Pandemi ile birlikte dünya genelinde eser ve hizmet talebi, tüketici davranışları, güç kullanımı, tedarik zincirleri ve teknoloji gereksinimlerinde yaşanan değişim ve dönüşüm; insan ömrünü, şirketleri, dalları ve tüm dünya iktisadını yine şekillendirdi.
Türkiye, petrole dayalı eserlerde son yıllarda dünyadaki yerini üste taşıyor. Kimya ihracatının yaklaşık yüzde 14’ünü oluşturan, madeni yağ ihracatı büyüme ivmesini koruyor.
Savaş sonrası Rusya’ya uygulanan ambargodan ötürü alternatif arayan ülkelerin Türkiye’ye dönmesiyle birlikte Türkiye, madeni yağ dalında hem üretim hem de ihracatta dünyada 16. sıraya yükseldi.
Kimya içerisinde bir bölüm olan Madeni Yağlar ve Mineral Yakıtlar Kesimi ihracatı, 2022 yılında bir evvelki yıla oranla yüzde 74 artışla 9,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bölüm, 128 ülkeye ve 120 hür bölgeye ihracat gerçekleştirdi. 2023 yılı ocak-şubat devrinde de ihracat artışının sürdüğünü belirten Mustafa Aktaş, birinci iki ayda madeni yağ piyasasının 2022’nin bilgilerini geçtiğini tabir etti.
Uluslararası firmalara fason üretim yapan birçok yerli firmanın olduğunu belirten Aktaş, “Artık uçak yağını üretebilecek madeni yağ tesislerimiz var. Yani bizler madeni yağ konusunda ne Avrupa’nın ne de Amerika’nın gerisindeyiz. Şu anda uygun bir pozisyonda olduğumuzu söyleyebilirim.” dedi.
2023 ROTASI ABD
Bu yıl Rusya’ya madeni yağ ihracatının artacağını gözlemlediklerini vurgulayan Aktaş, “Bu doğrultuda 2023 yılında Orta Doğu ve Türki Cumhuriyetlere olan ihracatımızda da artış olacaktır. ABD ve Güney Amerika Ülkeleri’nin ise dalın yeni ihracat rotaları olacağını vurgulayabilirim” dedi.
YÜZDE 15 BÜYÜME BEKLENTİSİ
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası, Rusya’ya uygulanan ambargolardan sonra alternatif arayışına giren ülkelerin, tercihlerinin başında Türkiye’nin geldiğini lisana getiren Aktaş, geçen yıl Rusya’nın tesiriyle toplamda yüzde 50’nin üzerinde bir ihracat artışı yakaladıklarını, bu yıl geçen yıla oranla yüzde 15 büyüme beklediklerini kaydetti. Aktaş, “2023 yılında 2022 yılının üzerinde bir ihracata ulaşmayı hedefliyoruz. Bilhassa son yıllarda devletimizin imalat ve endüstriye vermiş olduğu yatırım-teşvik paketleri de yeni yatırımların önünün açılmasını ve kapasite artırımını destekliyor. Bu sebeple 2023’ün de yatırımların artacağı bir yıl olacağını öngörüyoruz. Bu yatırımların da ihracata yansımaları olacaktır. Türk iş insanları, Türk sanayicisi ihracatın peşinden koşarak ülke iktisadına katkı vermeye devam edecektir. İhracatta yeterli bir noktaya geldik fakat ihracatımızı daha da ileriye taşımak için finansman takviyesini her vakit bekliyoruz. Finansa erişim bizim için çok değerli. Bilhassa ihracatçının girdi maliyetleri üretimin artırılmasını direkt etkiliyor. Bunların başında da güç fiyatları bulunuyor. Dal olarak katma bedelli eser geliştirmenin peşinden koşmamız gerektiğinin şuuruyla hareket edeceğiz. İhracatımızı artırmak kıymetli ancak değişen dünya pazarlarına ahenk sağlamak istiyorsak katma bedelli eser ihraç etmenin peşinde olmalıyız” tabirlerini kullandı.
“İHA VE SİHA’LAR YERLİ YAĞ KULLANIYOR”
Savunma sanayiinde, İHA ve SİHA’larda da yerli madeni yağın kullanımının arttığını lisana getiren Aktaş, “Yerlileşme, ulusallaşma safhasında dalımızın kıymetinin farkına varıldı. Türkiye; Ar-GE ve Ür-Ge’lerle birlikte küresel teknolojiyi yakaladı. Savunma sanayiindeki yerlileşme kapsamında biz de üzerimize düşeni yapıyoruz. İnsansız hava araçları, helikopter ve yeni üretilen silahların yağlarıyla ilgili tamamlanmış projelerimiz var. Ancak birebir vakitte devam eden projeler de bulunuyor. Yurtiçinde bu yağları üretmek suretiyle cari istikrar üzerinde de olumlu bir tesir yapıyoruz. Şu an memleketler arası standartlarda üretim yapabiliyoruz” dedi.
İTHALATA YÜZDE 15-20 VERGİ TALEBİ
Sektörün hem ihracat hem de ithalat yaptığını, piyasayı desteklemek hedefiyle madeni yağ ithalatına yüzde 15-20 vergi getirilmesi talebinde bulunan Aktaş, “İthalatla ilgili ek vergiler, tedbirler getirilirse yerli eserlerin katma kıymeti daha fazla olacaktır. Her sattığımız eserin kilogramından katkı hissesi veriyoruz. EPDK, lisanslı firmalardan yıllık satıştan fiyat alıyor, birebir vakitte üretilen madeni yağlara TSE alma mecburiliği var. Halbuki ithal edilen madeni yağlarda EPDK’ya katkı hissesi ödemesi ve TSE alma zaruriliği yok. Haksız rekabetin ortadan kaldırılması gerekiyor. İthal eserlere de bu çeşit yükümlülükler getirilsin. Birçok ülke gümrük vergileri vs. ile yerli üreticisini koruyor. Devlet, yerli üreticiyi dayanaklar, gerekli düzenlemeleri yaparsa ihracatta büyümeler yüzde 60’lara varır. Zira küresel firmalar çok agresif olarak geliyorlar” biçiminde konuştu.
Sektörün en büyük probleminin haksız rekabet olduğunun altını çizen Mustafa Aktaş; kredi noktasında finansmana ulaşım kolaylığı sağlanması, yanlışsız ve problemsiz çalışan firmalarla öbür firmaların ayırt edilmesinin kesimin büyümesi için çok değerli olduğunu lisana getirdi.