İlk sefer 2019’un sonunda görülen ve hala tesirini gösteren Covid-19 virüsü, dünyada yeni bir periyodu başlattı. Covid-19 salgını devam ederken, geçen haziran ayında Gana’da iki erkek hastada Marburg virüsü görülmesi tüm ülkelerdeki yetkilileri tekrar harekete geçirdi. Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Ayşegül Ulu Kılıç, dünyanın gündemindeki Marburg virüsü ile ilgili merak edilenler hakkında bilgi verdi. İşte, uzmanından virüse dair bilinmesi gerekenler…
MARBURG VİRÜSÜ NEDİR?
Uzman hekim Ayşegül Kılıç, virüsü şöyle anlattı:
”Ebolaya neden olan hastalığın virüsü ile tıpkı aileden olan ‘Marburg virüsü’, % 88’e varan vefat oranıyla epeyce tehlikelidir. Batı Afrika’da yıllardır değerli bir sıhhat sorunu olan Marburg virüsü, oldukça bulaşıcı ve yüksek ateşle başlamaktadır. Hastalık son evrede şiddetli kan kaybı ve şoka neden olmaktadır.
Hastalık birinci olarak 1967 yılının Ağustos ayında Batı Almanya’nın Marburg şehrinde ortaya çıktığı için bu ismi almıştır. Marburg ve Frankfurt kentlerinde 30 bireyde görülen bu hastalık daha sonra Belgrad’da 2 kişinin hastalanmasıyla seyrini sürdürmüştür. Yapılan laboratuvar çalışmalarında iki başka yerde eş vakitli başlayan bu salgına neden olan virüsün Doğu Afrika’daki Uganda’dan Avrupa kıtasına getirilen Afrika ‘yeşil maymunların’ neden olduğu belirlenmiştir.
Daha sonra Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Kenya, Güney Afrika, Zimbabve ve Angola’ya seyahat eden çok sayıdaki bireyde de bu virüsün olduğu tespit edilmiştir. Ayrıyeten 2008 yılında Uganda’da Afrika meyve yarasalarını araştıran gezginlerde de bu virüs görülmüştür. Son dönemde Gana’da ortaya çıkan virüs can kaybına yol açmış ve dünyada yeni bir paniğe neden olmuş durumdadır.”
MARBURG VİRÜSÜ SEMPTOMLARI NELERDİR?
Virüsün belirtilerini şu biçimde özetleyen Kılıç, ”Marburg virüsünün neden olduğu hastalık; yüksek ateş, şiddetli baş ağrısı ve halsizlikle birdenbire başlamakta, kas ağrıları bu tabloya eşlik etmektedir. Hastalığın 3. günü çoklukla şiddetli ishal, karın ağrısı ile bulantı ve kusma görülmektedir. İshal şiddetlenerek devam etmekte, sıvı kaybı ve birçok metabolik bozukluk ortaya çıkabilmektedir.
Hastalarda belirtilerin başlamasından 2-7 gün sonrasında deri döküntüleri gözlenmiştir. Ölümcül hadiselerde ise bedenin birden fazla yerinde kanamalar (diş eti, vajinal, bağırsak) eşlik edebilmektedir. Merkezi hudut sistemindeki tutulum nedeniyle bilinç bulanıklığı ve karışıklığı kıymetli bir belirtidir. Hayati kayıpların ise ekseriyetle 8-9 gün sonra meydana geldiği bildirilmektedir” biçiminde konuştu.
MARBURG VİRÜSÜ NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Marburg virüsünün neden olduğu hastalığın; sıtma, tifo, şigelloz, menenjit ve başka viral hemorajik ateşli hastalıklardan ayırt edilmesi gerekir. Bu virüsün varlığını belirlemek için aşağıdaki laboratuvar testleri uygulanabilmektedir.
- Antikor enzimine bağlı immünosorbent deneyi (ELISA)
- Antijen tespit testleri
- Serum nötralizasyon testleri
- Ters transkriptaz polimeraz zincir tepkisi (RT-PCR) ,
MARBURG VİRÜSÜ NASIL TEDAVİ EDİLEBİLİR?
Marburg virüsü ile ilgili belirlenmiş bir tedavi protokolü bulunmamadığını aktaran Prof. dr. Ayşegül Kılıç, ”Hastalığın seyrini hafifletecek kanıtlanmış bir tedavi formülü şimdi yoktur. Marburg için bir aşı bulunmamaktadır. Lakin hastalık mühletince bağışıklığı destekleyici tedaviler ile kimi ilaçlar verilmektedir” dedi.
BULAŞICI HASTALIKLARDAN NASIL KORUNUR?
Dünyayı harekete geçiren virüs hakkında kritik ikazlarda bulunan Kılıç, bulaşıcı hastalıklardan korunmak için ferdî hijyen, etraf paklığı, toplumsal ara üzere noktalara çok dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Uzman hekim, bununla birlikte ”bağışıklık sistemini güçlendirmek için sağlıklı beslenme, tertipli idman ile hareketsizlikten uzak durmak, kaliteli uyku ve gerilim idaresi bahisleri da öne çıkmaktadır. Salgın hastalıklar ile ilgili olan bilgiler sırf gerçek kaynaklardan takip edilmeli, kulaktan dolma telaffuzlarla hareket edilmemesi gerektiğini” de belirtti.