NASA’dan yapılan yazılı açıklamada, su buharı ve ozon da dahil olmak üzere atmosferik gazları ölçen Aura uydusundaki Mikrodalga Limb Siren (MLS) aygıtının yaptığı tespite nazaran Ocak ayında Tonga’da meydana gelen yanardağ patlamasıyla atmosfere gönderilen büyük ölçüde su buharının Dünya yüzeyini süreksiz olarak ısıtmasına neden olabileceği belirtildi.
Açıklamaya nazaran, Pasifik Okyanusu’nda Tonga’da Hunga Tonga-Hunga Ha’apai yanardağı 15 Ocak’ta patladığında dünyanın dört bir yanına süratle yayılan bir tsunami gönderdi ve dünyayı iki sefer çevreleyen bir ses patlamasına neden oldu.
Söz konusu yanardağ patlamasıyla 58 binden fazla olimpik yüzme havuzunu doldurmaya yetecek kadar büyük bir su buharı bulutu Dünya’nın stratosferine püskürtüldü ve bu büyük ölçüde su buharı, Dünya’nın global ortalama sıcaklığını süreksiz olarak etkileyebilir.
“DAHA EVVEL HİÇ BU TÜRLÜ BİR ŞEY GÖRMEMİŞTİK”
Tonga yanardağının, Dünya yüzeyinden yaklaşık 12 ila 53 kilometrede bulunan atmosfer katmanı stratosfere gönderdiği su buharı ölçüsünü inceleyen yeni bir araştırmaya öncülük eden NASA’nın Güney Kaliforniya’da bulunan Jet Propulsion Laboratuvarı’nda atmosfer bilimcisi olan Luis Millan, “Daha evvel hiç bu türlü bir şey görmemiştik” dedi.
Geophysical Research Letters (Jeofizik Araştırma Mektupları) akademik mecmuasında yayınlanan araştırmada Millan ve meslektaşları Tonga’daki patlamanın, Dünya’nın stratosferine yaklaşık 146 teragram (1 teragram 1 trilyon grama eşit) su buharı gönderdiğini iddia ediyor. Bu ölçünün da atmosfer katmanında aslında mevcut olan suyun yüzde 10’una eşit olduğu tabir ediliyor.
SU BUHARI STRATOSFERDE BİRKAÇ YIL KALABİLİR
Volkanik patlamaların nadiren stratosfere büyük ölçüde su gönderdiği belirtilen açıklamada, NASA’nın ölçümleri yaptığı 18 yılda, 2008’de Alaska’daki Kasatochi olayı ve 2015’te Şili’deki Calbuco patlaması olmak üzere sadece 2 patlamanın daha bu kadar yüksek irtifalara kayda kıymet ölçüde su buharı gönderdiği söz edildi. Bu olayların Tonga’ya kıyasla değersiz kaldığı ve evvelki her iki patlamadan gelen su buharının süratle dağıldığı fakat Tonga yanardağı tarafından gönderilen su buharının ise stratosferde birkaç yıl kalabileceği belirtildi.
Ayrıca açıklamada, su buharı ısıyı hapsettiği için patlamadan kaynaklanan büyük ölçülerdeki su buharının küçük, süreksiz bir ısınma tesirine sahip olabileceği lakin iklim değişikliği şartlarını daha da kötüleştirmesinin beklenmediğine yer verildi.