MENİSKÜS NEDİR?
Menisküsler, diz ekleminde yer alan kıkırdağımsı yapılardır. Menisküsler, dizde yük transferi, şok emiciliği, eklem sıvısının dağılımı ve derin duyu transferi üzere çok değerli vazifelere sahiptir. Her iki dizde, biri iç tarafta biri dış tarafta olmak üzere ikişer adet menisküs bulunur.
MENİSKÜSLER NASIL YIRTILIR?
Menisküsler çoklukla dizin ansızın dönmesi ya da düşme sonrası yırtılır. Her beşerde menisküs yırtığı oluşabilmekte olup; genç yaşlarda yüksek güçlü travmalar ile oluşur. İlerleyen yaşla birlikte menisküslerde aşınma ve yıpranmalar meydana gelir, yırtık oluşumu da kolaylaşır.
Medial (iç) menisküs yırtıkları, laterale (dış) nazaran daha sık olarak görülür. Bunun nedeni dış menisküsün daha hareketli olup travmalardan kaçabilme yeteneğidir. Fakat ön çapraz bağ rüptürü ile bir arada olan yırtıklar daha çok lateral menisküsün art kısmında ortaya çıkar.
MENİSKÜS YIRTIKLARININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diz ağrısı. Menisküs yırtığının yaşanmasından çabucak sonra ağrı çok şiddetli olmayabilir. Hatta spor yapan bireyler birinci başlarda ilgilendikleri spora devam edebilir. Lakin dizde oluşan mekanik bozukluğa bağlı eklem sıvısında artış ve şişlik yaşandığı vakit ağrılar şiddetlenmeye başlamaktadır.
Şişme ve sertlik.
Diz içerisinden gelen sesler.
Hareket kısıtlığı (Dizi tam bükememek).
Dizde kilitlenme yahut bir noktada takılma.
MENİSKÜS TEDAVİSİ NASILDIR?
Menisküs tedavisinde her hadise için ameliyat müdahalesi gerekmez. Menisküs tedavisi erken teşhis edildiğinde cerrahi operasyona gerek kalmadan yapılabilmektedir.
Kişinin dizi kilitlenmiyorsa, ağrı şiddetlenmiyorsa ve belirtilerde düzelme görülüyorsa cerrahi dışındaki tedavi sistemleri kâfi olabilmektedir. Aslında cerrahi operasyonun belirleyicisi menisküs yırtığının büyüklüğüdür.
Menisküs yırtığı küçük olduğunda tabibin önerdiği ilaçlar ve idmanlarla menisküs yırtığı tedavi edilebiliyor. Ama kolay prosedürler ve ilaç ile tedavi her olay için kâfi olmayabiliyor.
Yırtığın büyük olduğu durumda hastaya cerrahi operasyon uygulanarak yırtık tedavi edilebiliyor. Gelişen teknoloji ile menisküs yırtığı kapalı (artroskopi) ameliyatla yapılabiliyor ve hasta kısa müddette güzelleşebiliyor.
Güzelleşmenin tam sağlanabilmesi için hastanın belli bir müddet istirahat etmesi uzman tarafından önerilmektedir. Düzgünleşme sürecindeki kişinin koşma, zıplama üzere faaliyetlere orta vermesi gerekir.
Tedavi sürecinde tez etmemeye itina gösterilmelidir. Kişi evvelce yaptığı fizikî aktivitelerine dönmek için dizini rahat bir halde büküp açabilmeli, dizindeki şişlik tam olarak geçmeli ve yürümek koşmak üzere hareketlerde ağrı hissetmemelidir.
Tamamen düzgünleşme olmadan dizini olağan koşullardaki üzere kullanan birey, dizin daha fazla yara almasına, hareket ve esneklik kabiliyetlerinde kalıcı kayıp yaşanmasına sebep olabilir. İlaç kullanımı ya da ameliyatla güzelleşme sağlandıktan sonra da hastanın tekrar menisküs oluşmaması için dikkat etmesi gerekmektedir. Uygun hafif idmanlarla menisküs önlenebilir.
Menisküs yırtığında güzelleşme müddeti, dizde yaşanan travmanın şiddeti üzere birçok faktöre bağlıdır.
Ameliyat sonrası büsbütün güzelleşme mühleti, kişinin olağan zamanlardaki güzelleşme müddeti, uygulanan süreçlerin çeşidi ve öteki faktörlerin tesiriyle 4-6 haftaya kadar sürebilir.
Pek çok hastada oluşan komplikasyonların en aza indirilmesi ve güzelleşmenin hızlanması için ameliyattan sonra fizik tedavi metoduna başvurulmaktadır. Tıpkı vakitte, tabip önerisi ile güzelleşme sürecindeki kişi diz ağrısını şiddetlendirmeyecek, yüzücüler için koşu üzere yeni ve farklı spor faaliyetlerinde bulunabilir.