Dolandırıcılar yeni usullerle vatandaşların karşısına çıkmaya devam ediyor. Son aylarda kullanılan yollardan biri de yardım vaadiyle vatandaşların kimlik ve banka bilgilerinin ele geçirilmesi. Makûs niyetli bireyler bunun için vakıf ve yardım platformu kurmuş üzere hareket ederek vatandaşlara ulaşıyor. Daha sonra temas kurdukları bireylerden kimlik ve banka bilgilerini istiyor. Bilgileri ele geçiren dolandırıcılar süratle sırra kadem basıyor.
Çözüm platformu sikayetvar.com’un datalarında de son periyotta sivil toplum kuruluşları hakkında yapılan şikayetlerde büyük bir artış var. Çünkü geçen yılın birinci 4 ayında sivil toplum kuruluşları hakkında 400 şikâyet yapılırken bu 2022’nin tıpkı devrinde 1998 adete ulaşmış durumda. Şikayetlerdeki bu yüzde 400’lük artışın büyük kısmı ise hesap ve ödeme üzere başlıklardan oluşuyor.
Aynı devirlerde sivil toplum kuruluşları ile ayrıntılı bilgi almak için platformu ziyaret eden kullanıcıların sayıları 93 bin 790’dan 253 bin 228’e yükselmiş durumda.
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Tüketiciler Derneği Lideri Levent Küçük, son yıllarda berbat niyetleri bireylerin kullandığı tekniklere daima yenilerinin eklendiğini ve vatandaşların bu hususlarda dikkatli olması gerektiğini söylüyor.
Vatandaşları bilhassa kimlik ve banka bilgilerinin paylaşımı noktasında uyaran Küçük, “Bu bahiste özel bir dikkat gerekiyor. Kimlik, pasaport ve öbür değerli evraklarla birlikte banka bilgilerinin de mutlaka üçüncü şahıslarla paylaşılmaması gerekiyor” diyor.
Sikayet.var’ın paylaştığı bilgilere nazaran vatandaşların en fazla şikâyet ettiği bahislerden biri de yardım vakfı olarak kendilerini tanıtan bireylerin vatandaşlara yardım vaadinde bulunması lakin şahsî dataların paylaşımının akabinde bir daha dönüş yapılmaması.
Teyit edilmesi gerekiyor
En fazla şikâyete husus olan Dünya Pandemi Vakfı ve yardımvakfı üzere oluşumlara da şu anda ulaşılamıyor.
İki oluşum hakkında sikayetvar.com’a gelen birtakım bildirimler söyle:
* “WhatsApp üzerinden ‘Yardım müracaatınız kabul edilmiştir’ diye ileti geldi. Parayı göndermemiz için IBAN istediler. Attım IBAN’a 5 TL para gönderdiler. Tekrar parayı IBAN’a göndermemi söylediler. Yardım parasını göndermemiz için IBAN’ı kaydetmemiz lazım dediler. Kimlik seri numarasına kadar verdim, ses seda yok. Adıma açılan hiçbir hesaptan mesul değilim.”
* “WhatsApp üzerinden kimlik bilgilerini istediler. IBAN üzerinden 5 TL göndermemi istediler ve tüm bilgilerimi aldılar. 24 saat içinde dönüş yapacağız deyip dönmediler. Yazdım pürüze koydular. Arıyorum kapalı çıkıyor. Adım, şahsi kredi kartı, kredi çizgi vs. Üzere bir süreç hiçbir halde kabul etmiyorum…”
* “Yardimvakif.com sitesinden müracaat yaptım WhatsApp üzerinden. ‘Size yardımcı olacağım, yardım parasını göndermemiz için IBAN’ı kaydetmemiz lazım’ dediler. Seri no’yu ve T.C. kimlik numaramı istediler. İnternetten baktığımda herkesin şikayetçi olduğunu gördüm. Bilgilerimin 3. şahıslarla paylaşılmasında, rastgele bir gayeyle kullanılmasında katiyen müsaadem ve isteğim yoktur. Aksi takdirde müsaadem olmadan yapılacak süreçlerden Pandemi Yardım Vakfı ve yetkilileri sorumludur.”
* “Umutverir.com formu doldurarak yardım talebinde bulundum. Forumda TC kimlik numara girmemiz gerekiyordu. Ben de girdim ve o halde başvurdum. Biraz şüphelendim ve araştırdım. Şikayetleri gördüm. Bilgilerim kullanılarak rastgele bir usulsüzlük alışveriş, çek, senet, işletme GSM tel çizgileri üzere süreçlerinde isteğim ve isteğim dışıdır. Başka tüm hukuksal haklarımı kullanırım gibisi durumlarda tüm sorumluluk İnsani Yardım Vakfı ismi altında umutverir.com sorumludur.”
