MADRİD – Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik müracaatları bağlamında yaşananlar, Türkiye’nin terör konusundaki kırmızı çizgilerini ortaya koymuştur” değerlendirmesinde bulundu.
Erdoğan, İspanya’nın başşehri Madrid’de düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Liderleri Doruğu kapsamında yapılan basın toplantısında açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı. NATO’nun tarihindeki en değerli doruklardan birini muvaffakiyetle tamamlandıklarını tabir eden Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve takımına teşekkür etti. Erdoğan özetle şu bildirileri verdi:
TÜM UĞRAŞIMIZ BARIŞ İÇİN: Ukrayna’daki savaşın başlamasının akabinde biri görüntü telekonferans, biri de Brüksel’de düzenlenen toplantı olmak üzere önderler seviyesinde bu yıl üçüncü kere bir ortaya geldik. Madrid Tepesi, gelinen noktayı analiz etmemiz ve geleceğe yönelik bir vizyon oluşturmamız için kıymetli bir fırsat oluşturdu. İttifakımızın Ukrayna’ya takviyesi tamdır. Ama bu takviyemizi bir barış vizyonuyla birlikte ortaya koymalı, insani dramın, yıkımın ve gözyaşının bir an evvel durdurulması için gayret göstermeliyiz. Kalıcı bir ateşkesin sağlanmasına dönük diplomatik girişimlerimizi yoğunlaştırmalıyız… Sürecin başından itibaren Ukrayna Devlet Lideri Sayın Zelenskiy ile yakın diyaloğumu sürdürüyorum. Tıpkı vakitte, bildiğiniz üzere, Rusya Devlet Lideri Putin’le de tertipli olarak temas halindeyiz. Tüm bu uğraşlarımız kalıcı barışın yolunu açacak adımların atılması içindir.
TAHIL KORİDORU: Rusya ve Ukrayna barışı için ‘İstanbul Süreci’ ile yeşeren umutları daha da güçlendirmemiz gerekiyor. Türkiye’nin sorumluluk üstlenen, tüm taraflarla konuşabilen, elini taşın altına koyan bir müttefik olarak oynadığı rolün NATO içinde de takdirle karşılandığını bir defa daha memnuniyetle gördüm. Ateşkesin acilen temini istikametindeki teşebbüslerimiz hakkında bilgi verdim. Ukrayna’nın tahıl stoklarının Karadeniz’deki limanlardan ihraç edilmesine yönelik planına ait katkılarımızı paylaştım. Türkiye’nin, BM ve tarafların iştirakiyle yapılacak dörtlü toplantıyı en kısa müddette İstanbul’da düzenlemeye yönelik uğraşlarından da bahsettim.
BU BİR BAŞLANGIÇTIR: (İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvuruları) Türkiye’nin bu mevzudaki kırmızı çizgilerini ortaya koymuştur. Birinci günden itibaren hassasiyetlerimizi söz ederek, yapan lakin kararlı bir tavır sergiledik. Salı günü Sayın Genel Sekreter’in kolaylaştırıcılığında İsveç ve Finlandiya önderleriyle Dörtlü Tepemizi gerçekleştirdik. İmzalanan Mutabakat Muhtırası’nı, Türkiye’nin hassasiyetlerinin anlaşıldığının bir işareti olarak görüyoruz. Elbette bu bir başlangıçtır, asıl olan verilen kelamların hayata geçirilmesidir. Bundan sonraki süreçte muhtırada kayıtlı konuların uygulamasını titizlikle takip edecek, adımlarımızı da buna nazaran atacağız.
DİPLOMASİ EN GARANTİ YOL: Diplomasiye bir tarafın kazanıp başka tarafın kaybettiği “sıfır toplamlı bir oyun” nazarıyla bakmak yanlıştır. Aksine diplomasiyi bizleri ortak yarara ulaştıracak en kestirme, en garanti yol olarak görmek gerekir. Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasında imzalanan muhtıraya, bu zaviyeden bakılmasının daha gerçek olacağına inanıyorum. Hiç elbet bu muhtıra, Türkiye ve milletimiz açısından kuvvetli müzakere sürecinden sonra elde edilmiş diplomatik bir zaferdir.
