Hayvan haklarının korunması hedefiyle 5 siyasi partinin ortak önergesiyle kurulan Meclis Araştırması Kurulu, Ekim 2019’da çalışmalarını tamamlayarak raporunu oluşturmuştu.
Hürriyet’ten Umut Erdem’in haberine nazaran yunuslarla ilgili tartışmalarla tekrar gündeme gelen raporda özetle şu tespitler yer aldı:
“Yunus parklarının kuruluşuna ait ulusal mevzuatta hiçbir karar bulunmamakta, bu tesislerin belediyelerden almış olduğu ruhsatla hizmet verdiği anlaşılmaktadır. Hayvanat bahçeleri yönetmeliği kapsamında su canlıları da bulunduğu için, deniz memelilerinin barındırıldığı ve sergilendiği bu işletmelerin hayvanat bahçeleri yönetmeliği çerçevesinde değerlendirilmemiş olması komitemizce uygun bulunmamıştır.
Deniz memelileri ile terapi ve rehabilitasyon çalışmalarının da rastgele bir mevzuat ya da müsaade kapsamında yapılmadığı, ilgili bakanlıklarla bir uyumun bulunmadığı, bu usul çalışmaların bireyler üzerindeki yararlılığının tartışmalı olduğu ve yurdumuzda rastgele bir standarda bağlanmadığı anlaşılmaktadır.
Bu üzere faaliyetlerin yürütülmesi için Sıhhat Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ve gerekli görülebilecek öteki kurumların eşgüdümüyle çalışma yapılarak, yunus terapisinin faydalılığı bilimsel gerçekler ve ulusal mevzuat çerçevesinde değerlendirilmelidir.
VETERİNER DOKTOR YOK
Deniz memelilerinin sergilendiği ve çeşitli etkinliklerde kullanıldığı tesislerde veteriner tabip bulundurulmadığı, bu hayvanların sıhhat idaresinin ve kollayıcı faaliyetlerin ne formda yürütüldüğünün meçhul olduğu, bu işletmelerdeki atık bertarafına ait belirsizlik bulunduğu, göğüslü hayvanlarla tıpkı havuzda vakit geçiren çoğunluğu çocuk olan müşterilerin bu hayvanların birebir havuza yaptığı idrar/dışkı ya da öteki salgıları ile, bilhassa de muhtemel bir enfeksiyon durumunda nasıl bir risk altına girdiğinin belirlenmediği, tarifli süreçler çerçevesinde yürütülmeyen bu faaliyetlerin pek çok açıdan kusur oluşturduğu tarafında kıymetlendirme yapılmıştır.
Yüzme havuzlarının Tabi Olacağı Sıhhat Asılları Hakkında Yönetmelik’in 8’inci hususuna nazaran, ‘Yüzme havuzunda hayvanların beşerlerle birlikte bulunmalarına hiçbir biçimde müsaade verilmez’.
Yunus parkları, terapi uygulamaları ile de mevzuata karşıtlık teşkil etmektedir ve bilhassa yaygın olarak tercih edildiği otizm terapisinde faydalılığına dair bilimsel bir destek bulunmamaktadır.
DİŞLERİNİN ÇEKİLMESİ HAK İHLALİ
Deniz memelilerinin kullanıldığı tesislerde ortaya çıkan bir hayvan hakkı ihlalinin de, buralarda barındırılan hayvanların dişlerinin çeşitli münasebetlerle çekilmesi ya da törpülenmesidir. Esaret altındaki deniz memelilerinin, alışkın oldukları derin denizler yerine havuzda tutulmaları nedeniyle stereotipik (tekrarlayan) davranışlar sergilediği, davranış bozuklukları gösterdiği, doğadakinin bilakis çoğunlukla hareketsiz durdukları bilinmektedir.
Bu hayvanlarda, özgür yaşayanlara nazaran çok daha fazla hastalık ve bozukluk görülmektedir. Hayvan kullanılan kara ve su sirkleri ile terapi merkezlerinin yasaklanması, mevcut tesislere iki yıllık müddet verilmesi önerilmektedir.”