* “umutverir.com sitesinden yardım alabileceğimi söyleyip WhatsApp üzerinden TC kimlik numarası, seri numarası ayrıyeten IBAN numarası istendi. Hepsini attım. Müracaatın onaylandığı söylendi. Siteye girdiğimde şikayetleri okudum, adıma rastgele çizgi, banka hesap süreci, vs olayla karşılaştığımda bu yazıyı şikayetçi olduğumda kullanabilmek ismine yazıyorum adıma yapılan rastgele sürece muhakkak isteğim yoktur rastgele bir mesuliyet kabul etmiyorum.”
Avukat Sefa Karcıoğlu da gerçek vakıfların kimseden 5-10-20 lira karşılığında banka hesap bilgilerini istemeyeceğini ismi geçen vakıfların ise gerçekte var olmadığını belirtiyor. Karcıoğlu, benzeri durumlarda vatandaşların kuşkuya düşmesi halinde Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün sitesindeki denetim kısmından teyit araması yapabileceğini tabir ediyor.
Bu çeşit oluşumların vatandaşlarım sivil toplum kuruluşları ve yardım platformlarına olan inancı zedelediğini anlatan Ahbap Derneği Medya Uzmanı Tuğba Özgür ise vatandaşların bu vakıf ve dernek üzere oluşumlarla temasa geçmeden evvel yeterli bir araştırma yapması ve faaliyet raporlarını okuması gerektiğini lisana getiriyor.
Avukat Sefa Karcıoğlu, ekonomik zorluğa düşen vatandaşların yardım kuruluşlarını bir umut olarak gördüğünü lakin bu durumu kullanan makus niyetli bireylerin tuzaklarına düşmekten kurtulamadıklarını aktarıyor.
Peki ele geçen bilgi ve evraklar nerede kullanılıyor?
Tüketiciler Derneği Lideri Levent Küçük’e nazaran çeşitli vakitlerde farklı sistemlerle vatandaşlardan toplanan şahsî bilgiler bir havuzda birikiyor ve satışa çıkarılıyor.
Özellikle kimlik bilgilerinin ne vakit ve ne formda kullanılacağının belirli olmadığını söyleyen Sefa Karcıoğlu, “Sizin isminize bir şirket kurabilirler, sizi borçlandırabilirler. Daha berbatı sizin isminize düzmece kimlik, pasaport ve evraklar düzenleyebilirler. Bu evraklarla bir suça karışabilirler. Siz mahkemeye başvurarak uzun bir yargılama süreci sonrasında kendinizi aklayabilirsiniz lakin bu süreç çok yıpratıcı olur” sözlerini kullanıyor.
Her şeyin bir telefon bildirisi ya da araması ile başladığını anlatan Karcıoğlu, şöyle devam ediyor: “Kötü niyetli şahıslar amaç aldıkları vatandaşlara bir bildiri atıyor. Bu bildiride ekseriyetle karşılıksız ya da kolay maddi yardım vaadinde bulunuyorlar. Siz onlara geri dönüş yaptığınızda ise süreç öbür bir evreye geçiyor. Vatandaştan birinci olarak kolay bilgileri istiyorlar şayet bilgi akışı devam ederse siz durumu sorgulayana kadar yeni bilgiler isteniyor. Burada vatandaşın durumun ne kadar farkında olduğu da kıymetli. Şayet istenen her bilgi iletiliyorsa burada dolandırıcılar durmuyor sizden her bilgiyi talep ediyor.”
Şifrelerin de değişmesi gerekiyor
Yaşanan olaylarda birden fazla cürmün gerçekleştiğini belirten Karcıoğlu, “Burada şahsî dataların hukuka ters olarak ele geçirilme kabahati var. Öbür taraftan da dolandırıcılık ögesi bulunuyor. Zira artık hileyle karşı tarafın iradesini sakatlayacak biçimde bilgileri ele geçirip menfaat elde ediyorlar. Vatandaşlardan kayıt müracaat parası ismi altında da paralar isteniyor, sistem farklı biçimlerde işliyor. Birinci tahlil isimli makamlara başvurmak ancak bunu takiben vatandaşlar bankacılık uygulamalarının ve mail hesaplarının şifrelerini de çabucak değiştirmeli” diyor.