İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden The Guardian’ın ülkenin devlet medyasına dayandırdığı haberine nazaran, ortalarında eski milletvekili Phyo Zeya Thaw ve “Jimmy” olarak bilinen önde gelen demokrasi aktivisti Kyaw Min Yu‘nun da bulunduğu dört kişi Ocak ayında yapılan kapalı duruşmalarda idama mahkum edilmişti. Pazartesi günü cunta denetimindeki Küresel New Light of Myanmar, infazların gerçekleştirildiğini duyurdu. Haberde, sözkonusu şahısların “terör eylemleri” ile suçlandıkları belirtildi. Mahallî basında yer alan haberlere nazaran idam edilen mahkumların aileleri Yangon’daki Insein Cezaevine giderek sevdiklerinin cenazelerini görmek istediler.
Devrik NLD hükümeti milletvekillerinden Phyo Zeya Thaw, ocak ayında çıkarıldığı mahkemede “terörizmi finanse etmek” kabahatinden karar giymişti. Askeri idare, 41 yaşındaki siyasetçiyi, “terör eylemi” olarak gördüğü Yangon’daki darbe tersi şovların organize edilmesinde “kilit isim” olarak görüyordu.
İdam edilenler ortasında bulunan demokrasi aktivisti Kyaw Min Yu, “terörle çaba yasasını ihlal etmek” cürmünden karar giymişti. Kyaw Min Yu, 1988’de askeri idareye karşı ayaklanan ve birçok mahpusa atılan “88 Jenerasyonu Öğrencileri” kümesinin da başkanları ortasındaydı.
Seçilmiş milletvekilleri, etnik azınlık temsilcileri ve aktivistler tarafından kurulan Ulusal Birlik Hükümeti’nin (NUG) İnsan Hakları Bakanı Aung Myo Min, infazın gerçekleştirilmiş olduğunu duymaktan son derece ıstırap duyduğunu söyledi. Aung Myo Min, “Katil Myanmar ordusunun ne kadar zalim olduğunu kanıtlamak için öbür neye muhtaçlığımız var?” dedi.
Ülkede infazlara reaksiyon gösteren birçok kişi yas gösterisi olarak toplumsal medyadaki profil fotoğraflarını siyah ve kırmızıya çevirdi.
2’si çocuk 76 kişi için idam kararı verildi
Myanmar’da faaliyet gösteren siyasi tutukluların durumlarını izleyen küme, Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) nazaran, darbeden bu yana toplam 14 bin 847 kişi tutuklanırken, 11 bin 759 kişi hala gözaltında tutuluyor. Öte yandan kuruluşun açıkladığına nazaran, ülkedeki askeri darbeden bu yana ikisi çocuk 76 tutuklu hakkında idam kararı verilirken 41 kişi de gıyabında mevt cezasına çarptırıldı. Ülkede darbeden bu yana 2000’den fazla kişi güvenlik güçleri tarafından öldürüldü.
’30 yıldır idam cezası uygulanmıyordu’
Birleşmiş Milletler’e (BM) nazaran pazartesi günü gerçekleştirildiği duyurulan infazlardan evvel Myanmar’da 30 yıldır idam cezası uygulanmıyordu. Myanmar’da en son idam cezası 1976 yılında uygulanmıştı. 2014 yılında idama cezasına çarptırılan mahkumların cezaları ömür uzunluğu mahpusa çevrilmişti. Lakin, 2021 yılında gerçekleştirilen askeri darbe sonrası onlarca insan tekrar idama mahkum edildi.
Avukatlarıyla bağlantıları engellendi
Haberde öte yandan ortalarında eski milletvekili ve aktivistin de bulunduğu idam edilen 4 kişinin daha evvel temyize gitmeye çalıştığı fakat vefat cezalarının haziran ayında onaylandığı belirtildi. Gazete, infazları gerçekleştirilen 4 kişinin temyiz müracaatları sırasında memleketler arası insan hakları hukukunu ihlal edecek formda avukatlarıyla bağlantılarının engellendiğini de yazdı.
Kyaw Min Yu’nun ailesine yakın bir kaynak Guardian’a yaptığı açıklamada, Insein cezaevi müdür yardımcısından mevt cezasının uygulandığına dair teyit aldıklarını söyledi. İnfazın ne vakit gerçekleştiğine dair rastgele bir bilgi verilmezken aile ise cenazeyi görmeyi talep ediyor.
Myanmar’daki askeri darbe
Myanmar ordusu, 2020’deki genel seçimlerde hile yapıldığı argümanlarının ortaya atılması ve ülkede siyasi tansiyon yaşanmasının akabinde 1 Şubat 2021’de idareye el koymuştu. Ordu, ülkenin fiili önderi ve Dışişleri Bakanı Aung San Suu Çii başta olmak üzere pek çok yetkili ve iktidar partisi yöneticisini gözaltına almış ve bir yıllığına fevkalâde hal ilan etmişti.
Myanmar ordusunun darbe aykırısı protestocu ve isyancı kümelere silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 1800’ün üzerinde kişi hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin kişi gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi ise hala içeride tutuluyor.
halktv.com.tr // Dış Haberler