Jeoloj, Deniz Jeolojisi Uzmanı ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, Kahramanmaraş ve Hatay merkezli sarsıntıların akabinde etkin fay çizgisi üzerinde olan İzmir için yol haritası belirlemek hedefiyle düzenlenen toplantıya katıldı. İzmir Ticaret Odası (İZTO), Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) ve İzmir Ticaret Borsası (İTB) tarafından düzenlenen toplantıda Prof. Dr. Naci Görür, İzmir faylarının mevcut durumu hakkında bilgi vererek İstanbul sarsıntısıyla ilgili de ihtarlarda bulundu.
‘Depremden daha gerçek bir mevzu yok’
Toplantıda konuşan Prof. Dr. Naci Görür, Türkiye’de zelzele konusunda, uzun yıllar çağdışı, beşere ehemmiyet vermeyen, yara sarma anlayışında bir strateji olduğunu fakat mevcut hükümetin Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu stratejik kanıyı değiştirmeyi ve sarsıntı olmadan ziyan azaltma sistemine geçmeyi gündeme aldığını söyledi. Zelzelede yıkılmamak, ziyanı asgarî hale getirmek için kenti ve kentin bileşenlerini zelzeleye dirençli hale getirilmesi gerektiğini dikkat çeken Prof. Dr. Görür, “Türkiye’de zelzeleden daha gerçek bir mevzu yok. Millet olarak kendi hükümetlerimize, devletimize sahip çıkma vakti. Demokratik manada problemlere el koyma vakti, bunu da yapabiliriz. 13 milyon sene evvel bu topraklarda sarsıntı başladı. İnsanların dünya tarihine çıkışı bu kadar eski değil. Milyonlarca yıl bu devam edecek. Zelzelesi durduracak güç olmadığına nazaran yapacağımız şey zelzelenin bize vereceği ziyanı bugünkü çağda bilimin ve teknolojinin gücünü kullanarak azaltmak. Zelzelelere yıkılmamak, en az ziyanla bu işi atlatmak. Yeni yaklaşıma risk tahlili diyoruz. Sarsıntıya dirençli ketlerle bu olur. Bizim kentlerimiz sarsıntıya dirençli olursa problem yok. Motamot Amerika’daki üzere. Kentin bileşenlerini sarsıntıya dirençli yapacağız” dedi.
‘İzmir’de hangi belediyeye sorsak ‘Altyapı zelzeleye dayanıklı’ der, Hatay’a sorduğunuzda da ‘Bizim her şeyimiz tamamdı’ derlerdi’
Prof. Dr. Görür, kenti zelzeleye dirençli hale getirmek için kenti oluşturan idare, halk, altyapı, yapı stoku, etraf ve ekosistem, iktisat parametrelerinin öncelikle zelzeleye dirençli olması gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Görür bu mevzuda şunları söyledi:
“Yönetim, demokrasi olan bir yerde kente bir vali atanır bir de belediye lideri seçilir. Ne vali ne belediye lideri zelzele nedir bilmeyebilir, nasıl müdahale edilebilir bilmeyebilir. Acil müdahaleyi bilmeyen bir idareden ne bekliyorsunuz? O vakit idaresi siz kurslarla, eğitimle bilhassa sarsıntı jenerasyonlarında yer alan kentlerde idaresi yönetmek zorundasınız. İkinci bileşen halk. İzmir halkı sarsıntı şuuru, kültürü yoksa İzmir’i sarsıntıya dirençli hale getiremezsiniz. Zelzelede yapması gerekenleri yapmadığı üzere bunu bilakis yapar. İzmir halkında sarsıntı konusunda bilgi, marifet, idrak ve kültür olması gerekiyor. Yalnızca eğitimle olmaz. Ana eğitimle başlayarak, halk eğitimle o kültürün kazanmasını çalışacaksınız. Altyapı sarsıntıya güçlü mı İzmir’de. Hangi belediyeye sorsak ‘Hazır’ der. Hatay’a sorduğunuzda ‘Bizim her şeyimiz tamamdı’ derlerdi. Artık bakın bakalım.”
‘İstanbul sarsıntısı, Marmara bölgesinde iktisadın çarklarını durduracak’
İstanbul ve Marmara zelzelesinin Marmara bölgesindeki iktisadın çarklarını durduracağını savunan Prof. Dr. Naci Görür, “Beklediğimiz İstanbul sarsıntısı Marmara bölgesindeki iktisadın çarklarını durduracak. İş dünyası biz zelzeleye hazırız diyemez. Marmara bölgesi üretim, sanayi ve ticaretin yüzde 60’ı ve daha fazlasını kapsıyor. Bu çarklar durduğu vakit, üretemez olduğu vakit bu ekonomiyi 2 sene içinde eski kapasite kavuşturamazsınız. 10 seneye kendine getiremezsiniz. İktisadın çarkları durduğu Marmara bölgesinde, Türkiye ekonomik olarak diz üstü çöker. Zira iktisadın beyni, atardamarı Marmara bölgesi, onu durdurduğunuzda Türkiye diz üstü çöker. Ekonomik bağımsızlığını yitirir” dedi.
Deprem bölgesindeki izlenimlerini aktaran Seçkin Yorgancılar, öncelik olarak kalıcı konutların yapılana kadar süreksiz konaklama yerlerinin ivedilikle yapılması gerektiğini söyledi. Afet Bakanlığının acil olarak kurulmasının gerektiğini belirten Yorgancılar, sarsıntının ülke iktisadına olumsuz olarak yansıyacağına dikkat çekti. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB)
Depremlerden etkilenen 11 ilinin Türkiye iktisadının neredeyse 10’da birini tabir ettiğini dikkat çeken Işınsu Kestelli ise sarsıntı bölgesinin değerli bir tarım bölgesi olması yanı sıra Türkiye’nin tarım, besin, içecek ihracatında ise yüzde 24, toplam ihracattan aldığı hissenin ise yüzde 9 olduğunu lisana getirdi. Bölgenin ziraî üretim bakımından en varlıklı ve büyük bölgelerimizden biri olması nedeniyle ziraî üretim ve besin sanayi üretiminde yaşanacak aksama da önemli meseleler yaratabileceğini dikkat çeken Kestelli, “Dolayısıyla tarım, dokuma üzere kesimler için çok acil ve tahlil üreten, kalıcı tedbirlere muhtaçlık var. Bu tedbirler bölge halkının topraklarını terk etmemesi, ekonomik faaliyetlerin elhasıl hayatın canlanması açısından da hayati kıymete sahip” sözlerini kullandı.