Akdeniz‘in batısındaki Barselona ile doğusundaki Tel Aviv ortasında deniz suyu ölçümleri yapan bilim insanları, su sıcaklığının, mevsim normallerinin 3 ila 5 derece üstünde olduğunu, bu durumun birçok olumsuz sonuç doğuracağını bildirdi.
Barselona Deniz Bilimleri Enstitüsünden Joaquim Garrabou ile İsrail Okyanus ve Göl Araştırmaları Enstitüsünden Gil Rilov’un araştırmasına nazaran, Akdeniz‘de suların ısınması, denizdeki canlı hayatının yanı sıra dünyadaki tüm canlıların hayatını tehdit ediyor.
Araştırmaya nazaran, mevsim normallerinin 3 ila 5 derece üzerinde ölçülen Akdeniz suyu, sistemli olarak 30 dereceyi de aşıyor.
Normal koşullarda sıcak su akıntılarıyla değişmesi gereken ısı artışının, insan kaynaklı global ısınmayla gerçekleşmesinin, kaygı verici noktaya ulaştığını söyleyen Garrabou, “Sistemi çok zorluyoruz. İklim konusunda mümkün olan en kısa müddette harekete geçmek zorundayız.” dedi.
Garrabou, denizlerin kömür, akaryakıt ve gaz kaynaklı atmosfere salınan ısının yüzde 90’ını, karbondioksitin ise yüzde 30’unu emdiğini, bu durumun dünyayı daha makûs iklim şartlarından koruduğunu aktararak, “Ancak şu an denizleri sıhhatsiz ve fonksiyonel bir noktaya ittik.” sözünü kullandı.
Akdeniz’in yüzeyi ile 45 metre derinlikte artan sıcaklık tesirinin canlı hayatına tesirlerinin görüldüğüne işaret eden Garrabou, Akdeniz yüzeyinin yüzde 90’ında sıcaklık artışının tesirli olduğunu söyledi.
Garrabou, “Sorun, doğal ömrün hayatta kalması değil zira biyolojik çeşitlilik hayatta kalacak bir yol bulur. Sorun, bu biçimde devam edersek insanların yaşayacak yer bulamayacak olması.” diye konuştu.
Akdeniz’de en çok Kıbrıs, Lübnan ve Suriye ısındı
Akdeniz’in en sıcak olduğu noktaların Kıbrıs Adası, Lübnan ve Suriye kıyıları olduğuna dikkati çeken Rilov da buralarda ortalama deniz suyu sıcaklığının 31 derece olduğunu söyledi. Bu düzeyin, denizlerdeki yerli tipleri riske attığını vurgulayan Rilov, biyolojik çeşitlilikteki yok oluşun gelecek yıllarda Akdeniz’in batısına yanlışsız süreceğini iddia ettiklerini kaydetti.
Rilov, yönetici düzeyindeki bireylerin, Akdeniz’in ısınması ve bu ısınmanın tesirlerinden habersiz olduğunu belirterek, “Bilim insanları olarak vazifemiz, bu bahisleri yöneticilerin dikkatine sunmak. Böylece bu mevzuyu düşünebilirler.” dedi.
Denizlerdeki ısının azalmasının canlı ömrünün yanı sıra atmosferdeki sera gazlarını azaltacağına da dikkati çeken uzmanlara nazaran, denizlerin yüzde 30’unun insan hareketleri ve balıkçılık karşısında muhafaza altına alınması gerekiyor. Lakin Akdeniz’in sadece yüzde 8’i muhafaza altında.
500 milyon kişiyi etkileyebilir
İklim değişikliği, global ısınma ve bunların tesirlerine yönelik araştırmaların yayımlandığı Küresel Change Biology mecmuasına nazaran, ortalarında mercanlar, süngerler ve deniz bitkilerinin yer aldığı yaklaşık 50 cins, Akdeniz’deki bu değişim nedeniyle tehlike altında.
Akdeniz etrafındaki ülkelerde yaşanan çok sıcaklar, yağışsız günler ve rüzgarsız günler ile sıcaklıkla ilişkili yangınlar ve kuraklık da deniz sıcaklığının artmasına tesir ediyor.
Denizlerdeki sıcaklık artışının karaya tesiri ise daha büyük. Yaklaşık 500 milyondan fazla kişinin yaşadığı Akdeniz ülkelerinde balıkçılık ve turizmin yanı sıra fırtınalar üzere alışılmadık tabiat olaylarının da yaşanmasından tasa ediliyor.
Dünya denizlerinin yüzde 1’ini oluşturan Akdeniz, dünyada bilinen deniz canlılarının yüzde 4 ila 18’ine konut sahipliği yapmasıyla da biliniyor.
Bu değerli özelliğe sahip Akdeniz’de deniz canlılarına mesken sahipliği yapan mercanlar ile deniz bitkileri, artan sıcaklık nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıya. Mercanlar ve deniz bitkileri, karbondioksit emerek atmosferi temizlemesiyle de öne çıkıyor.
Atmosferden çok fazla karbondioksit emmesiyle bilinen deniz eriştesi bitkisi, Akdeniz’e mahsus endemik bir tıp olarak dikkati çekerken artan sıcaklıklar nedeniyle risk altında bulunuyor.