Dünya kuru kayısı üretiminin büyük bir kısmını karşılayan Malatya’da kayısı fiyatları ihracatçıyı şad ederken, üretici emeklerinin karşılığını alamamaktan sıkıntı yanıyor. Kayısı üreticisi Ramazan Demir, “Kayısının hakkını yiyenler hiç bahçeyi, bağı görmeyenler. Malatya’nın büyük işverenleri kazanıyor. Kayısının fiyatını devletin belirlemesi daha uygun değil mi lakin yok. Malatya’nın kayısısından personelinden tut ihracatçısına, hamalına kadar milyonlarca geçinen insan var lakin taban fiyatı yok. Çiftçiye yazık değil mi?” dedi.
Malatya’da kayısı üreticileri yetiştirdikleri eserlerin maliyetlerinin altında satmak zorunda kaldıklarını belirterek kayısının sabit bir fiyatı olması gerektiğini kaydetti.
Corona virüsü periyodunda kilosu 30 liradan satılan kayısının fiyatı 90 liraya kadar çıkarken, kalitesine nazaran 150 liradan da alıcı buluyor.
“125 TL’DEN SATIYORDUM ARTIK 90-95 LİRA”
Piyasanın düşük olduğunu geçen devir 125 liradan sattığı kayısıyı artık 95 liraya sattığını belirten Kayısı üreticisi Aliseydi Öztürk, “Piyasa biraz düşük, daha evvelki sattığım devirlerde güzeldi. Daha evvel 125 TL’den satmıştım fakat artık birebir kayısı 90-95 TL ortasında alınıyor. Bugün bir ton ilaç bin 300 ila bin 450 lira ortasında değişiyor. 450-500 lira ilacın ağaçlara atılması için para veriliyor. Hür piyasa yapabilecek bir şey yok. Ağacın çoksa bir şeyler teşkil eder lakin az olursa kurtarmıyor. Bunun yanında personellik masrafı çok oluyor” diye konuştu.
Ramazan Demir
“FİYATI TARLAYI, GÜBREYİ, TRAKTÖRÜ BİLMEYENLER BELİRLİYOR”
Kayısı üreticisi Ramazan Demir’de pazara getirip sattığı kayısının köyde 20-25 gün evvel 110 ila 115 lira ortasında satıldığını belirterek şunları söyledi:
“İhracatçının ayağına kadar getiriyoruz 80-90 en fazla 100 lira. Bu sene çok dertli, geçtiğimiz yıllarda sabit bir fiyat vardı. Fiyat belirliydi ona nazaran satıyorduk. Bu sene o denli bir çelişki var ki birebir kayısı köyde 110, pazarda 80 lira. Sahipsiz bir memleket.
Kayısının sabit bir fiyatı olsa üretici de rahat getirir, ticaretini yapanda rahat alır. Piyasada ezasız bir biçimde yürür masraf. Köyde 110, burada 80 lira bu türlü bir memleket var mı? tonda 30 bin TL para ediyor, bu paraları kim yiyor?
Bu yılki maliyeti de herkes uygun biliyor. mazotu, gübresi, personelliği geçen yılın 3-4 katı. Eserde değerli, geçen sene 30 lira olan kayısı bu sene 100 lira. Az bir şey değil ancak sabit bir fiyatı yok. Kimileri 120 liraya satarken, bizim üzere garibanlarda 80 liraya satıyor. Nedeni taban bir fiyatının olmaması.”
“HAKKIMIZI ALAMIYORUZ”
‘Kazanıyoruz lakin hakkını da alamıyoruz’ diyen Demir, “Kayısının hakkını yiyenler hiç bahçeyi, bağı görmeyenler. Malatya’nın büyük işverenleri kazanıyor. Bahçeye ayağı değmemiş, gübre nedir bilmez, traktör, çüt nedir bilmiyor ancak kayısının fiyatını o belirliyor. Kayısının fiyatını devletin belirlemesi daha uygun değil mi fakat yok. Malatya’nın kayısısından çalışanından tut ihracatçısına, hamalında kadar milyonlarca geçinen insan var fakat taban fiyatı yok. Çiftçiye yazık değil mi?” diye isyan etti.
“HERKES BÜTÇESİNE NAZARAN KAYISI ALIYOR”
Kayısı satıcısı Tolgahan Çakır ise piyasadan ötürü kayısı satışında bir sakinliğin olduğunu belirterek, “İnsanların alım gücü düştü. 1 Ekim’de ihracat başlayacak, pazarda da satış olacaktır. Kayısı çok değerlendi. Sarı kayısıda şu an eza var zira üretici eseri satmayıp bekletiyor. O yüzden bizde kayısı alamıyoruz . Jumbo kayısı 140 ila 150 liradan satılıyor. Bir küçüğü 120 ila 130 lira ortasında. Pandemi periyodunda kayısı ucuzdu, satılıyordu. Şu an kayısı fiyatlarında artış olduğu için beşerler alamıyor. Herkes şu an bütçesine nazaran kayısı alıyor” tabirlerini kullandı.