İSVEÇ 73 TERÖRİSTİN İADESİ İÇİN KELAM VERDİ: Üçlü Muhtıra ile Türkiye’nin terör örgütü PKK ve uzantılarıyla uğraşta tam iş birliği, terörizmin tüm biçim ve tezahürleriyle gayrette dayanışma, PYD/YPG ve FETÖ’ye takviye sağlamama taahhüdü, savunma sanayii alanında ambargo ve kısıtlamalara gidilmemesi ile iş birliğinin artırılması, İsveç ve Finlandiya’nın terörizmle çaba ve savunma sanayii mevzularındaki ulusal mevzuatlarını ve uygulamalarını tadil etme kelamı, terör suçlularının iadesi konusunda somut adımlar atılması ve ikili seviyede türel düzenlemeler yapılması, ki İsveç’in verilmiş olan kelamı 73 teröristin Türkiye’ye iadesi… PKK ve uzantılarının para toplama ile eleman devşirme faaliyetlerinin yasaklanması ve bunların soruşturulması, Türkiye’ye yönelik terör propagandasının engellenmesi konularında net, somut ve sağlam garantiler almıştır. Bu adımların uygulanmasını denetlemek üzere adalet, istihbarat ve güvenlik kurumlarının iştirakiyle Daimi Ortak Düzenek kurulması kararlaştırılmıştır. Bu muhtıranın kazananı birebir vakitte İsveç ve Finlandiya halklarıdır.
NATO ÜYELİĞİ SÜRECİ: Biz parlamentomuzdan bunu geçirmedikten sonra aslında bu iş yürümez. Evvel İsveç ve Finlandiya üzerlerine düşen vazifeleri yerine getirmeleri lazım. Bu aslında metin içerisinde yerini alıyor. Onlar bu vazifelerini yerine getirmeleri halinde biz de parlamentomuza göndeririz. Bunlar yerine getirilmezse bunun Meclis’e gönderilmesi kelam konusu değil. Biliyorsunuz Makedonya ne kadar vakitte NATO’ya girebildi? 11+9 20 yılda NATO’ya girebildi. Bu iş o denli süreci çok çabuk işleyen, ben istedim oldu süreci değildir. Onun için İsveç de bunu biliyor Finlandiya da bunu biliyor. Öncelikle alışılmış bu PKK, PYD, YPG, FETÖ, bu terör örgütlerinin silinip atılması lazım. Bunlarla ilgili yasal düzenlemeleri de bir an evvel bitirmeleri lazım.
Türkiye Batı ile yeni periyoda girdi
NATO Zirvesi’nin akabinde kimi Batılı basın-yayın organlarında Türkiye ile Batılı ülkeler ortasında yeni bir devrin başladığı vurgulanıyor. ABD merkezli ‘Financial Times’” gazetesine konuşan uzmanlar, Ukrayna savaşının Batılı ülkelere Türkiye ile problemli ilgileri düzeltme fırsatı yarattığının altını çizdi. Gazeteye konuşan ABD’nin eski Avrupa Kara Kuvvetleri Kumandanı Ben Hodges, “Yalnızca bu tepenin değil, tüm bu krizin sonuçlarından birinin, ABD’nin Karadeniz’e artık stratejik bir gözle bakmak zorunda kalması olduğunu” belirterek, “Bu da Türkiye ile alakaları düzeltmeyi içeriyor” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin NATO Zirvesi’nde diplomatik başarısına dikkat çeken haberler Yunanistan medyasının manşetlerine de yansıdı. Yunan “Ta Nea” gazetesinde yer alan haberde, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “hala milletlerarası müzakere sanatına” sahip olduğu vurgulanırken, Atina’nın ekseriyetle Türkiye’nin NATO içerisindeki çok kıymetli bir ülke olmayı sürdürdüğü gerçeğini atladığına da dikkat çekildi.
Basın ordusu izledi
Geçtiğimiz yıllarda ulusal basın toplantıları için ayrılan salonda basına hitap eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu defa NATO Genel Sekreteri ile ABD Başkanı’nın hitap ettiği salonda soruları yanıtladı. Erdoğan’ın basın toplantısını dünya medyasından gazeteci ordusu izledi. Gazeteciler, soru sorabilmek için birbiriyle yarıştı. Erdoğan, “İlgi ve alakanıza teşekkür ediyorum” dedi.