ANKARA – CHP, UYGUN Parti, Saadet Partisi, DEVA Partisi, Gelecek Partisi ve Demokrat Parti’nin oluşturduğu Millet İttifakı’nın ‘Ortak Siyasetler Mutabakat Metni’nde İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönüşe dair bir söz yer almaması bayan ve LGBTİ+ örgütlerinin tenkitlerine neden oldu.
İstanbul Sözleşmesi’nin “taviz verilebilir, pazarlık yapılabilir” bir mukavele olmadığını vurgulayan bayan ve LGBTİ+ kurumlarının temsilcilerinin metne dair tek eleştirisi bu değil. Kurum temsilcileri, “toplumsal cinsiyet eşitliği”, “laiklik” üzere kavramlara değinilmemesini, “Kadın Bakanlığı” ya da “Kadın ve Eşitlik Bakanlığı” yerine “Kadın, Aile ve Çocuk Bakanlığı” kurulmasının vadedilmesini de eleştirdi.
Eşitlik için Bayan Platformu (EŞİK) Sözcüsü Hülya Gülbahar, “Millet İttifakı’nın bayan erkek eşitliğini gözetmemesi korku uyandırıyor” değerlendirmesini yaparken, Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü de Saadet Partisi’ni işaret ederek “İktidara gelirlerse ‘bir parti istemedi’ diye İstanbul Sözleşmesi’ni gündeme getirmezlerse köşemize çekilmeyiz” sözlerini kullandı. KAOS GL Medya ve İrtibat Program Koordinatörü Yıldız Tar ise, “Söz konusu toplumsal cinsiyet eşitliği ve LGBTİ+ hakları olduğunda Altılı Masa, AKP ve MHP’den farklı bir yerde değil” diye konuştu.
‘KAPSAMLI SOMUT ÖNLEMLER SUNULMASI OLUMLU AMA…’
Farklı siyasi çizgileri temsil eden altı partinin bayanlarla ilgili, hijyenik ped eserlerinden medyadaki cinsiyetçi lisanın dönüştürülmesine kadar, kapsamlı somut önlemlerin olduğu bir paket program açıklamasını olumlu karşıladıklarını söz eden Eşitlik için Bayan Platformu (EŞİK) Sözcüsü Hülya Gülbahar, eksik ya da yanılgılı buldukları noktaların da altını çizmeleri gerektiğini söz etti.
Metinde İstanbul Sözleşmesi’nin isminin anılmamasının ittifak ortakları ortasında “krize neden olmasının” bayanlar açısından dert verici olduğunu söz eden Gülbahar, “İstanbul Mukavelesi, bayanların can güvenliği ile ilgili kritik kıymette bir kontrat. Ömür hakkı üzere temel bir hakkı düzenleyen bir kontratın siyasi partiler ortasında pazarlık konusu olmasını ve şu ya da bu formda, şu ya da bu nedenle taviz verilebilir bir bahis olarak görülmesini ıstırap ile karşılıyoruz” dedi.
‘KADIN VE EŞİTLİK BAKANLIĞI KURULMASININ TARTIŞILMAMASI KIYMETLİ BİR EKSİKLİK’
Metinde İstanbul Sözleşmesi’nin yer almaması dışında diğer eksikler de olduğunu vurgulayan Gülbahar, “Kadın, Çocuk ve Aile Bakanlığı” kurulmasına dair maddeyi de eleştirdiklerini söz ederek şunları söyledi:
“Bu isimlendirme bayanı tekrar çocuklar ve aile ile ilişkilendiren ve bayanın bu iki mevzu dışında hayat hakkını yok sayan ya da sınırlayan bir zihniyeti yansıtıyor. Son 20 yılda Türkiye’deki cinsiyetçilik önemli biçimde pekiştirilmiş ve yaygınlaştırılmışken, cinsiyetçi siyasetler nedeniyle günde en az 3 bayan öldürülüyorken hala Bayan ve Eşitlik Bakanlığı kurulmasının tartışılmamasını kıymetli bir eksiklik olarak görüyoruz.”
‘GELECEK YÜZYILDA DA ERKEKLERİN YÖNETTİĞİ BİR ÜLKE Mİ OLACAK?’ TELAŞINI HİSSETTİK’
Mutabakat metnindeki en dikkat cazip eksikliklerden bir başkasının de metni hazırlayan ve açıklayan kurulun tamamının erkeklerden oluşması olduğunu söz eden Gülbahar, “Altılı Masa oluştuğunda EŞİK olarak tüm çalışma kümelerinin her partiden bir bayan ve bir erkek temsiliyle oluşturulmasını önermiştik. Lakin ne yazık ki bu görüşümüz hayata geçirilmedi. Mutabakat metninin açıklandığı toplantının fotoğrafları ‘Gelecek yüzyılda da erkeklerin yönettiği bir ülke mi olacak?’ telaşını bayanlara derinden hissettirdi” dedi.
‘MİLLET İTTİFAKI’NIN BAYAN ERKEK EŞİTLİĞİNİ GÖZETMEMESİ DERT UYANDIRIYOR’
Türkiye’nin ikinci yüzyılını inşa etme tezindeki bir ittifakın çalışmalarında bayan – erkek eşitliği gözetmeyen bir yerden konuşmanın yeni yüzyılın bayanlar olmadan inşa edileceği derdi yarattığının altını çizen Gülbahar, “Millet İttifakı Türkiye’nin geleceği açısından kıymetli bir ittifaktır. Lakin temel siyasetlerini gözden geçirmesi gerekmektedir. Bunun için geç değildir. Bayan örgütleri olarak bir an evvel yanlışlı telaffuzlardan vazgeçilmesini ve eksik noktaların tamamlanmasını bekliyor ve umuyoruz” tabirlerini kullandı.
