Sevilla Üniversitesi Sosyoloji Kısmı Doktora Öğrencisi Selda Dudu, Mimar Sinan Üniversitesi Müzikoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Evrim Hikmet Öğüt ve Müzik müellifi Özge Ç. Denizci’nin hazırladığı ‘Türkiye’deki Müzik İşçilerinin Çalışma Şartları ve Gelir Durumları Üzerine Araştırma Raporu’, yayımlandı. 21 Haziran Dünya Müzik Günü’nde yayımlanan raporda, müzik işçilerinin çalışma şartları ve korona virüsü pandemi sürecinde yaşadıkları ekonomik hak kayıpları ele alındı.
Türkiye’deki bütün müzik işçilerini kapsayan rapor, 8 Kasım-10 Aralık 2020 tarihleri ortasında 410 müzik işçisinin katıldığı online anket çalışması ve sonlu sayıda görüşmeye dayanıyor. Anket, yaş, cinsiyet ve eğitim düzeyi üzere demografik soruları da içeren ve yüklü olarak çalışma şartlarına ve gelire odaklanan 30 adet kapalı ve bir adet açık uçlu soru içeriyor.
MÜZİK İŞÇİLERİNİN YÜZDE 86’SI HİÇBİR TOPLUMSAL YARDIMDAN FAYDALANAMADI
Araştırmaya katılan müzik işçilerinin 212’si İstanbul’da yaşıyor. Geri kalan iştirakçilerin dağılımı ise İzmir’den 42, Ege’den 41, Ankara’dan 30, Marmara’dan 23, Akdeniz‘den 20, Doğu Anadolu’dan 13, Güney Doğu Anadolu’dan 12, Karadeniz’den 10 ve Orta Anadolu’dan 7 kişi olarak yer alıyor. Rapora nazaran iştirakçilerin yalnızca yüzde 14’ü 2020 yılı içinde devlet, belediye, özel şirketler ya da sivil toplum kuruluşlarından gelirlerine ek olarak karşılıksız nakdi yahut tıpkı yardım almaktayken, 354’ü yani yüzde 86’sı hiçbir toplumsal yardımdan faydalanamadı.
Korona virüsü sürecinde garantisiz kalan dallardan biri de müzik bölümü oldu. Sokağa çıkma yasaklarından devam eden müzik kısıtlamalarına kadar tüm uygulamalar müzikle hayatını sürdüren işçileri derin bir yoksullukla baş başa bıraktı. Bu süreçte onlarca müzik işçisi hayatına son verdi.
Raporda yer alan bir öteki araştırmada, Türkiye’de müzik işçilerinin pandemi öncesinde de karşı karşıya oldukları genel çalışma şartları ve gelir durumları hakkında somut bilgi de sağlandı. Araştırma ayrıyeten, pandemi sürecinin istihdam ve fiyat üzerindeki tesirlerine de ışık tutuyor.
MÜZİK İŞÇİLERİNİN YÜZDE 63’NÜN TOPLUMSAL GÜVENLİK KAYDI YOK
Müzik işçilerinin iş hayatına ve çalışma şartlarına yönelik birçok sorunun da tespit edildiği raporda, ankete katılanların yüzde 63’ünün hiçbir toplumsal güvenlik kaydı olmadan çalışmak zorunda olduğu belirtildi. SGK datalarına nazaran, 2020 yılında Türkiye genelinde çalışanların yüzde 30’unun kayıt dışı istihdam edildiği belirtiliyor lakin anket sonuçları, müzik dalında kayıt dışı çalışma oranının Türkiye genelinin iki katından fazla olduğunu aktarıyor.
Müzik kesiminde yarı vakitli çalışma oranı ise neredeyse yüzde 70. Yarı vakitli çalışmada SGK kaydının yapılma oranı yalnızca yüzde 29. SGK’sız çalışma ve bunun yarattığı gelecek korkusu, görüşmelerde de en fazla öne çıkan temalardan biri oldu.
ORTALAMA AYLIK GELİR, 3 BİN 129 LİRA
Anket çalışmasına katılan müzik işçilerinden yüzde 71’i müzik alanındaki işine ek olarak gelir elde etmek gayesiyle ikinci bir iş aradığını belirtti. Raporda aktarılanlara nazaran, ikinci bir iş aramaya duyulan muhtaçlık, yüzde 71’e varan bir seviyede.
Rapora nazaran, müzik işçilerinin 2020 yılında ortalama aylık geliri 3 bin 129 lira olarak tespit edildi. Ortalama aylık gelirdeki düşüşün yanı sıra, minimum fiyat altında gelir elde eden müzik işçilerinin oranının yüzde 31’den, tam iki katına yükselmesi ve en yüksek gelir kümesinin yüzde 18’lik bir orandan yüzde 6’lık bir orana gerilemesi, müzik bölümü çalışanlarının pandemi sürecinde uğradığı gelir kaybını sayısal olarak somutlaştırdı.
Raporun tamamına buradan ulaşılabilir. (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)