Antalya halinde 4.5 TL olan karpuzun kilosu İstanbul’a gelince 10 liraya kadar çıkıyor. Akaryakıt artırımları, meyve-sebze fiyatlarının düşmesini engellerken, yeni fiyat artışlarına da göz kırpıyor.
Akaryakıta gelen artırımlar iğneden ipliğe her kalemde fiyat artışına neden olurken yazın gelmesiyle meyve-sebzedeki fiyat düşüşü beklentisi de suya düştü. Akaryakıt fiyatlarına gerisi arkasına gelen dev artırımlar meyve-sebze fiyatlarını vurdu. Antalya halinde kilosu 4.5 lira olan yaz meyvesi karpuz, İstanbul haline geldiğinde 10 liraya kadar çıkıyor. Ortadaki yüksek fiyat farkının kıymetli bir kısmını nakliye sarfiyatı belirlerken küçük bir kısmında ise hal kurulu ve öteki sarfiyatlar tesirli oluyor. Nakliye sarfiyatındaki en yüksek maliyet ise akaryakıt.
YAKIT SARFİYATI 16 BİN TL
Yılbaşında 12.75 TL olan motorinin litresi haziranda 27.89 liraya çıktı. Antalya Serik’ten İstanbul Bayrampaşa haline zerzevat meyve taşıyan 20 tonluk bir TIR’ın, gidiş-dönüş 580 litre mazot harcarken aracın maliyeti artırımlar nedeniyle yüzde 119 arttı. Ocak 2021’den bu yana köprü, otoyol ve akaryakıt fiyatlarının artışıyla birlikte ise yol maliyeti yüzde 289.8 artış gösterdi. Ocak 2022’de birebir güzergahta meyve-sebze taşıyan aracın yakıt masrafı 7 bin 395 lirayken, haziranda bu sarfiyat 16 bin 176 liraya çıktı. Buna köprü ve otoyol fiyatları de eklendiğinde nakliye maliyeti 16 bin 587 lirayı bulurken Ocak 2021’de tıpkı güzergahın maliyeti ise, köprü ve otoyol fiyatları dahil, 4 bin 253 liraydı. Akaryakıttaki artışın tesirli olduğu bu maliyet artışı, meyve-sebze fiyatlarının düşmesine pürüz olurken, yeni artırımlara da sinyal veriyor.
‘Akaryakıt artırımları geri alınsın’
Akaryakıta daima artırım yapılmasının ulaştırma kesiminde hizmet veren esnafın belini büktüğünü belirten Sivas Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Lideri Hakan Demirgil, başta mazot olmak üzere yapılan artırımlara dur denmesini istedi. Demirgil, “Taksici, nakliyeci, servisçi, otobüs ve minibüs işletmeciliği yapan esnaf maliyetleri karşılayamaz hale geldi. Akaryakıta daima artırım gelmesi öbür eserlerin de fiyatlarının artmasına neden oluyor. Hükümetimizden acil olarak akaryakıt fiyatlarını geri çekmesini bekliyoruz” dedi.
Meyve- sebzede ünite maliyetini 3.5 lira artırıyor
Nakliyeciler 20 tonluk bir aracın İstanbul’dan Antalya’ya gidip-gelişinin yalnızca yakıt ve yol sarfiyatları ile 16.000-16.500 lirayı aştığını yani ünite fiyatında 1.5 lirayı bulan yol maliyet artışı olduğunu belirtiyor. Perakendeciler, hal kurulları ve öbür kalemlerle birlikte toplam nakliye maliyetinin meyve-sebzede ünite fiyatına 3.5 lirayı bulan fiyat artışına neden olduğunu tabir ediyor.