Gemlik Basın / BURSA (İGFA) – Bursa’nın UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne ismi yazdırılan Muradiye Külliyesinin durumu içler acısı. 8 yıl evvel büyük bir onarım geçiren ve 3 yıl süren çalışmalar akabinde şaşalı açılış yapılan Muradiye Külliyesi ne yazık ki döküyor! Kısa bir müddet evvel kapsamlı ve o periyotta verilen demeçlerde “En Kapmalı restorasyon” denilen telaffuzun bugün geldiği durumda tüm türbe ve tarihi yapıların durumumun içler acısı olduğu gözlendi.
2012 yılında başlatılan ve 2015’de biten çalışmalar kapsamında üç evreli onarımda ise birinci basamakta 12 türbe dış kubbelerinin kurşun kaplama yenileme çalışması, ikinci etapta külliye için röleve, restitüsyon ve onarım çalışması yapılmış; üçüncü basamakta fresk üstü alçıların kazınarak alttaki vakte ilişkin Fresk ve hattat yazıların sanat yapıtları özgün ve orjinal haliyle tek tek ortaya çıkarılması süreci yapılmasına rağmen bugün durumu içler acısı haldedir.
İŞİN UZMANI TALHA UĞURLUEL’DE İSYAN ETTİ
Sanat Tarihçisi Talha Uğurluel, Gazeteci-Yazar Muharrem Değirmen’e yaptığı özel açıklamalarda Bursa Muradiye Külliyesinde yaşananları kıymetlendirdi.
Türkiye’de yaşanan onarımların tarihçiler olarak kendilerini memnun etmelerine rağmen gözden kaçan birçok bahsin yapıları bugün Muradiye Külliyesinde yaşananlarla karşı karşıya bıraktığına işaret etti.
Uğurluel, açıklamasında; “Türkiye’mizin dört bir yanında birçok yapıtımız sıklıkla restore edilmekte. Bizler de halk olarak bu süratli onarımları görüp sevinmekteyiz. Lakin gözden kaçan bir şey var. Tıpkı eserler sıklıkla tekrar yine tamire alınmakta. Pekala neden?” diye sorarak hem Bursa Muradiye Külliyesinde yaşananlar hem de ülkemizde ki tarihi binaların onarımları ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “Hiç düşündünüz mü? Sultan Ahmet Mescidi ki, ben daha 40’lı yaşlardayım tam 4 sefer kapsamlı tamirata alındığını gördüm. Minarelerine kadar kaç kere sökülüp tekrar yapıldı. Ya Ayasofya’nın 90 yıldır bir türlü bitmeyen tamiratı. Şuan ibadete açıldı. Pekala bütün problemleri bitti mi? Hayır ne bitmesi. 2 yıldır üst katına kimse çıkarılmıyor. Zira çökme tehlikesi var. Yani anlayacağınız her işimizde olduğu üzere form içerikten ön planda maalesef. İşin ehli beşerler yapılacak şeylerin başına geçirilmezse, bu benim tanıdığım deyip liyakat akrabalık ve diğer menfaat bağlantılarına kurban edilirse biz tarihi yapıtlarımızı her üç beş senede bir restore etmek zorunda kalırız. Osmanlıya bakın. 1619’da Sultan Ahmet Cami inşaatı bittikten sonra bu devlet yıkılana kadar kaç sefer tamire alınmış. Bir eser adam üzere restore edilirse ortalama 100 ile 150 yıl ortası kimsenin ona bir daha müdahale etmesine gerek kalmaz. Lakin bizim işlerimizde her 10-15 yılda bir kesinlikle müdahale gerekiyor. Muradiye Külliyesi tam 3 sene kapalı kaldı. Sonrasında göz dolduran onarımı ben de gördüm. Taktir edilecek çok şeyi vardı. Lakin gördük ki süratle patlayan sıvalar, dökülen boyalar, biçimin içeriğin çok önüne geçtiğini acı bir biçimde bize tekrar gösterdi. Mimar Sinan’dan hala bir ders çıkarabilmiş değiliz. 2.Selim devrinde Ayasofya tamire alındığında Mimar Sinan çabucak sıva boya işlerine girmemiş, yıllarca Ayasofya’nın temellerine bakım yapıp payandalarla yapıyı resmen bohçalamıştı. Sonra sıva boya içindeki mihrap minber vb. işlere girmişti. Biz maalesef işin daima cilasındayız. Bir eser restore edileceği vakit öncelikle temellerinden başlanıp örtü sistemine kadar yapı asıllı gözden geçirilmelidir” sözlerini kullandı.