Dünya iktisadında son devrin en öncelik bahislerinin başında gelen batarya geri dönüşümü için çalışmalarda yeni bir kademeye gelindi. Cengiz Holding’in 2020 yılında İngiltere’nin Widnes kentinde satın aldığı ICoNiChem kullanılmış bataryalardan dört farklı element ayrıştırmaya hazırlanıyor.
ICoNiChem’de geçtiğimiz periyotta hayata geçirilen yatırımlarla birlikte tesisin kobalt üretim kapasitesi de iki katına çıkarıldı. Kobaltı; nikel, sodyum ve magnezyumdan ayrıştırma kapasitesini 900 tondan bin 800 tona çıkaran ICoNiChem, Mardin’den gelen eserleri de İngiltere’de işlemeye başladı. Mazıdağı’ndan gleen kobalt İngiltere’deki tesiste 13 başka esere dönüşüyor. Müşterilerin talebi doğrultusunda, yüzde 99,99 saflıkta kobalt üretebilen tesiste, teknoloji, petrokimya, araba, uçak sanayi, seramik üzere alanlarda katma pahalı eserlerin üretimi yapılıyor. Kelam konusu yatırım sayesinde evvelce yalnızca saf metalden üretilebilen özel gereçler artık ikincil eserlerden de elde edilebiliyor.
EN PAHALISI LİTYUM
Davetlileri olarak gittiğimiz Widnes kentinde basın toplantısı düzenleyenIeyen ICoNiChem Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, “Ömrünü tamamlamış bataryalardan (black mass) kobalt, nikel, manganez ve lityumun dördünü birden ayrıştırabilen dünyada rastgele bir tesis yok. Batarya tozundan kobalt ve nikeli ayrıştırabiliyoruz. Lityum bunlar ortasında en pahalısı. Onda da laboratuvar çalışmalarımız devam ediyor; pilot üretime yakın vakitte başlamayı planlıyoruz. Bu hususta hem Türkiye hem İngiltere tesislerimizde eşzamanlı çalışmalar yapıyoruz. Manganez ayrıştırmasını da iki sene içerisinde yapacağız” dedi.
Uzun vadede bilhassa kobalt, nikel ve lityumun çok daha büyük talep göreceğini tabir eden Emre Kayışoğlu şöyle devam etti: “Bunlar geleceği şekillendirecek elementler olacak. Buna hiç kuşku yok. Bugün dünyadaki kobalt madenciliğine baktığımızda, 2035-2040 yıllarında üretimin muhtaçlığı karşılayamayacağı hesaplanıyor. Münasebetiyle burada geri dönüşüm süreçlerinin hemen devreye alınması gerekiyor. Bugün sürdürülebilirlikle ilgili gelecek maksatlarını masaya yatırırken herkes geri dönüşümü konuşuyor fakat aslında geri dönüşümü yapabilen yok. Biz dünyada, buna vakıf sayılı firmalardan bir tanesiyiz. İngiltere’de TÜBİTAK’ın karşılığı olan bir kurum var. Bilhassa batarya geri dönüşüm projelerine artık bizi de katıyorlar. Çalışmalarımız karşılığında da muhakkak bir hibe veriyorlar. Burada bölümdeki diğer firmalarla birlikte ortak projeler geliştiriyoruz.”
ALÜMİNYUMDA YENİ YATIRIM SİNYALİ
Emre Kayışoğlu, “Bu kapsamda, Eti Alüminyum’un Seydişehir’deki eserlerini, buradaki teknolojiyle bilhassa İngiltere pazarı için daha katma bedelli hale getirebilir miyiz diye Ar-Ge çalışmaları yapıyoruz. Bu çalışmaların sonucuna nazaran burada, mevcut tesisimize yakın bir bölgede önümüzdeki periyotta yeni bir fabrika kurabiliriz” dedi.