Fatih’te Bezmialem Vakıf Üniversitesi’nde ‘İstanbul’da Zelzele ve Tsunami Tehlikesi’ bahisli panel düzenledi. Panelde konuşan Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi Dekanı ve Tabiat Bilimleri Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Şükrü Ersoy sarsıntı ve tsunami hakkında dikkat çeken bilgiler paylaştı.
‘Zamanı bilmiyoruz’
Türkiye’de pek çok fay zonu bulunduğunu ve bu zonların büyük zelzeleler oluşturabileceğini belirten Prof. Dr. Şükrü Ersoy, bunların tarihte zelzele oluşturduğunu ve gelecekte de oluşturabileceğini söyledi. “Dolayısıyla fay zonlarını çok uygun tanıdığımız için nerelerde gerilim var, nasıl sarsıntı olacak, yaklaşık ne aralıklarda olacak bunu yer bilimciler biliyor” diyen Prof. Dr. Ersoy, “Bizim bilemediğimiz tam vakti, tam büyüklüğü ne olacak bunlar konusunda bilgimiz yok. Marmara’da yakın gelecekte 7’den büyük sarsıntı olacak diyoruz ancak hangi gün olacak bilmiyoruz. Bunu da dünyada hiç kimse bilmiyor” dedi.
‘Kentsel dönüşümde hakem devlet olmalı’
Depremle ilgili gerekli tedbirlerin alınmadığını söz eden Prof. Dr. Ersoy, “Kentsel dönüşüm dediğimiz çok değerli bir proje var bunu şimdi her yerde faaliyete geçmiş, bitmiş değil. Yapılarımızı sarsıntıya karşı güçlendirmezsek nasıl dirençli kentler elde edeceğiz? Zelzeleleri sağlam yapılarda yaşamamız gerekiyor. Sağlam yapıları bir an evvel hazırlamalıyız ki yıkımlar ve can kayıpları yaşanmasın. Bu durumlarda hakemlik misyonu devlete düşmektedir” diye konuştu.
‘Bir sarsıntı geçmişte olmuşsa gelecekte de olabilir’
Türkiye’nin yüzde 100’ünün sarsıntı bölgesi olduğunu belirten Prof. Dr. Ersoy, “Marmara’da geçmiş tarihte büyük sarsıntılar var. En büyük sarsıntı de küçük kıyamet denilen 1509 sarsıntısı. Yıkımları ve meyyit sayıları fazla hasebiyle bu zelzele bir daha tekrarlanırsa, bu zelzelenin 7.7 olduğu düşünülüyor. 7.7 ise Kocaeli sarsıntısı üzere 2.8 kat daha büyük bir zelzele demektir. O yüzden 7.7 çok yıkıcı olabilir. Bir zelzele geçmişte olmuşsa gelecekte de olabildiğini gösterir. Bu türlü bir potansiyel Marmara’da var. Doğrultu atımlı fayların verebileceği azamî büyüklük 8 büyüklüğüdür” dedi.
‘Marmara Denizi’nin içinde büyük bir zelzele bekleniyor’
Prof. Dr. Şensoy, “Marmara Denizi’nin içerisinde gelecekte büyük bir sarsıntı bekleniyor. Bu İzmit Körfezi’nin çıkışıyla Tekirdağ açıkları ortasındaki bir bölgede olacak. Tahminen tek kesim tahminen de birkaç modüllü bir fay kırılması, bir zelzele yaşanabilir. Marmara zelzelesi çok kıymetli zira nüfus potansiyeli, yapı stoğu ve iktisadın kalbinin burada atması… Değerli bir para girdisi var. Hasebiyle buradaki tedarik zinciri kırıldığı vakit Türkiye bundan çok etkilenir. Kıtalararası bir sorun olabilir. Bu yüzden Marmara sarsıntısına bir ulusal güvenlik sorunu üzere bakmak ve hazırlanmak lazım” sözlerini kullandı.
‘Türkiye sonları içerisinde 8’den büyük sarsıntı olmaz’
Prof. Dr. Ersoy, “Türkiye sonları içerisinde 8’den büyük zelzele olmaz, imkansız. Yalnızca Güneybatı Anadolu’da, Yunan Adaları, Girit ve Rodos’un oralarda 9’dan büyük ya da yakın zelzele olabilir. Bu da bizi etkileyebilir” dedi.
Kültürel yapılara dikkat çekti
Türkiye’de 5.5’ten büyük zelzele oluşturabilir fay sayısının 500’e yakın olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Ersoy, “İstanbul medeniyetler kenti. Pek çok eser bırakmışlar. İstanbul surları, Ayasofya, Fatih Camii ve buna misal pek çok kültürel yapılar var. Bu yapılar İstanbul’un etrafındaki her zelzeleden etkilenmişler. Gelecekte de bu yapılar etkilenebilir” diye konuştu.
İstanbul için kritik uyarı
Prof. Dr. Ersoy, “İstanbul şimdiye kadar yaşadığı zelzeleleri merkezi kesimde yaşadı. Türkiye’nin en sağlam kayaçları üzerindeki yapı stoğunda sarsıntılar yaşandı. En son 1894’te zelzele olmuştu. Artık gelecekte sarsıntı bekliyoruz fakat yapı stoğu eski yerinde değil. Artık genişledi daha geniş alanlara yayıldı. Tıpkı vakitte yerler de değişti. Daha çürük tabanlar üzerinde yapı stokları var. Bu yüzden İstanbul geçmişte yaşadığı sarsıntılardan daha yıkıcı sarsıntıları görecektir dediğimizde bir kehanet olmaz” tabirlerini kullandı.