Bodrum Belediyesi geçen hafta sürdürülebilir turizmi konuşmak üzere, dünyanın birçok yerinden turizm profesyonellerini, irtibat uzmanlarını, ulusal ve memleketler arası STK çalışanlarını ve biz gazetecileri davet etti… Forumun teması ‘Rethinking the Blue Economy – Mavi İktisat Hakkında Tekrar Düşünmek’ idi; bu başlık altında çok sayıda oturum düzenlendi. Forumdan çokça izlenim ve yeni fikirle döndüm fakat evvel size ‘mavi ekonomi’ nedir, bir cümleyle özetleyeyim: Mavi iktisat; balıkçılıktan deniz ticaretine, kıyı gelişiminden turizme, gemi üretiminden yenilenebilir kaynakların üretilmesine kadar deniz ve kıyı bölgelerindeki tüm üretim ve pazarlama faaliyetlerini kapsıyor. Konut sahibi Bodrum Belediye Lideri Ahmet Aras, açılış konuşmasını yaptı, toplantıların tümünü izledi ve kapanış konuşmasında da Bodrum’un tabiatı ve kültürel kıymetleriyle büyük bir potansiyeli olduğunu söyleyip “Sadece deniz-kum değil, ekoturizm, kırsal turizm, kültürel turizm üzere pek çok imkân sunabiliyoruz. İklim krizi ve etrafla ilgili öbür sıkıntılar, turistlerin seyahat tercihlerini daha çok etkilemeye başladı. Biz de turizm stratejilerimizi mavi iktisat gerçeklerine uygun biçimde geliştirmeye çalışıyoruz” dedi. Çok yürekli bir telaffuz zira bugün Bodrum ‘vahşi turizmin’ sembolü değil mi? Azalan orman varlığıyla yangınlar- fırtınalar üzere doğal afetlerin tehdit ettiği Bodrum için önümüzdeki yıl olağandışı değerli plaj adisyonu-lahmacun fişi yerine marinadaki süperyat-helikopter trafiğinin karbon ayak izini konuşacağımıza dair umutlanıyorum.
Malta’dan ilham almalı
Forumun ortaklarından biri Malta merkezli Akdeniz Turizm Vakfı. Muğla için uygun bir örnek ve partner Malta. Bir takımada ülkesi. Tümüyle korunmuş kültürel varlığı, deniziyle Akdeniz’in ortasında, vakit ortaçağda donmuş üzere duruyor. Maltalı konuşmacıların dikkat çektiği üzere kitle turizmi, mavi iktisadın düşmanı. Zira kitle turizmi turist-yerli bağlantısını, çevre-ekonomik faaliyet istikrarını, turist-halk-işletme istikrarını bozuyor. Kitle turizminden uzaklaşmak için niş etkinlikler daha da nişleştirilebilir dendi. “Temizlik için dalalım” diye turistleri denizin temizlenmesi için davet etmek ya da ‘arkeolojik dalış’ üzere farklı ilgi alanlarını bir ortaya getirmek tekrar teklifler ortasındaydı. Dalış konusunda dünyada birçok rekor kıran Şahika Ercümen oturumlardan birinde ‘Şimdi suya hürmet moda’ sloganıyla bir koleksiyon hazırladığı Koton’un İdare Heyeti Üyesi Gülden Yılmaz ile sahnedeydi. “Poşetle oynayan yunus, ağa dolanmış Carettalarla karşılaşıyorum. Nefesimi tutup dalıyorum ve denizin boğulduğunu görüyorum” diye anlattı suların altında olan biteni. Bir dokumacılık firmasının turizmcilere ilham vermesi açısından Gülden Yılmaz’ın tavrı kıymetliydi. Tabiat dostu gereç ve üretim teknikleri kullanarak milyonlarca litre su tasarrufu elde ettiklerini anlattı. Antarktika’daki sularda mikroplastik çıkması bütün bölümlerin birbirine nasıl bağlı olduğunun da delili üzere…
Serbest dalış rekortmeni Şahika Ercümen
Pandemi sonrası lüks
Konuşmalardan aldığım kimi notları da sıralayayım:
m Sürdürülebilirlik kavramıyla yetinmemeliyiz. Yasa, yönetmelik kâfi değil; insanlara ‘yeşil olanı seçmeyi’ öğretmeliyiz. Lüks israfla tıpkı manaya gelmemeli.
m Lüks hizmet bekleyen turistler artık beyaz eldivenli garson değil, güler yüzlü hizmet arıyor.
m Turist ömür uzunluğu unutulmayacak tecrübeler ister. Bu nedenle ‘deneyim yöneticisi’, ‘mutluluk planlamacısı’ üzere beşerler çalışıyor otellerde.
m Kalabalık, tecrübeleri köreltiyor. Bodrum “miktar mı kalite mi” karar vermeli.
m Suudi Arabistan 2030 yılı için multitrilyon dolarlık bir turizm yatırımına başladı. İsmi: Canlandırıcı ve tabiata saygılı turizm.
m Konuşmalar sırasında sık sık mavi seyahatten bahsedildi. Endonezyalı teknoloji şirketi WIR’da metaverse yöneticisi olarak çalışan Yasha Chatab, bu kavramı birinci defa duymuş. Merak edip araştırmış, çok beğenmiş ve bu tecrübenin metaverse kainatına taşınması gerektiğini söyledi. Mavi seyahat tecrübesinin gerçeğini pazarlamak için olağanüstü bir teklifti. Umarım o çok sıkışık programda, kimsenin kimseyi pek dinlemediği o süratli konuşmalar ortasında bu teklif duyulmuştur. Forumun bence en somut tekliflerinden biriydi.
m Teknoloji oturumu verimliydi; insansız teknelerle okyanus denetimleri yapılabiliyorsa Bodrum’da da denizi korumak için drone’larla bir denetim network’ü kurulsun önerisi en uygun fikirlerdendi.
m Bir de forum dedikodusuyla bitireyim; Maltalı konukların İstanbul aktarmalı dönüş uçaklarını 10 saat kadar aralıklı almasının sebebi, birçoklarının tarihi bir Türk hamamına gitmek istemesiydi.