Kaybettiği seçimlerin akabinde vazife mühletinin dolmasına 48 saat kala ülkeyi terk eden eski Brezilya Devlet Lideri Jair Bolsonaro‘nun, Amerika Birleşik Devletleri’ne 6 aylık turist vizesi müracaatında bulunması şaşırtmadı. Gittiği gün ya hiç dönmeyecek ya da biraz daha vakit kazanmak için ABD’de kalacak deniyordu zati. Bu kestirimlerin birincisinin gerçekleşmesi biraz güç görünüyor. Zira ABD’de bulunmasından Beyaz Saray pek hoşnut değil.
Yeni Başkan’ın yemin merasimine katılmamak için tam da merasimin yapıldığı gün ABD’nin Orlando kentine giden Bolsonaro aslında bir müddet kalıp ülkesine dönmeyi planlamıştı, anlatılanlara nazaran. Lakin her şey aksi gitti Bolsonaro için. Yasal durumu 8 Ocak’ta meclisin çok sağcılarla basılmasının akabinde “terör aksiyonlarını kışkırtmakla” suçlandıktan sonra daha da berbatlaştı. Hakkında tutuklanma talebi de var. Ülkeye ayak bastığında, eski bakanı Anderson Torres‘in başına geldiği üzere mahpusa atılacağından da endişeleniyor.
Vize alamazsa kovulacak
Turist vizesi başvurusu, – Demokrat senatörlerin ABD Lideri Joe Biden
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price ay başında yaptığı açıklamada “ABD’ye diplomatik vizeyle giriş yapan lakin artık hükümetini temsilen resmi bir misyonda bulunmayan bir kişi 30 gün içinde ABD topraklarını terk etmeli ya da statüsünün değiştirilmesini talep etmelidir” diyerek sözkonusu ülkede yasadışı olarak bulunanlar için “sınır dışı edilme” mümkünlüğünün altını çizmişti. Price’ın kelamlarının Bolsonaro’yu hedeflediği çok aşikâr.
Vize verilirse altı ay daha ABD’de kalabilme bahtı olacak demektir. Lakin tekrar de Bolsonaro’nun ne kadar kalacağı konusunda belirsizlik var. Zira ülkesine dönüp dönmemesi konusunda iki ortada bir derede kalmış durumda. Aile etrafı ile kimi siyasi müttefikleri ülkeye dönmesi gerektiğini söylerken bir öbür küme tam zıddını söylüyor. Dönmemesini isteyenler eski Devlet Başkanı’nın solun gayesi olacağını ileri sürüyor.
Soykırım suçu
Haksız sayılmazlar zira Devlet Lideri Luiz Inácio Lula da Silva’nın kurucusu/lideri olduğu iktidardaki Personel Partisi Brezilya Federal Kamu Bakanlığı’na Yanomami yerlilerine karşı soykırım kabahati işledikleri teziyle Bolsonaro ile arkadaşları hakkında soruşturma talebi için başvurdu bile. Senatör Renan Calheiros ise Bolsonaro’nun tutuklanması gerektiğini savundu açıkça. Bu nedenle eski Başkan’ın ülkeye dönmesi için yasama yılının başlamasını beklemesi gerekiyor. Zira yeni yasama meclisinde kendisi üzere düşünenler Bolsonaro lehine karar da çıkartabilirler.
Aile ile yakın siyasi etrafı buna önemli olarak bel bağlamış olmalı ki Bolsonaro’nun senatör oğlu Flávio Bolsonaro babasının dönüşü için uygun siyasi/hukuki “zemini” hazırlamak üzere Brezilya’ya döndü. Eski First Lady Michelle Bolsonaro da yaklaşık bir ay Orlando’da kaldıktan sonra 26 Ocak Perşembe gecesi Brezilya’ya döndü, kızı Laura Bolsonaro‘nun okulu nedeniyle.
Lula Şubat’ta ABD‘de
ABD, Bolsonaro’nun talebi hakkında Brezilyalı yetkilileri bilgilendirdi olağan. Dönmesi konusunda baskı görse de Jair Bolsonaro‘nun Orlando’dan (Florida) ayrılmak için ivedi ettiği yok. Lakin durumdan ABD hükümeti son derece rahatsız. Zira gelecek ay ABD Lula’yı ağırlayacak. Biden, solcu liderin misyona gelmesinin akabinde Brezilya ile ilgileri tekrar inşa etmek için süratle harekete geçti, etraftan yeşil güce kadar birçok mevzuda Lula’yla uzlaşma arayışına girdi. O nedenle eski Lider Donald Trump’ın “çok yakın dostu“ olan Bolsonaro’nun ülkede kalmasından mutlu değil Biden.
Bolsonaro’nun ülkeye dönmesini bekleyenlerden biri de özel hekimi. Bir seçim kampanyası sırasında bıçaklandığı 2018 yılından bu yana tedavisini sürdüren Antônio Luiz Macedo, eski Başkan‘ın Brezilya’ya döner dönmez bağırsaklarından yeni bir ameliyat geçirmesi gerektiğini söylüyor.
Yani eski Devlet Başkanı’nı bekleyenler çok çeşitli. Biri kelepçeyle başkası neşterle bekliyor.
Bakalım birinci kim “yakalayacak”.