Mısır’ın demokratik metotlarla seçilmiş olan birinci Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin yargılandığı mahkeme salonunda hayatını kaybetmesinin akabinde 3 yıl geride kaldı.
Mursi, 17 Haziran 2019 tarihinde “Hamas ismine casusluk” yaptığı savıyla yargılandığı davanın duruşması sırasında mahkeme salonunda ömrünü yitirdi.
Cumhurbaşkanı Mursi’nin vefat haberi, Mısır devlet televizyonu tarafından tıpkı günün akşamında kamuoyuyla paylaşıldı. Haberde, “67 yaşındaki Mursi’nin casusluk suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşmasında evvel bayıldığı sonra da ömrünü yitirdiği” tabir edildi.
MURSİ’NİN SON SÖZLERİ
Mursi’nin avukatı Abdulmaksut, duruşma salonundaki sanık kafesinde bulunan Mursi’nin son konuşmasında yargılanma sürecini eleştirdiğini söyledi.
Abdulmaksut, Mursi’nin bir şiire atıfta bulunarak “kendisine zulmetse de ülkesine bağlı olduğunu” söylediğini ve “Şu ana kadar mahkemede neler olup bittiğini anlamıyorum. Avukat görmüyorum. Medya görmüyorum. Ortada bir mahkeme de görmüyorum. Mahkemenin görevlendirdiği avukat da beni savunacak bir bilgiye sahip olmayacak.” ifadelerini kullandığını aktardı.
MURSİ’NİN VEFATI ÜZERİNE GELEN TAZİYE VE REAKSİYON MESAJLARI
Birleşmiş Milletler (BM) Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard ile BM Keyfi Gözaltı Üzerine Çalışma Kümesi yaptığı ortak açıklamayla Mursi’nin mahkeme salonunda vefatına reaksiyon gösterdi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü, BM’nin İnsan Hakları Kurulu’na, Mursi’nin mahkeme salonunda hayatını kaybetmesine ait Mısırlı makamların soruşturulması davetinde bulundu.
Örgütten yapılan açıklamada, “Bir sonraki oturumu 24 Haziran’da gerçekleştirilecek BM İnsan Hakları Kurulu, Mısır’da yaygın makûs muamele ve Mursi’nin de mevtini içeren büyük çaptaki insan hakları ihlallerine ait bir soruşturma açmalıdır.” denildi.
Uluslararası Af Örgütü de, Mursi’nin ömrünü yitirmesiyle ilgili soruşturma yapılması davetinde bulundu.
Dönemin Milletlerarası Af Örgütü Ortadoğu ve Kuzey Afrika Yönetici Yardımcısı Magdalena Mughrabi, Mursi’nin vefatından “oldukça şok edici” tabiriyle bahsederken, bu durumun Mursi’nin hapishanede gördüğü muameleye ait önemli sorular doğurduğuna vurgu yapıldı.
Dünya Müslüman Alimler Birliği yaptıkları açıklamalarla Mursi’nin vefatından duyulan üzüntüyü lisana getirdi. Katar, İran, Kuveyt üzere birçok ülke taziye bildirisi paylaştı.
MURSİ’NİN EĞİTİM HAYATI
Beş kardeşin en büyüğü olan Mursi, birinci eğitimini doğduğu köy olan Adve’de tamamladı. 1975 yılında Kahire Üniversitesi Mühendislik Fakültesine girdi, 1978’de lisans diplomasını aldı.
Yüksek lisansını metalürji üzerine yapan Mursi, ABD’deki Güney Kaliforniya Üniversitesinden muvaffakiyet bursu kazandı ve doktora eğitimini orada tamamladı.
1982-1985 yıllarında Güney Kaliforniya Üniversitesinde Yardımcı Profesör vazifesini üstlendi. 1985’te ülkesine kesin dönüş kararı alan Mursi, 2010 yılına kadar Zagazig Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı olarak vazife yaptı.
AİLE HAYATI
Mısır’ın Şarkıyye kentine bağlı Adve köyünde 8 Ağustos 1951’de dünyaya gelen Mursi’nin babası çiftçilik yaparak ailesinin geçimini sağlarken annesi de konut hanımıydı.
1979 yılında amcasının kızı Necla Mahmud ile evlendi. Çiftin Ahmed, Şeyma, Usame ve Ömer isimlerinde 4 çocuğu oldu. Küçük oğlu Abdullah babasının vefatından 3 ay sonra kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti. Babasına yakınlığı ile bilinen Abdullah’ın kahrından öldüğü konuşuldu.
SİYASİ HAYATI
1977 yılında Müslüman Kardeşler Teşkilatına (İhvan) katılan Mursi, 1979’da hareketin içerisinde faal roller almaya başladı.
1982 yılından itibaren İhvan’ın siyasi kanadında varlık göstermeye başlayan Mursi, 1995’te hareketin Gençlik Kurulunda yer aldı.
Mısır’da 2000 yılında yapılan parlamento seçimlerde, Mısır Arap Cumhuriyeti Temsilciler Meclisine İhvan’ın bağımsız milletvekili olarak girmeyi başaran Mursi, 2005 yılına kadar hareketin resmi sözcülüğünü de üstlendi.
Ülkede 2005 yılında yapılan milletvekili seçimlerinde aday olan Mursi, seçim sonrası birinci oy sayımında rakiplerine fark atmış olmasına karşın oyların tekrar sayılması üzerine Meclise giremedi. Mursi, daha sonraki açıklamalarında tekrar sayımlarda hile yapıldığını söyledi.
Mısır’da Hüsnü Mübarek devrine son veren 25 Ocak İhtilali’nin akabinde Mursi, 6 Haziran 2011’de kurulan İhvan’ın siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi’nin başkanlığı misyonuna getirildi.
CUMHURBAŞKANI SEÇİLMESİ
Mursi, Haziran 2012’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Mübarek devrinin son Başbakanı Ahmed Şefik ile ikinci çeşide kaldı.
İkinci tıpta oyların yüzde 51,73’ünü alan Mursi, Mısır Cumhurbaşkanı oldu. O devirde Mursi’ye verilen oyların Şefik’in tekrar idareye gelmesi kaygısına karşı reaksiyon oyları olduğunu söyleyenler oldu.
24 Temmuz 2012’de Mursi’nin Cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazandığı resmen açıklandı ve 30 Temmuz 2012’de yemin ederek vazifesine başladı.
3 Temmuz 2013’teki askeri müdahalenin akabinde hakkında açılan “Hapishaneler baskını” davasında, Haziran 2015’te idama mahkum edildi. Lakin bir buçuk yıl sonra Yüksek Mahkeme kararı bozarak Mursi’nin yine yargılanmasına karar verdi.
Mursi hakkında vazifeden uzaklaştırıldıktan sonra 6 başka dava açıldı. 17 Haziran 2019’da hayatını kaybettiğinde 4 dava karara bağlanmış, 2 davada ise yargılama süreci devam ediyordu.