahut İsveç’e rastgele bir taarruz olması halinde NATO’nun harekete geçmemesi düşünülemez. Her türlü garantiye sahipler. Ben elbette ki meclis onay süreçlerinin de artık tamamlanmasını istiyorum lakin bu vakte kadar çok süratli bir süreç işletildiğini de unutmayalım.”
UKRAYNA’YA TAKVİYEDE BİRLİK ÇAĞRISI
Stoltenberg, NATO üyesi ülkelerin parlamenterlerine “Ukrayna’ya dayanakta hepinizin birlik olmasını istiyorum.” sözünü kullanarak, “NATO olarak, 2022’de Ukrayna’ya takviyemizi arttırarak devam ettirme kararı aldık. Madrid Doruğu NATO için kıymetli bir geçiş devri oldu. Rusya’nın stratejik iştirakten çıkarılıp tehdit olarak tanımlandığı Yeni Stratejik Konsept kabul edildi ve Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine davet edildi.” diye konuştu.
Stoltenberg, “Türkiye ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tahıl koridoru mutabakatının uzatılmasında, esir değiş tokuşlarında çok kilit ve değerli bir rol oynadı” dedi. NATO Genel Sekreteri, “Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, şubat ayında Ukrayna’yı işgalinde iki stratejik yanılgı yaptı. Ukraynalıların bedelini anlayamadı ve NATO’nun onu tam bir birlikle destekleyeceğini hesaba katmadı. Rusya şu anda hayli fazla kayıp veriyor.” dedi.
Savaşın çok uzun süreceğinin farkında olduklarını ve NATO üyelerinden uzun mühlet daha Ukrayna’yı desteklemeye hazırlıklı olmalarını beklediklerini kaydeden Stoltenberg, “Bunun bedelini ödemeye hazırız. Bizler NATO ittifakı olarak maddi bir bedel ödüyoruz lakin onlar kanlarıyla çok daha büyük bir bedel ödüyorlar. ” değerlendirmesinde bulundu.
“Dünya daha tehlikeli ve daha kırılgan oldu.” diyen Stoltenberg, NATO üyesi ülkelere “Enerji bağımlılığına karşı dikkatli olmak lazım. Çin son periyotlarda stratejik yerlerde kendi varlığını daha fazla hissettiriyor. Çin dikkat edilmesi gereken bir ülke.” tabirini kullandı.
İSPANYA BAŞBAKANI SANCHEZ’DEN PUTİN’E ÇAĞRI
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez de yaptığı konuşmada, “NATO için büyük bir geçiş periyodunun içinde bulunuyoruz. Rusya Devlet Lideri Putin tarafından teşvik edilen, güvenlik ve istikrarımızı tehdit eden bu meydan okuma karşısında NATO gerekliliğini, kararlılığını ve birlik içinde olduğunu gösterdi.” dedi.
Sanchez, “Putin’e buradan ileti göndermek istiyorum. Ukrayna’yı rahat bırak. Ulusal egemenliğine dokunma, toprak bütünlüğünü koru. Biz NATO üyeleri olarak bunlar elde edilene kadar, daima birlikte gayret edeceğiz.” biçiminde konuştu.
NATO-PA’DAN UKRAYNA BAŞBAKAN YARDIMCISI STEFANİSHYNA’YA ÖDÜL
Bu ortada NATO Parlamenter Asamblesi, “Barış ve Güvenlik için Kadınlar” temalı mükafatını bu yıl Ukrayna’nın Avrupa ve Avrupa-Atlantik Bütünleşmesinden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Olha Stefanishyna’ya takdim etti.
TÜRKİYE’DEN 17 MİLLETVEKİLİ KATILDI
NATO-PA’ya, ittifak üyesi 30 ülkeden 269 parlamenter ile 11 ortak delegasyondan ve 8 gözlemci parlamenter delegasyondan 100 kadar parlamenter katılırken, Türkiye’yi NATO Parlamenter Asamblesi Türk Kümesi Lideri Osman Aşkın Bak’ın yanı sıra AK Parti’den 7, CHP’den 4, HDP’den 2, MHP’den 2 ve GÜZEL Parti’den 1 milletvekili temsil etti.
Madrid’de üç gün süren toplantılarda, Rusya’ya karşı savaşta Ukrayna’ya takviye öncelik oldu. Ayrıyeten Madrid’de 28-30 Haziran’da yapılan NATO Doruğu’nda alınan Yeni Stratejik Konsept kararlarının uygulanması, NATO’nun savunma ve caydırıcılık çalışmaları, Rusya’nın tehditlerine karşılık, siber güvenlik, iklim değişikliği probleminin güvenlik üzerindeki tesirleri, Afganistan hususları da ele alındı.
Diğer yandan toplantılara katılan yabancı delegasyonların İstanbul’da İstiklal Caddesi’nde 6 kişinin hayatını kaybettiği ve 81 kişinin yaralandığı terör saldırısından ötürü başsağlığı dileklerini ilettiği öğrenildi.
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer de NATO-PA Savunma ve Güvenlik Komitesinde yönettiği bir oturumda yaptığı konuşmada, “Terörizmle uğraş hepimizin ortak sorumluluğudur. Tüm müttefiklerimize, ortaklarımıza ve dostlarımıza nerede olursa olsun kimden gelirse gelsin terörün her türlüsüne karşı ortak gücümüzü ve dayanışmamızı ortaya koyma davetinde bulunuyorum.” sözlerini kullandı.
FİNLANDİYA VE İSVEÇ’İN NATO ÜYELİKLERİNE DESTEK
NATO-PA toplantılarında öne çıkan öteki hususlardan biri de Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya üyelik süreçlerine dayanak bildirileri oldu.
Finlandiya ve İsveç heyetlerinin de Türk milletvekilleriyle yaptıkları özel toplantılarda NATO üyeliklerine takviye aradıkları öğrenildi.
Genel Şurada, NATO-PA’nın gelecek iki yıl müddetle başkanlığına, tek aday olan Fransız Muhafazakar Partiden Joelle Garriaud Maylam getirildi.