Amerikan Havacılık ve Uzay Yönetimi (NASA) yeni kuşak James Webb Uzay Telekobu’nun gönderdiği birinci tam renkli fotoğrafları kamuoyuyla paylaşmaya hazırlanıyor. Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’nden gök bilimci Klaus Pontoppidan “Bu sırları daha fazla gizi tutmaya çalışmayacağım günü dört gözle bekliyorum, bu benim için büyük bir rahatlama olacak” dedi.
Gök bilimcinin bahsettiği tarih 12 Temmuz olarak açıklandı. Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ve Kanada uzay ajansları, Hubble uzay teleskobunun yerini alarak kainatın sırlarını açığa çıkarmaya yardımcı olacak 10 milyar dolarlık Webb teleskobunun yeni müşahedelerini paylaşmaya hazırlanıyor.
Euronews’te yer alan habere nazaran NASA, James Webb Uzay Telekobu’ndan gelen birinci kozmik imgelerin şimdiye dek görülmemiş uzak galaksileri, parlak bulutsu yıldız kümeleri yani nebulaları ve uzak dev gaz gezegenlerini içereceğini bildirdi.
Paylaşılacak fotoğraflarda neler var?
İlk paylaşımda hangi fotoğrafların yer alacağına memleketler arası bir komite karar verdi. Bu paylaşımda yaklaşık 7 bin 600 ışık yılı ötedeki devasa toz ve gaz bulutu Carina Nebulası ve 2 bin ışık yılı uzaklıkta sönmekte olan bir yıldızı çevreleyen Güney Halka Nebulası yer alacak.
Carina Nebulası “Gizemli Dağ” olarak bilinen yüksek sütunlara benzeri imajıyla tanınıyor. Üç ışık yılı yüksekliğindeki kozmik doruğun eşsiz fotoğrafı Hubble teleskobu tarafından çekilmişti. Özgünü siyah-beyaz olan bu fotoğraflar sonradan renklendirilmişti.
Webb teleskobu ayrıyeten 2014 yılında keşfedilen WASP-96 b isimli dev gaz kütlesinin tayf ölçümünü gerçekleştirecek. Tayf ölçümü, yani spektroskopi, ışık tahliliyle ölçümün yapıldığı obje ile ilgili ayrıntılı bilgileri açığa çıkarmak manasına geliyor.
Dünya’dan yaklaşık bin 150 ışık yılı uzaklıktaki WASP-96 b, Jüpiter’in neredeyse yarı kültesine sahip ve her 3,4 günde bir kendi yıldızının etrafında dönüyor.
Paylaşılacak bir öteki kozmik fotoğraf da Stephan’ın Beşlisi olarak bilinen yaklaşık 290 milyon ışık yılı ötedeki galaksi topluluğu. NASA bu galaksilerin dördünün “tekrar eden yakın temasla bir kozmik dans yaptığını” söylüyor.
Paylaşılacağı açıklanan son fotoğraf ise tahminen de en dikkat cazip olanı. James Webb teleskobu bu fotoğrafta SMACS 0723 olarak isimlendirilen ön plandaki bir galaksi kümesini kozmik bir büyüteç üzere kullanarak gerisindeki çok uzak ve soluk galaksileri görüntüledi.
Bu metot “yerçekimsel kırılma” olarak isimlendiriliyor ve gözlük üzere, ön plandaki galaksilerin kütlesini ardındaki objelerin ışığını bükmek için kullanıyor.
“Evrenle ilgili daha evvel bilmediğim üç şey öğrendim”
Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü’ndeki bir diğer gök bilimci Dan Coe teleskobun birinci imgeleriyle bir bilimsel çığır açtığını belirtiyor. Coe, bu galaksi kümesinin sunduğu birinci manzaraları gördüğünde, bir anda, cihanla ilgili daha evvel bilmediği üç şey öğrendiğini söylüyor ve “Bu büsbütün aklımı başımdan aldı” diyor.
Webb teleskobunun kızılötesi hüneri 13,8 milyar yıl evvel yaşanan Büyük Patlama vakitlerine kadar gidebilmeye imkan sunuyor. Bilim insanları daha evvel hiçbir aletin bunu sağlayamadığına dikkat çekiyor.
İlk yıldızlardan çıkan ışık morötesinden daha görünür olan uzun kızılötesi dalga uzunluklarına gerçek değişiyor. Cihan de bu formda genişliyor. Bunu tespit edebilmek için gerekli donanıma sahip olan Webb teleskobu bu imgeleri daha evvel görülmemiş bir çözünürlükle sunabiliyor.
Fırlatılışı birkaç defa ertelendikten sonra nihayet 25 Aralık 2021’de uzay gönderilen James Webb Uzay Teleskobu, Hubble için çok uzak ve soluk olan objeleri görmesine imkan sağlayan geliştirilmiş kızılötesi çözünürlüğü ile bugüne kadar uzaya gönderilen en gelişmiş teleskop olma özelliğine sahip.