Çocuk yetiştirmek büyük bir sorumluluk ve efor gerektiriyor. Bu süreçte anne-babaların başarısız olduğu durumlar kadar uygun niyetle sergiledikleri tavırlar da çocukta vakitle özgüven problemine, suçluluk, yetersizlik, değersizlik üzere hislere yol açabiliyor. Uzman Psikolog Selin Karabulut, bu problemlere karşı günümüz ebeveynlerine kıymetli tavsiyeler verdi. İşte açıklamaları…
Organik beslemek ve güzel okullara göndermek her şeyi çözmez
Çocuklarımızı sağduyulu, sorun çözmeyi bilen, düşünen, yaratan, kendi hakkını savunurken diğerlerinin hakkını gözeten bir çocuk olarak yetiştirmeye çalışmamız gerekir. Yoksa yeterli okullara göndermek ve organik beslemek her şeyi çözmüyor.
Onların, her istediklerinin yapılmasına değil, güzel bir rehbere gereksinimi vardır
Her istediği yapılan çocukla o da bizim her istediğimizi yapacaktır üzere bir mantık kurulmamalıdır. Bu, sağlıklı bir ebeveyn tavrı değildir. Çocukların her istediğinin yapılmasına değil âlâ bir rehbere muhtaçlığı vardır. Sevildiklerini ve ne yaparlarsa yapsınlar sevildiklerini bilmeleri çok kıymetlidir. Yaptıkları kusur ve yanlışların sonuçlarıyla yüzleşmelidirler.
Çocuklar aile içindeki dengeyi, arayı, bağlantıyı, o ailenin gerçeklerini ve şahısların rollerini bilmek kavramak anlamak durumundadır. Ebeveyn çocuk bağlantısı tek taraflı alma ve verme üzerine kurulmamalıdır. Her bir aile bireyi üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmelidir. Çocukların meskende aldıkları aile eğitiminin yanı sıra, dengeli ve istikrarlı anne-baba tavırları, gelişim seviyesi, genetik yapısı ve ailenin sosyo-ekonomik seviyesi, çocukların toplumsal hayata ahenk marifetlerini belirleyecektir. Gerçek sorunlara gerçekçi tahliller bularak, çocukların sorumluluk almalarını sağlayarak, onların ferdî hudutlarına hürmet göstererek ve en kıymetlisi “iyi örnek” olarak onların hayatlarına olumlu katkı sağlamış oluruz.
Birlikte çamaşırları katlayarak da kaliteli vakit geçirilir
Çocukla kaliteli vakit geçirmek, herkesin düşünüp kendine, ailesine, sosyo-ekonomik seviyesine, zevkine, yaratıcılığına ve gereksinimlerine nazaran belirleyebileceği bir şeydir. Kaliteli vakit geçirmek demek geçirdiğiniz anı yalnızca çocuğunuzla paylaşmak, tüm ilgi ve gücünüzü ona yöneltmek ve tüm sevginizi o anlık paylaşıma aktarmak demektir. Kaliteli vakit geçirme listesi diye bir şey yoktur. Birlikte çamaşırları katlamak da kaliteli vakit geçirmek olabilir, konsere gitmek de…
Bu yanılgılardan kaçınmak gerekir
Günümüz genç ebeveynlerinde en sık karşılaşılan sakıncalı durumlar çocuğun her istediğini yapmak, daima oyuncak almak, erken yaşta ağır ekran kullanımına maruz bırakmak, çocukla kaliteli vakit geçirmemek, onları yetişkin üzere görmek ve çocuk odaklı yaşamak sayılabilir. Çocuk ona rehberlik edip yol gösterecek, itimatla takip edebileceği ebeveyne muhtaçlık duyar. Gölge üzere takip etmek çok kollayıcı, kollayıcı ebeveyn tavrına ilişkin bir davranıştır. Denetim ana sistemdir. Çok denetim altında büyüyen çocuklarda kendine ve etrafa inanç gelişimi zedelenebilir, kendilik algısı bozulabilir, yetişkinlikte de her vakit bir oburunun takviye ve onayına muhtaç hissedebilir.
Öte yandan çocuğun istenmeyen davranışlarını tehditle durdurmaya çalışmak da çok yanlıştır. ‘Beni üzersen annesiz kalırsın’, ‘Şunu yaparsan seni terk ederim’ üzere tehditler çocuklarda suçluluk hissinin yerleşmesine yol açar. Bunun yerine yaptığı davranışların ne tıp sonuçlara yol açabileceğini gösterip, yanılgısının farkına varmasını sağlamak gerekir. Onları diğer çocuklarla kıyaslamak da bir diğer yanlış. Bu çocukta değersizlik, sevgisizlik ve yetersizlik hislerine neden olabilir. Onları aşağılamak, küçümsemek de özgüvenlerini zedeler. Bunun yerine davranışlarını eleştirip, hakikat olanlarını övmek gerekir.