‘İSTANBUL SÖZLEŞMESİ’NE ALTI PARTİDEN BİRİNİN ŞERHİ VAR’
Millet İttifakı’nın Anayasa taslağında da İstanbul Sözleşmesi’nin olmadığını hatırlatan Türkiye Bayan Dernekleri Konfederasyonu Lideri Canan Güllü, “Millet İttifakı’nın içinde İstanbul Sözleşmesi’ne şerh koyan bir parti var. Kaldırılması istikametinde bizatihi talebini ortaya koyan bir partinin ‘Evet ben İstanbul Sözleşmesi’nin yürürlüğe girmesini istiyorum’ demesini beklemek hayalcilik olur” değerlendirmesinde bulundu.
Mutabakat metninde yer almamasına karşın, beş partinin liderlerinin bu kontratın yine yürürlüğe gireceği konusunda beyanat verdiğini hatırlatan Güllü, bayan örgütleri olarak İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmeyeceklerini ve takipçisi olacaklarını söz etti.
Millet İttifakı’nı oluşturan başkanlara ve takımlarına güvendiğini söz eden Güllü, “Göreve geldiklerinde İstanbul Kontratı gündeme gelecektir. Bir parti istemedi diye gündeme getirmezlerse biz de köşemize çekilmeyeceğiz. Millet İttifakı’nı vazifeye getiren bu halksa bu kelamlarını tutmazlarsa iktidardan götürecek de bu halk olacaktır” dedi.
‘EKSİKLER VAR LAKİN DEMOKRASİYE ALTILI MASA İLE YAKLAŞACAKSAK DENEMEMİZ LAZIM’
Mutabakat metninde İstanbul Sözleşmesi’nin yer almamasına odaklanılmasının ve bu durumun eleştirilmesinin bayan örgütlerinin uğraşının sonucu olduğunu belirten Güllü, metinde İstanbul Kontratı dışında öteki eksiklikler de olduğunu söz ederek şöyle konuştu:
“Metinde laiklik vurgusu da olmalıydı. ‘Toplumsal cinsiyet eşitliği’ diyorsak ‘Aile, Bayan ve Çocuk Bakanlığı’ yerine ‘Kadın Bakanlığı’ olmalıydı. Ya da kürsüde 6 erkek genel lider yardımcısı yerine 3 bayan 3 erkek olabilirdi. Tüm bunları çoğaltabiliriz. Lakin biz apartman boşluğuna düşmekte olan bir toplumuz. Bizim stratejimiz, bu ortamda demokrasi ve laikliğe yelken açmış kurumlara tutunmak. İçinde yaşadığımız demokrasiden uzak tavırdan Altılı Masa ile uzaklaşacaksak, demokrasiye Altılı Masa ile yaklaşacaksak denememiz lazım. Gerimizi dönecek durumda değiliz.”
‘BİLE İSTEYE LGBTİ+’LARIN HAKLARINA DAİR HER ŞEYİ DIŞARIDA BIRAKTILAR’
Mutabakat metninin LGBTİ+’lar için hiçbir şey vaat etmediğini, metnin tümünde LGBTİ+ gündemine dair rastgele bir cümle geçmediğini tabir eden KAOS GL Medya ve İrtibat Program Koordinatörü Yıldız Tar, “Bunun şuurlu bir tercih olduğunu biliyoruz. Anayasa gündemi varken LGBTİ+’lara yönelik ihlallerin unutulması kelam konusu olamaz. Bile isteye LGBTİ+’ların haklarına dair her şeyi dışarıda bıraktıklarını düşünüyoruz” dedi.
‘ALTILI MASA KELAM KONUSU LGBTİ+ HAKLARI OLDUĞUNDA, AKP VE MHP’DEN FARKLI BİR YERDE DEĞİL’
‘Toplumsal cinsiyet eşitliği’ kavramının ve İstanbul Sözleşmesi’ne geri dönüleceğine dönük bir vaadin metinde yer almamasını eleştiren Tar, “Tüm bu tablodan şunu anlıyoruz; Altılı Masa kelam konusu toplumsal cinsiyet eşitliği ve LGBTİ+ hakları olduğunda AKP-MHP iktidarından farklı bir yerde değil. Buna dair rastgele bir siyasi adım atacak durumları olmadığını söylemiş oldular. Hem yeni hiçbir şey olmaması hem de iktidara alternatif olmaması, siyaseten ‘yeni ne vadediliyor’ sorusunun karşılıksız kaldığı manasına geliyor” diye konuştu.
‘BİRBİRLERİNİ GELİŞTİRMELERİ GEREKİRKEN BİRBİRLERİNİ GERİYE ÇEKİYORLAR’
Altı partiden birinin ‘İstanbul Kontratı kaldırılsın’ diye kampanya yapan Saadet Partisi olduğunu belirten Tar, “Eğer ki bu ittifak her bir bileşeninin en sağ istikametini olduğu üzere tutup, temel hak ve özgürlükleri düzgünleştirmek değil seçimi kazanmak hayaliyle kurulan bir ittifaksa ortada ne kazanabilecekleri bir seçim olur ne de yeni bir Türkiye vadediyor olurlar” tabirlerini kullandı.
Altı siyasi partinin birlikte yol yürürken temel hak ve özgürlükler konusunda birbirlerini geliştirmesi gerektiğini kaydeden Tar, “Şu an tam aksisi bir durum kelam konusu. Temel hak ve özgürlükler konusunda birbirlerini geriye çeken, en sağda ortaklaşan bir ittifaka dönüştüler. Bunun da Türkiye’ye hiçbir yararı olacağını düşünmüyorum. Yalnızca LGBTİ+ probleminde değil genel manada da yararı olmaz” dedi.