Anayasa Mahkemesi’nin Basın İlan Kurumu’nun gazetelere yönelik verdiği ilan kesme cezalarını ‘basın özgürlüğü ihlali’ olarak değerlendirmesinin akabinde açıklamalarda bulunan CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, “Resmi ilanların adil bir halde gazetelere dağıtılması emeliyle kurulan Basın İlan Kurumu artık iktidarın sopasına dönüşmüş durumda.” dedi.
Anayasa Mahkemesi’nin Basın İlan Kurumu’nun gazetelere yönelik haksız, hukuksuz ilan kesme cezalarına ait Mart ayında verdiği ‘hak ihlali’ kararına ait gerekçeli kararı dün Resmi Gazetede yayınlandı. AYM, BİK’in Cumhuriyet Gazetesi’nin 13 haber ve köşe yazısına, Sözcü Gazetesi’ne 5, Üniversal Gazetesi’ne 3 ve BirGün Gazetesi’ne bir haber nedeniyle çeşitli tarihlerde verilen cezalar nedeniyle basın özgürlüğünün ihlal edildiğini hükmetti.
AYM KARARI BİK’İN HUKUKSUZLUĞUNU KANITLADI
AYM’nin Basın İlan Kurumu’nun gazetelere verdiği ilan cezalarına yönelik hak ihlali ile gerekçeli kararını pahalandıran CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, AYM kararının BİK’in gazetelere yönelik haksız, hukuksuz cezalarının halkın haber alma hakkı ile, basın özgürlüğü üzerinde oluşturduğu tehdidi kanıtlamış olduğunu vurguladı.
“DÜZENLEME YAPILMALI, KEYFİ YETKİ SINIRLANDIRILMALI”
Her ay sistemli olarak kamuoyu ile paylaştığı basın özgürlüğü raporlarında da BİK’in gazeteler haksız, hukuksuz ilan cezalarına dikkat çektiğini söyleyen Çakırözer şu değerlendirmelerde bulundu:
“1961 yılında resmi ilanların adil bir halde gazetelere dağıtılması maksadıyla kurulan Basın İlan Kurumu, son yıllarda gazetelere yönelik haksız, hukuksuz cezaları nedeniyle artık ‘Basın İnfaz Kurumu’na dönüşmüştü. Bilhassa gerçekleri yazan, iktidar ve iktidar yöneticilerine yönelik eleştirel haberlere tahammülü olmayan BİK, iktidarın gazeteler üzerindeki sopası pozisyonuna dönüştü. Üniversal Gazetesi, Yeni Asya Gazetesi 2 yılı aşkın müddettir Basın İlan Kurumu’ndan ilan alamıyor. Evrensel’e ilan alamamasına karşın toplamda 108 gün ilan cezası uygulandı.
Birgün, Cumhuriyet, Sözcü, Korkusuz gazeteleri haberleri nedeniyle daima ilan kesme cezaları ile karşı karşıya kalıyor. İlan ambargosu uygulanıyor. Cumhuriyet Gazetesi’ne 74 günü 2021’de olmak üzere 2 yılda 129 gün ilan kesme cezası verildi. Yalnızca cezalar değil ilan dağtımında da adaletsizlikler peşi sıra…”
“MECLİS AÇILIR AÇILMAZ YENİ DÜZENLEME YAPILMALI”
BİK’in geçen yıl hükümeti destekleyen yayın yapan gazetelere yaklaşık yüzde 78’lik oranla 141 milyon 932 bin TL’nin üzerinde kamu kaynağı aktardığını vurgulayan Çakırözer, “Hükümeti eleştiren gazeteler resmi ilanla verilen kamu kaynağının yalnızca yaklaşık yüzde 22’sini alabildi.
Cezalar, ilan ambargoları, kamu kaynaklarının adaletsizce dağıtılmasının halkın haber alma hakkını engellediğini, basın özgürlüğünü tehdit ettiğini söylüyoruz. Bu haksız cezalar ortadan kaldırılsın ya da mahkeme kararına bağlansın diyoruz. AYM de gerekçeli kararında bu hukuksuzluğa, kurumun cezalandırma aracına dönüştüğüne dikkat çekiyor.
Mahkeme kararında, ‘Kanun’un 49. hususundaki resmî ilan ve reklam kesme cezalarına ait şartların çerçevesi çizilmeli, belli bir açıklık ve mutlaklıkta olan sözlerle kanun hususu hali ve maddi taraftan tekrar düzenlenmelidir’ diyor. AYM yasal düzenleme için kararı Meclis’e gönderiyor. Meclis açılır açılmaz yeni bir düzenleme yapılmalıdır. Basın İnfaz Kurumu’na dönüşen BİK’in bu keyfi yetkisi sınırlandırılmalıdır” halinde konuştu.
“GAZETELERİN İLAN HAKLARI İADE EDİLMELİ”
Çakırözer, AYM’nin ihlal karalar doğrultusunda gazetelere verilen ilan kesme cezaları nedeniyle oluşan mağduriyetlerin giderilmesi davetinde bulunarak, “AYM kararı doğrultusunda gazetelere bu haksız, hukuksuz yere kesilen ilan cezalarının yarattığı mağduriyet de ortadan kaldırılmalıdır.
Gazetelere uygulanan haksız, hukuksuz cezalar oranında gazetelere ilan hakkı verilmelidir. Cumhuriyet, Birgün, Sözcü, Korkusuz gazetelerine verilen toplamı yüzlerce günlük ilan kesme cezalarından doğan mağduriyetler giderilmeli, Kozmik Gazetesi ve Yeni Asya gazetelerinin ilan ambargoları da kaldırılmalıdır” dedi.