Mehmet Altan*
25 Kasım 1998’de Mesut Yılmaz hükümeti düştü.
7 Ocak’ta Demirel yeni hükümeti kurma vazifesini DSP lideri Bülent Ecevit’e verdi.
17 Ocak’ta da Ecevit başkanlığında bir azınlık hükümeti kuruldu. Maksat, ülkeyi yeni seçimlere götürmekti.
* * *
18 Nisan’da yapılan genel seçimlerde DSP oyların yüzde 22,17’sini alarak 137, MHP yüzde 17,98’le 129, ANAP yüzde 13,22’yle 86, DYP yüzde 12,03’le 85 milletvekili çıkardı.
Demirel yeni kabineyi kurmakla Bülent Ecevit’i görevlendirdi.
DSP lideri da MHP ve ANAP’la bir koalisyon oluşturdu.
Ecevit’in başkanlığındaki hükümette MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli ve ANAP Genel Lideri Mesut Yılmaz başbakan yardımcılıklarına getirildi.
Hükümet 9 Haziran’da Meclis’ten güvenoyu aldı.
* * *
1997 yılında başlayan “28 Şubat süreci”, 1999 yılında da sürdü.
Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü datalarına nazaran, 1999 yılında TCK’nın “devleti tahkir ve tazyif” suçunu tanımlayan 159. unsuru uyarınca açılan davalardan 113’ü beraat ve 101’i mahkumiyetle sonuçlandı.
“Halkı lisan, din ve ırk aslına nazaran kin ve düşmanlığa tahrik etme” suçunu tanımlayan TCK’nın 312. unsuru uyarınca açılan davalardan 501’i sonuçlandı; bu davalardan 136’sında beraat, 246’sında mahkûmiyet kararı verildi.
“Halkı askerlikten soğutma suçu” ile ilgili TCK’nın 155. hususu uyarınca da toplam 5 kişi hakkında dava açıldı.
1999 yılında bu kabahatle ilgili davalar sonuçlanmadı.
1999 yılında “Toplantı ve Şov Yürüyüşleri Maddesine muhalefet suçlamasıyla”, 325’i 18 yaşın altında, 6.782 kişi hakkında dava açıldı.
Aynı münasebetle açılan 421 davadan 294’ü beraat ve 85’i mahkûmiyet kararıyla sonuçlandı.
***
Basın Maddesi’ne muhalefet suçlamasıyla ise 1999 yılında toplam 3.174 sanık hakkında 2.604 dava açıldı.
Bu münasebetle açılan toplam 3204 davadan 434’ü beraat, 1409’u mahkûmiyetle sonuçlandı.
Kısacası Türkiye tekrar bildiğimiz Türkiye’ydi…
***
Ama bence bütün bu gelişmelerin en çarpıcı olanı “sözcüklere yasak” getirilmesiydi…
İçişleri Bakanlığı, nisan ayında yayınladığı genelgeyle kamu kuruluşlarınca yapılacak basın açıklamaları ile kamuoyuna yansıyacak etkinliklerde birtakım kavramların kullanılmasını yasakladı.
İçişleri Bakanlığı Halkla Münasebetler Daire Başkanlığı’nın 26 Nisan 1999 tarih ve 096 sayılı yazısıyla TRT, Anadolu Ajansı ve ilgili kuruluşlara da gönderilen genelgeye nazaran, kullanılması “mahzurlu” görülen tabirlerle, yerlerine kullanılması önerilen tabirler şunlar:
| Kullanılması “Mahzurlu” terimler | Kullanılması Gereken Terimler |
|---|---|
| Gerilla (kır gerillası, kent gerillası), asi | Terörist, terörist öge, eşkıya, haydut |
| Peşmerge, mülteci | Kuzey Iraklılar, sığınmacılar |
| Kürt ulusal kurtuluş savaşı, özgürlük mücadelesi | Terörist faaliyetler |
| PKK, KAWA, KUK, | PKK terör örgütü, kanlı terör örgütü, cinayet şebekesi |
| Operasyon, paklık harekatı, güvenlik harekatı | Teröristlerin ve hatalıların aranması, hatalıların takibi |
| Komutan, vali, kaymakam | Bir yetkili |
| Kürt, Kürt Türkleri, Kürt ırkı, Kürt vatandaşı | Türk vatandaşı |
| Kürt soylular, Kürt kökenliler, Kürt soylu vatandaşlar, Kürt soyundan halk | Türk vatandaşı, bölücü çevrelerce Kürt olarak isimlendirilen vatandaşlarımız |
| Geçici olarak silah bırakma, ateşkes | Terörist faaliyetlere orta verme, silahlı terörist aksiyonları süreksiz olarak durdurma |
| Barış çağrısı | Terörist faaliyetlere süreksiz orta verme |
| Apo tazminatı, PKK tazminatı, terör-Kürt tazminatı | Olağanüstü Hal Bölge misyon tazminatı |
| Güney Kürdistan | Kuzey Irak |
| Kuzey Kürdistan | Türkiye’nin doğusu |
| Botan, Amed, Dersim, Serhat, …… eyaleti | Şırnak-Van-Hakkari yöresi, Bingöl-Muş-Diyarbakır yöresi, Erzincan-Tunceli-Elazığ yöresi |
| Botan (…..) kumandanı, sorumlusu | Teröristlerin yöre sorumlusu |
| Apo | Terörist Öcalan |
| Milis | Terör örgütüne yardım ve yataklık yapanlar, terörist işbirlikçisi |
| Örgüt üssü, kampı, karargahı (yurtiçinde) | Terörist barınağı, terörist yuvası |
| Örgüt başkanı, Örgüt başkanı, PKK önderi, | bölücü başı -bölücü elebaşı, Terörist başı, örgüt başı |
| Örgütün başkan takımı – kadrosundan | Terör örgütü sorumlularından |
| Bölücü terör örgütü, bölücü terör örgütü PKK | Terör örgütü, terör örgütü PKK |
| Bölücü örgüt / bölücü | Terör örgütü, terörist |
| Marksist – Leninist örgüt, | Terör örgütü |
| Marksist – Leninist PKK | Terör örgütü PKK |
| İnsanlığa karşı suç | Terör kabahati, cinayet – katliam hatası, toplu katliam suçu |
| Öcalan’ın Roma yürüyüşü | Terörist başının Roma’ya / İtalya’ya sığınması |
| Boşaltılan köyler-yakılan köyler | Terk edilen köyler, halkın terk ettiği köyler |
| Doğu ve Güneydoğu Anadolu halkı | Türkiye’nin doğusundaki vatandaşlarımız |
| Sürgünde Kürt parlamentosu | PKK terör örgütü güdümündeki toplantı |
| Kürt milletvekili-Kürt parlamentosu, Milletvekili-üyesi | Terör örgüt elemanı |
| Kürt bayrağı, kelamda Kürt bayrağı | Terör örgütünün sembolü |
| ERNK bürosu | Teröristlerin irtibat bürosu |
| ERNK – ARGK | Terörist örgütün alt birimi |
| Ulusal Meclis-Eyalet Meclisi, ……nci Kongre | Terörist toplantısı |
| Düşük (alçak) yoğunluklu savaş | Terörle mücadele |
| Terörist timi-bölüğü vb. | Terörist grubu |
| Kürt Devleti | Kuzey Irak’taki oluşum |
| Kürt liderler-liderleri | Kuzey Iraklı aşiret ağaları-reisleri |
| Kaynak: | TİHV, 1999 Türkiye İnsan Hakları Raporu |
***
Mahzurlu sözler arasında “barış” kelimesi de vardı…
“Barış çağrısı” İçişleri bakanlığı tarafından mahzurlu bulunuyor, bu tamlama yerine “terörist faaliyetlere orta verme”nin tercih edilmesi vurgulanıyordu…
Türkiye meseleleri kalıcı bir formda çözme kabiliyetinden daima çok uzak…
Birçok esaslı sorun evladiyelik, yıllardır var.
Dön dolaş daima birebir yerde…
Ama harika birikim yaptığı bir mevzu var: “Algı” operasyonu.
Bir de “olgular” olmasa her şey güllük gülistanlık…
Kapak Görseli: Willi Heidelbach (Pixabay)
* P24’ten alınmıştır.